Công ty Luật Khai Phong

Hiệp định công nhận một số biện pháp đầu tư gây cản trở và bóp méo thương mại. Hiệp định qui định rằng không một bên tham gia kí kết nào có thể áp dụng biện pháp đầu tư liên quan đến thương mại (TRIM) trái với điều III (nguyên tắc đối xử quốc gia) và điều XI (cấm các biện pháp hạn chế số lượng) của Hiệp định GATT.

Để đạt được mục đích này, một danh sách cụ thể về các biện pháp TRIMs không phù hợp với các điều khoản trên được nhất trí bổ sung vào hiệp định. Danh sách này bao gồm các biện pháp yêu cầu một số mức độ nhất định về mua sắm nội địa của doanh nghiệp (“yêu cầu về tỉ lệ nội địa hóa”) hay hạn chế về số lượng hay giá trị nhập khẩu mà một doanh nghiệp có thể mua hoặc sử dụng tương đương với lượng hàng hóa mà doanh nghiệp xuất khẩu (“yêu cầu về cân bằng thương mại”).

Hiệp định yêu cầu thông báo bắt buộc về tất cả các biện pháp không phù hợp với quy định Hiệp định TRIMs và phải loại bỏ biện pháp này trong vòng 2 năm đối với các nước phát triển, 5 năm đối với các nước đang phát triển và 7 năm đối với các nước kém phát triển. Hiệp định thành lập một Ủy ban về các biện pháp đầu tư liên quan đến thương mại cùng với các cơ quan khác, quản lí việc thực thi của các cam kết nêu trên. Hiệp định, sau đó, cũng xem xét rằng nên thực thi các điều khoản về chính sách đầu tư và cạnh tranh ở phạm vi rộng hơn.

 

HIỆP ĐỊNH VỀ CÁC BIỆN PHÁP ĐẦU TƯ

LIÊN QUAN ĐẾN THƯƠNG MẠI

Các Thành viên,

            Xét tới việc các Bộ trưởng đã nhất trí trong Tuyên bố Punta del Este rằng "sau khi xem xét việc thực hiện các Điều khoản của Hiệp định GATT liên quan đến những tác động  bóp méo và hạn chế thương mại của các biện pháp đầu tư, các cuộc đàm phán phải xây dựng thêm các qui định thích hợp cần thiết để tránh các  tác động có hại đối với thương mại ";

            Mong muốn thúc đẩy việc mở rộng và tự do hoá hơn nữa thương mại thế giới và tạo thuận lợi  cho đầu tư qua biên giới quốc tế nhằm mục đích tăng mức tăng trưởng kinh tế của tất cả các đối tác tham gia thương mại,  đặc biệt là của các Thành viên  đang phát triển, đồng thời vẫn đảm bảo được cạnh tranh tự do;

            Có tính đến  các nhu cầu cụ thể về  thương mại, phát triển và tài chính của các Thành viên  đang phát triển, đặc biệt là những nước chậm phát triển ;

             Thừa nhận rằng một số biện pháp đầu tư nhất định có thể gây ra các tác động  bóp méo  hoặc hạn chế thương mại;

             Bằng Hiệp định này thoả thuận như sau:

Điều 1

Phạm vi

            Hiệp định này chỉ áp dụng  đối với các biện pháp đầu tư liên quan đến thương mại hàng hoá (trong Hiệp định này được gọi là "TRIMs").

Điều 2

Đối xử quốc gia và những hạn chế về  số lượng

1.         Không làm phương hại đến quyền  lợi và nghĩa vụ  qui định tại GATT 1994, không một Thành viên nào được phép áp dụng TRIMs trái với các qui định tại Điều III hoặc Điều XI của GATT 1994.

2.         Một danh mục minh họa TRIMs không phù hợp với các nghĩa vụ về đối xử quốc gia  qui định tại  Khoản 4, Điều III của GATT 1994 và nghĩa vụ loại bỏ chung các biện pháp hạn chế về  số lượng  qui định tại  khoản 1 Điều XI của GATT 1994 được nêu tại Phụ lục của Hiệp định này.

Điều 3

Các ngoại lệ

Trong trường hợp thích hợp,  tất cả các ngoại lệ  qui định tại GATT 1994  được áp dụng đối với các qui định của Hiệp định này.

Điều 4

Các Thành viên đang phát triển

             Thành viên  đang phát triển được phép tạm thời  làm khác với các qui định của Điều 2 trong chừng mực và theo cách thức mà Điều XVIII  GATT 1994, Bản  Diễn giải các quy định về cán cân thanh toán của GATT 1994 và  Tuyên bố về các biện pháp thương mại được áp dụng cho các mục đích về cán cân thanh toán thông qua ngày 28 tháng 11 năm 1979 (BISD 26S/205-209),  cho phép Thành viên  làm khác với các qui định của Điều III và XI  GATT 1994.

Điều 5

Thông báo và các thoả thuận về thời kỳ quá độ

1.         Các Thành viên, trong vòng 90 ngày kể từ ngày Hiệp định WTO có hiệu lực,  phải thông báo cho  Hội đồng thương mại hàng hoá tất cả các TRIMs đang  áp dụng không  phù hợp với qui định của Hiệp định này. Các TRIMs này, dù được áp dụng chung hay áp dụng trong một số trường hợp cụ thể,  phải được thông báo cùng với các đặc điểm chính của các biện pháp đó.[1]

2.         Mỗi nước Thành viên  phải loại bỏ các TRIMs đã thông báo theo   khoản  1 trong vòng  hai năm kể từ ngày Hiệp định WTO có hiệu lực đối với các Thành viên  phát triển, trong vòng  năm năm  đối với Thành viên  đang phát triển và trong vòng  bẩy năm  đối với Thành viên  kém phát triển.

3.         Khi được yêu cầu,  Hội đồng  thương mại hàng hoá có thể kéo dài thời hạn quá độ để loại bỏ TRIMs đã  thông báo theo khoản 1 đối với Thành viên  đang phát triển (bao gồm cả nước kém phát triển ) nếu những nước này có thể chứng tỏ là đang gặp phải những khó khăn đặc biệt trong quá trình thực thi Hiệp định này. Trong quá trình xem xét các yêu cầu trên,  Hội đồng thương mại hàng hoá sẽ tính đến nhu cầu phát triển, tài chính và thương mại của Thành viên đang được xem xét. 

4.         Trong thời kỳ quá độ, một Thành viên không được phép sửa đổi nội dung  TRIMs  đã thông báo theo  khoản 1, khác với nội dung đã áp dụng trước ngày Hiệp định WTO  để làm tăng thêm mức độ  không phù hợp với các qui định của Điều 2. TRIMs được đưa ra trong vòng  180 ngày trước ngày Hiệp định WTO có hiệu lực sẽ không được hưởng thời gian quá độ  qui định tại  khoản 2.

5.         Cho dù có các qui định tại Điều 2, một Thành viên có thể áp dụng trong thời kỳ quá độ TRIMs tương tự cho các dự án đầu tư mới nhằm mục đích không tạo bất lợi cho các doanh nghiệp đã được thành lập trước đây đã phải  tuân thủ qui định của TRIMs được thông báo theo  khoản 1 trong các trường hợp sau:

(i)     các sản phẩm của dự án đầu tư mới là các sản phẩm tương tự với các sản phẩm của doanh nghiệp đã được thành lập; và

(ii) khi cần thiết áp dụng để tránh bóp méo, làm sai lệch các điều kiện cạnh tranh giữa các dự án đầu tư mới và các doanh nghiệp đã được thành lập.

            Bất kỳ TRIMs nào được áp dụng cho các dự án đầu tư mới đều phải được thông báo cho  Hội đồng thương mại hàng hoá. Nội dung của TRIMs này phải có ảnh hưởng tương đương với nội dung  áp dụng cho doanh nghiệp đã được thành lập và TRIMs này sẽ phải được loại bỏ đồng thời.

Điều 6

Minh bạch hóa

1.         Đối với các TRIMs, các Thành viên  khẳng định lại cam kết thực hiện nghĩa vụ về minh bạch hóa và thông báo tại Điều X của GATT 1994,  về việc thực thi "Thông báo"  qui định tại  Bản Diễn giải về thông báo, tham vấn, giải quyết tranh chấp và giám sát được thông qua ngày 28 tháng 11 năm 1979 và tại Quyết định của các Bộ trưởng về các thủ tục thông báo thông qua ngày 15 tháng 4 năm1994.

2.         Mỗi Thành viên   phải thông báo cho Ban Thư ký về các ấn phẩm trong đó có thể tìm thấy các biện pháp TRIMs,  bao gồm cả các biện pháp được chính quyền khu vực hoặc chính quyền địa phương áp dụng tại địa phương mình.

3.         Mỗi Thành viên sẽ xem xét một cách thân thiện các yêu cầu về thông tin và dành cơ hội tham vấn như nhau  liên quan đến các vấn đề phát sinh từ Hiệp định này khi một Thành viên khác đưa ra. Phù hợp với Điều X của GATT 1994, không Thành viên nào bị yêu cầu công bố các thông tin nếu  việc công bố  đó có thể ngăn cản việc thực thi pháp luật hoặc vi phạm  lợi ích công cộng hoặc gây phương hại đến lợi ích thương mại hợp pháp của một số doanh nghiệp nhất định, dù doanh nghiệp đó là doanh nghiệp tư nhân hay doanh nghiệp quốc doanh.

Điều 7

Uỷ ban về các biện pháp đầu tư liên quan đến thương mại

1.         Uỷ ban về các biện pháp đầu tư liên quan đến thương mại (trong Hiệp định này được gọi  là "Uỷ ban") được thành lập theo Hiệp định và sẽ để ngỏ cho tất cả các Thành viên tham gia. Uỷ ban sẽ bầu ra Chủ tịch và Phó Chủ tịch  Uỷ ban và sẽ họp ít nhất mỗi năm một lần và họp trong trường hợp có yêu cầu của bất kỳ Thành viên nào.

2.         Uỷ ban sẽ thực thi các trách nhiệm do Hội đồng thương mại hàng hoá giao phó và  tạo cơ hội cho các nước Thành viên được tham vấn về bất kỳ vấn đề nào liên quan đến  hoạt động và thực thi  Hiệp định này.

3.         Uỷ ban sẽ giám sát quá trình hoạt động và thực thi Hiệp định này và sẽ báo cáo định kỳ hàng năm cho Hội đồng thương mại hàng hoá.

Điều 8

Tham vấn và giải quyết tranh chấp

Các qui định của Điều XXII và Điều XXIII  Hiệp định GATT 1994  được chi tiết hóa và áp dụng tại Bản  Diễn giải về giải quyết tranh chấp sẽ được áp dụng cho việc tham vấn và giải quyết những tranh chấp phát sinh từ Hiệp định này.

Điều 9

Rà soát  của Hội đồng tThương mại hàng hoá

            Không muộn hơn 5 năm kể từ ngày Hiệp định WTO có hiệu lực, Hội đồng thương mại hàng hoá sẽ rà soát lại quá trình hoạt động của Hiệp định này và nếu  cần thiết sẽ đề nghị lên Hội nghị Bộ trưởng sửa đổi văn bản của Hiệp định này. Trong quá trình rà soát, Hội đồng thương mại hàng hoá sẽ xem xét liệu có cần bổ sung thêm  vào Hiệp định này các qui định về chính sách đầu tư và chính sách cạnh tranh hay không.

PHỤ LỤC

DANH MỤC MINH HOẠ

1.         TRIMs không phù hợp với các nghĩa vụ về đối xử quốc gia được qui định tại Điều III của GATT 1994 bao gồm những biện pháp mang tính bắt buộc hoặc được thực thi thông qua luật trong nước và các quyết định mang tính hành chính hoặc các điều kiện mà chỉ khi tuân thủ các điều kiện này với được hưởng một ưu đãi nào đó và biện pháp này qui định:

(a)    doanh nghiệp phải mua hoặc sử dụng các sản phẩm có xuất xứ trong nước hoặc từ một nguồn cung cấp trong nước, dù yêu cầu đó được xác định theo sản phẩm nhất định, theo số lượng hoặc giá trị sản phẩm hoặc theo tỷ lệ về số lượng hoặc giá trị của sản xuất trong nước; hoặc

(b)    doanh nghiệp chỉ được mua hoặc sử dụng các sản phẩm nhập khẩu được giới hạn trong một tổng số tính theo số lượng hoặc giá trị sản phẩm nội địa mà doanh nghiệp này xuất khẩu.

2.         TRIMs không phù hợp với nghĩa vụ loại bỏ chung các biện pháp hạn chế về  số lượng được qui định tại  khoản 1, Điều XI của GATT 1994 bao gồm những biện pháp mang tính bắt buộc hoặc được thực thi thông qua luật trong nước và các quyết định mang tính hành chính hoặc các điều kiện mà chỉ khi tuân thủ với các điều kiện này mới được hưởng một ưu đãi nào đó và biện pháp này hạn chế:

(a)    việc doanh nghiệp nhập khẩu sản phẩm để sử dụng cho hoặc liên quan đến sản xuất trong nước dưới hình thức hạn chế chung hoặc hạn chế trong một tổng số liên quan đến số lượng hoặc giá trị sản xuất trong nước mà doanh nghiệp đó xuất khẩu;

(b)    việc doanh nghiệp nhập khẩu sản phẩm để sử dụng cho hoặc liên quan đến sản xuất trong nước bằng cách hạn chế khả năng tiếp cận đến nguồn ngoại hối liên quan đến nguồn thu ngoại hối của doanh nghiệp này;

(c)    việc doanh nghiệp xuất khẩu hoặc bán để xuất khẩu các sản phẩm, mặc dù được qui định dưới hình thức sản phẩm cụ thể hay dưới hình thức số lượng hoặc giá trị sản phẩm hoặc theo  một tỷ lệ về số lượng hoặc giá trị sản xuất trong nước của doanh nghiệp.