Thuật ngữ pháp lý

Tập hợp những người có cùng tiêu chí nhất định nằm trong xã hội (công nhân, nông dân, trí thức...).

Đơn vị hành chính cấp huyện, thường là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hoá, khoa học kỹ thuật, dịch vụ, đầu mối giao thông, giao lưu của một tỉnh hoặc vùng liên tỉnh hoặc cả nước, có vai trò thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của một tỉnh, hoặc một vùng lãnh thổ liên tỉnh hoặc một số lĩnh vực đối với cả nước.

Theo quy định của pháp luật, thành phố trực thuộc tỉnh phải có tỷ lệ lao động phi nông nghiệp từ 75% trở lên, có cơ sở hạ tầng được xây dựng tiến tới tương đối đồng bộ và hoàn chỉnh, có quy mô dân số từ 10 vạn người trò lên, có mật độ dân số bình quân từ 8.000 người trên một km2 trở lên (Nghị định số 72/2001/NĐ-CP ngày 05.10.2001 của Chính phủ về việc phân loại đô thị và phân cấp quản lý đô thị).

Mỗi tỉnh có thể có nhiều huyện, thị xã nhưng chỉ có một thành phố trực thuộc. Việc thành lập, điều chỉnh địa giới hành chính thành phố trực thuộc tỉnh thuộc thẩm quyền của chính phủ trên cơ sở xem xét đề nghị của Chủ tịch uỷ ban nhân dân tỉnh (nơi có đô thị đó) và đề nghị của bộ trưởng Bộ Nội vụ.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, thành phố trực thuộc tỉnh được quy định tại Nghị định số 42/2009/NĐ-CP ngày 7 tháng 5 năm 2009 của Chính phủ về việc phân loại đô thị.

Đơn vị hành chính trực thuộc chính quyền nhà nước ở trung ương có các đơn vị trực thuộc là các quận, huyện, thị xã.

Thành phố trực thuộc trung ương phải là đô thị loại đặc biệt hoặc đô thị loại I.

Đô thị loại đặc biệt phải đảm bảo các tiêu chuẩn: 1) Thủ đô hoặc đô thị với chức năng là trung tâm chính trị, văn hoá, khoa học kỹ thuật, đào tạo, du lịch, đầu mối giao thông, giao lưu trong nước và quốc tế, có vai trò thúc đẩy sự phát triển kinh tế xã hội của cả nước; 2) Tỉ lệ lao động phi nông nghiệp trong tổng số lao động từ 90% trở lên; 3) Có cơ sở hạ tầng được xây dựng về cơ bản đồng bộ và hoàn chỉnh; 4) Quy mô dân số từ 1,5 triệu người trở lên; 5) Mật độ dân số bình quân từ 15.000 người/km2 trở lên.

Đô thị loại I phải đảm bảo các tiêu chuẩn: 1) Đô thị với chức năng là trung tâm chính trị, văn hoá, khoa học kỹ thuật, đào tạo, du lịch, đầu mối giao thông, giao lưu trong nước và quốc tế, có vai trò thúc đẩy kinh tế xã hội của một vùng lãnh thổ liên tỉnh hoặc của cả nước; 2) TỈ lệ lao động phi nông nghiệp trong tổng số lao động từ 85% trở lên; 3) Có cơ sở hạ tầng được xây dựng nhiều mặt đồng bộ và hoàn chỉnh; 4) Quy mô dân số từ 50 vạn người trở lên; 5) Mật độ dân số bình quân từ 12.000 người/km2 trở lên.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, thành phố trực thuộc trung ương được quy định tại Nghị định số 42/2009/NĐ-CP ngày 7 tháng 5 năm 2009 của Chính phủ về việc phân loại đô thị.

Là việc loại bỏ các vật chướng ngại trên đường thuỷ nội địa.

(Theo Khoản 6, Điều 3, Luật Giao thông đường thủy nội địa 2004)

Là tỷ lệ phần trăm giá trị danh nghĩa của khoản vay phản ánh mức ưu đãi của vốn vay nước ngoài được tính toán trên cơ sở các yếu tố về đồng tiền, thời hạn vay, thời gian ân hạn, lãi suất, phí và chi phí khác với tỷ lệ chiết khấu tương ứng lãi suất vay của Chính phủ Việt Nam trên thị trường tại thời điểm tính toán.

(Theo Khoản 8, Điều 3, Luật Quản lý nợ công 2017)

Việc chi trả để giải quyết xong một khoản nợ.

Việc thanh toán phát sinh từ nhiều loại quan hệ xã hội như quan hệ dân sự, quan hệ nộp phạt, nộp thuế, quan hệ kinh doanh và được thực hiện trực tiếp giữa người thụ hưởng với người chi trả hoặc thông qua tổ chức trung gian được nhà nước cho phép cung ứng dịch vụ thanh toán.

Thanh toán giữa các bên tham gia hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế hoặc hợp đồng dịch vụ có yếu tố nước ngoài.

Nghiệp vụ về thanh toán quốc tế thường được thực hiện chủ yếu bởi các ngân hàng bằng cách hối đoái ngân hàng và bằng cách gửi đi kỳ phiếu, séc, giấy bạc ngân hàng và vàng. Các nghiệp vụ này thường gắn liền với việc đổi đồng tiền này lấy đồng tiền khác theo thị giá ngoại hối nhất định.

Xem xét để làm rõ việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ, kế hoạch nhà nước của cơ quan, tổ chức, cá nhân và việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của cơ quan, người có thẩm quyền.

Mục đích thanh tra là nhằm phòng ngừa, phát hiện và xử lý các hành vi vi phạm pháp luật; phát hiện những sơ hở trong cơ chế quản lý, chính sách, pháp luật để kiến nghị với cơ quan nhà nước có thẩm quyền các biện pháp khắc phục; phát huy nhân tố tích cực; góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả của hoạt động quản lý nhà nước; bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân.

Hoạt động thanh tra theo Luật thanh tra năm 2004 bao gồm 2 loại là thanh tra nhà nước và thanh tra nhân dân.

Hoạt động thanh tra phải tuân theo pháp luật; bảo đảm chính xác, khách quan, trung thực, công khai, dân chủ, kịp thời; không làm cản trở hoạt động bình thường của cơ quan, tổ chức, cá nhân là đối tượng thanh tra.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, thành tra nhà nước được quy định tại Khoản 1 Điều 3 Luật thanh tra năm 2010 do Quốc hội khóa 12 ban hành ngày 15 tháng 11 năm 2010: “Thanh tra nhà nước là hoạt động xem xét, đánh giá, xử lý theo trình tự, thủ tục do pháp luật quy định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đối với việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, tổ chức, cá nhân. Thanh tra nhà nước bao gồm thanh tra hành chính và thanh tra chuyên ngành.”

Hệ thống cơ quan hành chính nhà nước có chức năng xem xét, kiểm tra việc thực hiện chính sách lao động, an toàn lao động, vệ sinh lao động trong các đơn vị sử dụng lao động.

Theo Bộ luật lao động năm 1994, được sửa đổi, bổ sung năm 2002, thanh tra nhà nước về lao động có các nhiệm vụ chủ yếu sau: 1) Thanh tra việc chấp hành các quy định về lao động, an toàn lao động và vệ sinh lao động; 2) Điều tra tai nạn lao động và những vi phạm tiêu chuẩn vệ sinh lao động; 3) Tham gia xây dựng và hướng dẫn áp dụng hệ thống tiêu chuẩn, quy trình, quy phạm về an toàn lao động, vệ sinh lao động; 4) Giải quyết khiếu nại, tố cáo về lao động theo quy định của pháp luật; 5) Xử lý theo thẩm quyền và kiến nghị các cơ quan có thẩm quyền xử lý các vi phạm pháp luật lao động.

Hệ thống tổ chức thanh tra nhà nước về lao động bao gồm: cơ quan thanh tra lao động và an toàn lao động của Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội; cơ quan thanh tra lao động và thanh tra an toàn lao động thuộc sở Lao động, Thương binh và Xã hội các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; cơ quan thanh tra vệ sinh lao động thuộc Bộ Y tế.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, thanh tra nhà nước về lao động được quy định tại Điều 237 Bộ luật lao động năm 2012 do Quốc hội khóa 13 ban hành ngày 18 tháng 6 năm 2012.

Hình thức giám sát của nhân dân thông qua ban thanh tra nhân dân đối với việc thực hiện chính sách, pháp luật, việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, việc thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở của cơ quan, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm ở xã, phường, thị trấn, cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp, doanh nghiệp nhà nước.

Nhằm phát huy quyền dân chủ của nhân dân, Pháp lệnh thanh tra năm 1990 (đã được thay thế bởi

Luật thanh tra năm 2004) đã có quy định về thanh tra nhân dân.

Theo quy định của Luật thanh tra năm 2004, hoạt động thanh tra nhân dân được tiến hành bởi ban thanh tra nhân dân. Ban thanh tra nhân dân là tổ chức của quần chúng được thành lập ở xã, phường, thị trấn, cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp, doanh nghiệp nhà nước để giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật, việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, việc thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở của cơ quan, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm ở xã, phường, thị trấn, cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp, doanh nghiệp nhà nước.

Ban thanh tra nhân dân ở xã, phường, thị trấn do hội nghị nhân dân hoặc hội nghị đại biểu nhân dân tại thôn, làng, ấp, bản, tổ dân phố bầu, Uỷ ban mặt trận Tổ quốc Việt Nam cùng cấp hướng dẫn tổ chức và trực tiếp chỉ đạo hoạt động. Căn cứ vào địa bàn và số lượng dân cư, mỗi ban thanh tra nhân dân ở xã, phường, thị trấn có từ năm đến mười một thành viên. Thành viên Ban thanh tra nhân dân không phải là người đương nhiệm trong uỷ ban nhân dân xã, phường, thị trấn. Nhiệm kỳ của Ban thanh tra nhân dân xã, phường, thị trấn là hai năm. Trong nhiệm kỳ, thành viên Ban thanh tra nhân dân không hoàn thành nhiệm vụ hoặc không còn được nhân dân tín nhiệm thì uỷ ban mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã, phường, thị trấn để nghị hội nghị nhân dân hoặc hội nghị đại biểu nhân dân đã bầu ra thành viên đó bãi nhiệm và bầu người khác thay thế.

Căn cứ vào nghị quyết của Hội đồng nhân dân xã, phường, thị trấn, chương trình hành động và sự chỉ đạo của uỷ ban mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã, phường, thị trấn, Ban Thanh tra nhân dân để ra phương hướng, nội dung, kế hoạch hoạt động của mình. Ban Thanh tra nhân dân có trách nhiệm báo cáo về hoạt động của mình với Uỷ ban mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã, phường, thị trấn. Khi cần thiết, Trưởng Ban thanh tra nhân dân được mời tham dự cuộc họp của hội đồng nhân dân, uỷ ban nhân dân, uỷ ban mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã, phường, thị trấn.

Ban thanh tra nhân dân ở cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp, doanh nghiệp nhà nước do Hội nghị công nhân viên chức hoặc hội nghị đại biểu công nhân, viên chức bầu.

Ban thanh tra nhân dân ở cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp, doanh nghiệp nhà nước do ban chấp hành công đoàn cơ sở ở cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp nhà nước đó hướng dẫn tổ chức, chỉ đạo hoạt động. Ban thanh tra nhân dân có từ ba đến chín thành viên là người lao động hoặc đang công tác trong cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp, doanh nghiệp nhà nước. Nhiệm kỳ của Ban thanh tra nhân dân là hai năm. Trong nhiệm kỳ, nếu thành viên Ban thanh tra nhân dân không hoàn thành nhiệm vụ hoặc không còn được tín nhiệm thì ban chấp hành công đoàn cơ sở đề nghị hội nghị công nhân, viên chức hoặc hội nghị đại biểu công nhân, viên chức bãi nhiệm và bầu người khác thay thế.

Căn cứ vào nghị quyết hội nghị công nhân, viên chức hoặc hội nghị đại biểu công nhân, viên chức của cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp, doanh nghiệp nhà nước và sự chỉ đạo của ban chấp hành công đoàn cơ sở, Ban thanh tra nhân dân thành lập chương trình công tác theo từng quý, từng năm. Ban thanh tra nhân dân có trách nhiệm báo cáo về hoạt động của mình với ban chấp hành công đoàn cơ sở, hội nghị công nhân, viên chức hoặc hội nghị đại biểu công nhân viên chức của cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp, doanh nghiệp nhà nước.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, thanh tra nhân dân được quy định tại Khoản 8 Điều 3 Luật thanh tra năm 2010 do Quốc hội khóa 12 ban hành ngày 15 tháng 11 năm 2010: “Thanh tra nhân dân là hình thức giám sát của nhân dân thông qua Ban thanh tra nhân dân đối với việc thực hiện chính sách, pháp luật, việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, việc thực hiện pháp luật về dân chủ ở cơ sở của cơ quan, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm ở xã, phường, thị trấn, cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập, doanh nghiệp nhà nước.”

Thanh tra viên quốc hội (Ombudsman) là một hay một số công chức, độc lập với các bộ, ngành của Chính phủ, do Quốc hội bổ nhiệm ra để tiếp nhận, điều tra và giải quyết các khiếu nại của những người bị ảnh hưởng đối với việc quản lý của Chính phủ.

Chức năng chính của thanh tra viên quốc hội là nhận, giải quyết khiếu nại của công chúng, góp phần bảo đảm sự đúng đắn trong hoạt động của các cơ quan nhà nước, bảo vệ nền dân chủ và quyền con người. Hoạt động của thanh tra viên quốc hội giúp cho công dân bảo vệ các quyền lợi hợp pháp của mình và giúp nâng cao chất lượng phục vụ nhân dân của Chính phủ.

Quyền hạn của thanh tra quốc hội có thể rất chung, bao quát tất cả các lĩnh vực dịch vụ của Chính phủ và tất cả các hành vi hành chính, nhưng cũng có thể rất chuyên ngành. Ví dụ: thanh tra quốc hội chỉ có quyền giải quyết các vấn đề liên quan đến nhân quyền, trẻ em, người tiêu dùng hoặc chỉ liên quan đến việc cung ứng dịch vụ của một bộ nào đó.

Để thực hiện chức năng của mình, thanh tra viên quốc hội có một số quyền như tiến hành các cuộc điều tra, yêu cầu các cơ quan hữu quan cung cấp thông tin, tài liệu liên quan đến việc khiếu nại của công dân, theo dõi, đôn đốc việc giải quyết khiếu nại đó.

Thanh tra viên quốc hội chỉ có quyền đưa ra khuyến nghị, đánh giá, phê bình, để các cơ quan nhà nước liên quan ghi nhận và làm theo, và về nguyên tắc, Chính phủ phải quyết định và chịu trách nhiệm về các quyết định của mình.

Chế định thanh tra viên quốc hội bắt nguồn từ thông lệ hiến pháp và hệ thống chính quyền ở Bắc Âu. Ở Thụy Điển, chức thanh tra quốc hội được Hiến pháp lập ra ngay từ năm 1809. Nhưng mãi đến sau Đại chiến thế giới thứ 2, chế độ thanh tra viên quốc hội mới được chấp nhận ở các nước khác. Tên gọi "Ombudsman” có nguồn gốc Bắc Âu được giữ nguyên trong tiếng Anh và các ngôn ngữ khác khi chế độ mở rộng sang các nước này.

Từ những năm 1980, số lượng các văn phòng thanh tra quốc hội trên thế giới đã tăng lên đáng kể. Hiện văn phòng thanh tra viên quốc hội đã có mặt trên 100 nước. Thanh tra viên quốc hội châu Âu đã được bổ nhiệm năm 1995 để phòng ngừa những việc làm sai trái trong hoạt động của các cơ quan, tổ chức thuộc Cộng đồng châu Âu và cải thiện quan hệ giữa Liên hiệp châu Âu và các công dân của Liên hiệp. Các nước châu Á, Đông Âu, châu Phi và Nam Mĩ ngày càng có xu hướng trở về với chế định thanh tra quốc hội với tính cách là một phương tiện thúc đẩy việc chuyển đổi từ hành chính quan liêu nhà nước sang phục vụ công.

Có hai mô hình thanh tra viên quốc hội chính là: mô hình cổ điển (ở Thuỵ Điển, Canada...) và mô hình hiện đại (Đức, Hàn Quốc...).

Dù theo mô hình nào thì thanh tra viên quốc hội phải có các đặc điểm chính là: độc lập khỏi các bộ, ngành chính phủ; vô tư; linh hoạt; trách nhiệm và uy tín. Tính độc lập thể hiện qua việc thanh tra viên quốc hội được quốc hội bổ nhiệm cho nhiệm kỳ công tác dài, ổn định và chỉ kết thúc khi nào không còn

Công chức nhà nước được bổ nhiệm vào ngạch thanh tra để thực hiện nhiệm vụ thanh tra.

Khác với những người thực hiện hoạt động thanh tra của các tổ chức thanh tra khác, thanh tra viên do Nhà nước bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức.

Theo quy định của Luật thanh tra năm 2004, người được bổ nhiệm vào ngạch thanh tra phải có đủ các tiêu chuẩn: 1) Trung thành với Tổ quốc và Hiến pháp nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam; có phẩm chất đạo đức tốt, có ý thức trách nhiệm, liêm khiết, trung thực, công minh, khách quan; 2) Tốt nghiệp đại học, có kiến thức quản lý nhà nước và kiến thức pháp luật; đối với thanh tra viên chuyên ngành còn phải có kiến thức chuyên môn về chuyên ngành đó; 3) Có nghiệp vụ thanh tra; 4) Có ít nhất hai năm làm công tác thanh tra đối với người mới được tuyển dụng vào ngành thanh tra (không kể thời gian tập sự), nếu là cán bộ, công chức công tác ở cơ quan, tổ chức khác chuyển sang cơ quan thanh tra nhà nước thì phải có ít nhất một năm làm công tác thanh tra.

Khi tiến hành thanh tra, thanh tra viên phải tuân thủ pháp luật, chịu trách nhiệm trước pháp luật về thực hiện nhiệm vụ được giao, thanh tra viên còn phải chịu trách nhiệm trước thủ trưởng cơ quan quản lý trực tiếp về nhiệm vụ thanh tra. Thanh tra viên có hành vi vi phạm pháp luật thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự; nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường hoặc bồi hoàn theo quy định của pháp luật.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, thanh tra viên được quy định tại Điều 31 và Điều 32 Luật Thanh tra  năm 2010 do Quốc hội Khóa 12 ban hành ngày 15 tháng 11 năm 2010.

Người góp vốn vào công ty và có quyền sở hữu một phần hoặc toàn bộ đối với công ty.

Khi góp vốn vào công ty, công ty có quyền sở hữu đối với tài sản (vốn góp), còn thành viên công ty có quyền sở hữu đối với công ty. Quyền sở hữu đối với công ty của thành viên công ty được xác định theo tỷ lệ góp vốn của mỗi thành viên.

Thành viên công ty có thể là cá nhân hoặc pháp nhân đủ các điều kiện pháp luật quy định để tham gia vào công ty. Theo quy định của Luật doanh nghiệp năm 1999, thành viên hợp danh phải là cá nhân và thành viên duy nhất của công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên phải là pháp nhân.

Tư cách thành viên được hình thành qua góp vốn thành lập công ty, mua lại phần vốn góp của thành viên công ty, hưởng thừa kế mà người để lại di sản thừa kế là thành viên công ty. Thành viên công ty có nhiều loại như thành viên sáng lập, thành viên quản lý và thành viên thường. Pháp luật Việt Nam có quy định cụ thể về điều kiện của các loại thành viên.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, thành viên công ty được quy định tại khoản 23 Điều 4 Luật doanh nghiệp năm 2014 do Quốc hội khóa 13 ban hành ngày 26 tháng 11 năm 2014: “Thành viên công ty là cá nhân, tổ chức sở hữu một phần hoặc toàn bộ vốn điều lệ của công ty trách nhiệm hữu hạn hoặc công ty hợp danh.”

Bao gồm thành viên hợp danh và thành viên góp vốn.
(Theo khoản 24 Điều 4 Luật Doanh nghiệp 2014)

Bao gồm vợ, chồng; cha mẹ đẻ, cha mẹ nuôi, cha dượng, mẹ kế, cha mẹ vợ, cha mẹ chồng; con đẻ, con nuôi, con riêng của vợ hoặc chồng, con dâu, con rể; anh, chị, em cùng cha mẹ, anh, chị, em cùng cha khác mẹ, anh, chị, em cùng mẹ khác cha, anh rể, em rể, chị dâu, em dâu của người cùng cha mẹ hoặc cùng cha khác mẹ, cùng mẹ khác cha; ông bà nội, ông bà ngoại; cháu nội, cháu ngoại; cô, dì, chú, cậu, bác ruột và cháu ruột.
(Theo khoản 16 Điều 3 Luật hôn nhân và gia đình 2014)

Tình trạng (người lao động) không có việc làm và không có thu nhập.

Thất nghiệp được nhìn nhận là hiện thực có tính khách quan của nền kinh tế thị trường, khi cung về lao động lớn hơn cầu hoặc do các nguyên nhân khác nhau (thất nghiệp tự nguyện, thất nghiệp cơ cấu...). Tổ chức lao động quốc tế (ILO) trong những năm đầu thành lập đã có công ước về thất nghiệp (Công ước số 2 năm 1919).

Người lao động trong tình trạng thất nghiệp thì không có thu nhập nên có thể được hưởng chế độ bảo hiểm thất nghiệp nếu họ có đẩy đủ điều kiện bảo hiểm theo quy định của pháp luật. Hiện nay, trên thế giới, khoảng 70 quốc gia có chế độ bảo hiểm thất nghiệp. Việt Nam đang xây dựng Luật bảo hiểm, trong đó vấn đề bảo hiểm thất nghiệp đang được đặt ra để đáp ứng yêu cầu xã hội trong nền kinh tế thị trường.

Là việc cơ quan nhà nước có thẩm quyền đăng ký thay đổi những thông tin hộ tịch của cá nhân khi có lý do chính đáng theo quy định của pháp luật dân sự hoặc thay đổi thông tin về cha, mẹ trong nội dung khai sinh đã đăng ký theo quy định của pháp luật.
(Theo khoản 10 Điều 4 Luật Hộ tịch 2014)

Biện pháp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ bằng tài sản, theo đó, bên có nghĩa vụ dùng tài sản thuộc quyền sở hữu của mình để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ đối với bên có quyền.

Tài sản được thế chấp là các bất động sản như nhà ở, vườn cây lâu năm, công trình xây dựng khác... Có thể thế chấp một phần hoặc toàn bộ bất động sản để bảo đảm một hoặc nhiều nghĩa vụ, tuỳ theo giá trị của bất động sản cũng như tùy theo sự thỏa thuận của các bên. Hoa lợi phát sinh từ bất động sản, các vật phụ của bất động sản chỉ trở thành đối tượng của thế chấp, nếu các bên có thỏa thuận hoặc pháp luật có quy định. Thông thường, tài sản thế chấp vẫn do bên thế chấp giữ, trừ trường hợp các bên có thoả thuận giao cho bên nhận thế chấp hoặc người thứ ba giữ.

Việc thế chấp tài sản phải được lập thành văn bản riêng hoặc ghi trong hợp đồng chính và phải có chứng nhận của công chứng nhà nước hoặc chứng thực của uỷ ban nhân dân cấp có thẩm quyền, nếu các bên có thỏa thuận hoặc pháp luật có quy định.

Chế định thế chấp tài sản được Bộ luật dân sự năm 1995 và tiếp tục được quy định tại các điều từ Điều 342 đến Điều 357 Bộ luật dân sự năm 2005.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, chế định thế chấp tài sản được quy định tại Điều 317 đến Điều 327 Bộ luật dân sự năm 2015 do Quốc hội khóa 13 ban hành ngày 24 tháng 11 năm 2015.

Sự thoả thuận giữa các bên tuân theo các điều kiện, nội dung, hình thức chuyển quyền sử dụng đất được Bộ luật dân sự và pháp luật đất đai quy định; theo đó bên sử dụng đất dùng quyền sử dụng đất của mình đi thế chấp để bảo đảm việc thực hiện nghĩa vụ dân sự.

Thế chấp quyền sử dụng đất ra đời khi Luật đất đai năm 1993 được ban hành với quy định cho phép hộ gia đình, cá nhân được giao đất nông nghiệp, đất lâm nghiệp để trồng rừng được thế chấp quyền sử dụng các loại đất này tại các ngân hàng của Nhà nước, các tổ chức tín dụng Việt Nam do Nhà nước cho phép thành lập để vay vốn sản xuất; hoặc do nhu cầu sản xuất và đời sống được thế chấp quyền sử dụng đất ở với các tổ chức kinh tế, cá nhân Việt Nam ở trong nước (Điều 77).

Tiếp đó, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật đất đai năm 1998; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật đất đai năm 2001 bổ sung các quy định về thế chấp quyền sử dụng đất của hộ gia đình, cá nhân được Nhà nước cho thuê đất và tổ chức kinh tế được Nhà nước giao đất hoặc cho thuê đất. Hơn nữa, đối tượng nhận thế chấp được mở rộng: tổ chức, hộ gia đình, cá nhân không chỉ được phép thế chấp quyền sử dụng đất tại các ngân hàng của Nhà nước, các tổ chức tín dụng Việt Nam do Nhà nước cho phép thành lập; các tổ chức kinh tế, cá nhân Việt Nam ở trong nước mà còn thế chấp tại các tổ chức tín dụng khác được phép hoạt động tại Việt Nam (xem Điều 78a, Điều 78b, Điều 78c, Điều 78d, Điều 78đ, Điều 78e và Điều 78g).

Luật đất đai năm 2003 ra đời tiếp tục mở rộng đối tượng được thế chấp quyền sử dụng đất: không chỉ tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân trong nước được Nhà nước giao đất, cho thuê đất mới được thế chấp quyền sử dụng đất mà người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức, cá nhân nước ngoài sử dụng đất cũng được hưởng quyền này. Cụ thể: 1) Người Việt Nam định cư ở nước ngoài về đầu tư tại Việt Nam được Nhà nước Việt Nam giao đất có thu tiền sử dụng đất được thế chấp bằng quyền sử dụng đất và tài sản thuộc sở hữu của mình gắn liền với đất tại tổ chức tín dụng được phép hoạt động tại Việt Nam để vay vốn theo quy định của pháp luật (khoản 1 Điều 119); 2) Người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức, cá nhân nước ngoài đầu tư tại Việt Nam được Nhà nước Việt Nam cho thuê đất thu tiền thuê đất hàng năm có quyền thế chấp bằng tài sản thuộc sở hữu của mình gắn liền với đất thuê tại các tổ chức tín dụng được phép hoạt động tại Việt Nam (điểm b khoản 2 Điều 119); 3) Người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức, cá nhân nước ngoài đầu tư tại Việt Nam được Nhà nước Việt Nam cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê có quyền thế chấp bằng quyền sử dụng đất thuê và tài sản thuộc sở hữu của mình gắn liền với đất tại các tổ chức tín dụng được phép hoạt động tại Việt Nam trong thời hạn thuê đất (điểm d khoản 3 Điều 119); 4) Người Việt Nam định cư ở nước ngoài được nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất trong khu công nghiệp, khu công nghệ cao, khu kinh tế có quyền thế chấp bằng quyền sử dụng đất và tài sản thuộc sở hữu của mình gắn liền với đất tại tổ chức tín dụng được phép hoạt động tại Việt Nam để vay vốn theo quy định của pháp luật (khoản 1 Điều 120); 5) Người việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức, cá nhân nước ngoài thuê đất, thuê lại đất trong khu công nghiệp, khu công nghệ cao, khu kinh tế có quyền thế chấp bằng tài sản thuộc sở hữu của mình gắn liền với đất thuê, đất thuê lại đối với trường hợp trả tiền thuê đất hàng năm (điểm b khoản 2 Điều 120); 6) Người Việt Nam định cư ở nước ngoài thuộc đối tượng được mua nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam được quyền thế chấp nhà ở gắn liền với đất ở tại các tổ chức tin dụng được phép hoạt động tại Việt Nam (điểm c khoản 2 Điều 121).

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, thế chấp quyền sử dụng đất được quy định tại Luật đất đai 2013 do Quốc hội khóa 13 ban hành ngày 29 tháng 11 năm 2013.

Những quy định, luật lệ của một chế độ xã hội buộc mọi người phải tuân theo (nói tổng quát).

Hệ thống các định chế hợp thành một tổng thể các chế độ nhà nước, hình thức tổ chức nhà nước, các chế độ về lập pháp, hành pháp và tư pháp.

Thuật ngữ này cũng thường được dùng để chỉ hệ thống các chế định hợp thành chế độ chính trị, là hình thức thể hiện các bộ phận cấu thành của hệ thống chính trị thuộc kiến trúc thượng tầng trong xã hội, bao gồm các đảng phái chính trị, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức xã hội khác và vai trò, ảnh hưởng lẫn nhau của các thiết chế này trong hệ thống chính trị.

Là loại giấy tờ do cơ quan quản lý xuất nhập cảnh hoặc cơ quan có thẩm quyền của Bộ Ngoại giao cấp cho người nước ngoài được phép cư trú có thời hạn tại Việt Nam và có giá trị thay thị thực.
(Theo khoản 13 Điều 3 Luật nhập cảnh, xuất cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam)

Là loại giấy tờ do cơ quan quản lý xuất nhập cảnh cấp cho người nước ngoài được phép cư trú không thời hạn tại Việt Nam và có giá trị thay thị thực.
(Theo khoản 14 Điều 3 Luật nhập cảnh, xuất cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam)

Loại thẻ thanh toán mà chủ thẻ được sử dụng để thanh toán trong hạn mức tín dụng do ngân hàng phát hành thẻ chấp nhận.

Hình thức cơ bản của thẻ tín dụng là thẻ sử dụng trong hệ thống mua bán chịu do Bighin (John Biggins) sáng lập năm 1946 (charg-it). Người sở hữu thẻ sử dụng thẻ để thanh toán cho các khoản mua bán lẻ trong phạm vi lãnh thổ có hệ thống mua bán chịu phục vụ. Các cơ sở chấp nhận thẻ (người bán hàng) nộp biên lai bán hàng vào ngân hàng của Bighin, ngân hàng sẽ trả khoản tiền mua hàng và thu lại từ người sử dụng thẻ. Đến năm 1951, Ngân hàng Franklin (Franklin National Bank) ở New York (Long Island, New York) phát hành loại thẻ tín dụng được sử dụng với phạm vi rộng hơn so với các thẻ sử dụng trong hệ thống mua bán chịu của Bighin.

Năm 1960, Ngân hàng châu Mĩ (Bank of America) phát hành thẻ Bank Americard được nhiều tổ chức tài chính, ngân hàng chấp nhận với tư cách là thành viên tham gia thanh toán thẻ. Năm 1966, 14 ngân hàng hàng đầu của Hoa Kỳ đã thành lập hệ thống liên ngân hàng (Interbank) với chức năng là đầu mối trao đổi các thông tin về giao dịch thẻ. Năm 1967, bốn ngân hàng của Bang California đổi tên từ California Bank Card Association thành Western State Bank Card Association (WSBA) và liên kết với Interbank phát hành thẻ Master Charge.

Thẻ Bank Americard, thẻ Master Change được sử dụng trên phạm vi toàn cầu và hai tổ chức phát hành này đã xây dựng các quy tắc sử dụng thẻ trong thanh toán, đóng vai trò là người thúc đẩy việc sử dụng thẻ tín dụng trong giao dịch trên phạm vi toàn cầu. Cùng với quá trình toàn cầu hoá nền kinh tế thế giới, thẻ tín dụng ngày càng được sử dụng rộng rãi và do nhiều tổ chức tài chính, ngân hàng phát hành.

Ở Việt Nam, năm 1990, Ngân hàng ngoại thương Việt Nam bắt đầu làm đại lý thanh toán thẻ cho các ngân hàng, tổ chức tài chính ngoài nước. Nghị định số 91/CP ngày 25.11.1993 của Chính phủ về tổ chức thanh toán không dùng tiền mặt là văn bản pháp luật đầu tiên ở nước ta có các quy định về thẻ ngân hàng, trong đó có thẻ tín dụng. Năm 1993, Ngân hàng ngoại thương phát hành thẻ ngân hàng và đến năm 1995 phát hành loại thẻ ghi nợ đầu tiên.

Theo quy định tại Điều 2 Quy chế phát hành, sử dụng và thanh toán thẻ ngân hàng ban hành kèm theo Quyết định số 371/1999/QĐ-NHNN1 ngày 19.10.1999 của Thống đốc Ngân hàng nhà nước, thẻ tín dụng là loại thẻ cho phép chủ thể thanh toán tiền hàng hoá, dịch vụ, rút tiền mặt trong hạn mức tín dụng được ngân hàng phát hành thẻ chấp nhận theo hợp đồng. Chủ thể là cá nhân đủ điều kiện cho vay thanh toán. Căn cứ phạm vi lãnh thổ sử dụng, thẻ tín dụng được chia làm hai loại: thẻ nội địa và thẻ quốc tế.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, thẻ tín dụng được quy định tại khoản 3 Điều 3 Thông tư 19/2016/TT-NHNN do thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam ban hành ngày 30 tháng 6 năm 2016: “Thẻ tín dụng (credit card) là thẻ cho phép chủ thẻ thực hiện giao dịch thẻ trong phạm vi hạn mức tín dụng đã được cấp theo thỏa thuận với tổ chức phát hành thẻ.”

Là việc tổ chức, bố trí lực lượng bảo vệ an ninh quốc gia và các nguồn lực cần thiết để chủ động bảo vệ an ninh quốc gia.

(Theo Khoản 10, Điều 3, Luật An ninh Quốc gia 2004)

Là việc tổ chức, triển khai, bố trí lực lượng, tiềm lực quốc phòng trên toàn bộ lãnh thổ theo kế hoạch thống nhất, phù hợp với chiến lược bảo vệ Tổ quốc để ngăn ngừa, đối phó thắng lợi với mọi âm mưu và hoạt động chống phá của thế lực thù địch, sẵn sàng chuyển đất nước từ thời bình sang thời chiến.

(Theo Khoản 5, Điều 2, Luật Quốc phòng 2018)

Vùng đáy biển và lòng đất dưới đáy biển nằm bên ngoài lãnh hải của quốc gia ven biển, trên phần kéo dài tự nhiên của lãnh thổ đất liền của quốc gia cho đến bờ ngoài của rìa lục địa hoặc đến cách đường cơ sở dùng để tính chiều rộng lãnh hải 200 hải lý, khi bờ ngoài của rìa lục địa của quốc gia ở khoảng cách gần hơn. Trong trường hợp bờ ngoài của rìa lục địa kéo dài tự nhiên vượt quá khoảng cách 200 hải lý tính từ đường cơ sở, quốc gia ven biển có thể xác định chiều rộng thềm lục địa của mình không quá 350 hải lý tính từ đường cơ sở hoặc không quá 100 hải lý kể từ đường đẳng sâu 2500 m với điều kiện tuân thủ các quy định cụ thể về việc xác định ranh giới ngoài của thềm lục địa trong Công ước luật biển 1982.

Trừ trường hợp thềm lục địa của các quốc gia chồng lấn hoặc tiếp liền nhau chiều thì rộng tối thiểu của thềm lục địa là 200 hải lý tính từ đường cơ sở, chiều rộng tối đa của thềm lục địa là 350 hải lý tính từ đường cơ sở hoặc không vượt quá 100 hải lý kể từ đường thẳng sâu 2500m. Trong vùng thềm lục địa, theo quy định của Công ước luật biển 1982, quốc gia ven biển thực hiện các quyền thuộc chủ quyền về thăm dò khai thác tài nguyên thiên nhiên. Các quyền này của quốc gia ven biển đối với thềm lục địa không phụ thuộc vào sự chiếm hữu thật sự hay danh nghĩa. Quốc gia ven biển có quyền quy định, cho phép và tiến hành các công tác nghiên cứu khoa học biển, tiến hành đặt và cho phép đặt các đảo nhân tạo, các thiết bị, công trình trên thềm lục địa. Đối với vùng nước phía trên thềm lục địa và không phận phía trên vùng nước đó, tàu thuyền của các nước được tự do hàng hải, phương tiện bay của các nước được tự do hàng không.

Thềm lục địa của Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam được quy định trong tuyên bố ngày 12.05.1977 và một số văn bản pháp lý khác. Theo nội dung của những văn bản này, nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam có quyền thuộc chủ quyền hoàn toàn về mặt thăm dò, khai thác, bảo vệ và quản lí tất cả các tài nguyên thiên nhiên ở thềm lục địa Việt Nam bao gồm tài nguyên khoáng sản, tài nguyên không sinh vật và tài nguyên sinh vật thuộc loại định cư.

gồm xây dựng và lắp đặt thiết bị đối với công trình xây dựng mới, sửa chữa, cải tạo, di dời, tu bổ, phục hồi; phá dỡ công trình; bảo hành, bảo trì công trình xây dựng.
(Theo khoản 38 Điều 3 Luật xây 2014)

Là hoạt động có tổ chức với sự tham gia tự nguyện của cá nhân, tập thể nhằm phấn đấu đạt được thành tích tốt nhất trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

(Theo Khoản 1, Điều 3, Luật Thi đua, Khen thưởng 2003)

Hoạt động của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, được tiến hành theo thủ tục, trình tự được pháp luật quy định nhằm thực hiện các bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của Tòa án.

Thi hành án dân sự là hoạt động thi hành các bản án, quyết định sau đây của Toà án; bản án, quyết định về dân sự, hôn nhân và gia đình, lao động, kinh tế; quyết định tuyên bố phá sản doanh nghiệp; quyết định về phần tài sản trong bản án, quyết định hành chính; quyết định về dân sự trong bản án, quyết định hình sự; bản án, quyết định của Tòa án nước ngoài mà Tòa án Việt Nam đã công nhận và cho thi hành tại Việt Nam và các bản án, quyết định khác do pháp luật quy định. Một số bản án, quyết định dân sự của Toà án mặc dù có thể bị kháng cáo, kháng nghị, chưa có hiệu lực pháp luật nhưng cũng có thể được thi hành ngay như bản án, quyết định sơ thẩm về cấp dưỡng, trả công lao động, nhận người lao động trở lại làm việc hoặc bồi thường thiệt hại về tính mạng, sức khỏe của cả nhân; quyết định khẩn cấp tạm thời để bảo đảm lợi ích của đương sự.

Thi hành án hình sự là hoạt động thi hành các bản án, quyết định hình sự của Tòa án về hình phạt tử hình, hình phạt tù, hình phạt tù cho hưởng án treo, hình phạt cải tạo không giam giữ, hình phạt quản chế hoặc cấm cư trú, các hình phạt tước một số quyền công dân, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định, trục xuất, phạt tiền, tịch thu tài sản.