Thuật ngữ pháp lý

Một trong những quyền chính trị hiến định, cơ bản của công dân, được pháp luật bảo đảm để một công dân tự ghi tên vào danh sách ứng cử viên để có thể được bầu trong một cuộc bầu cử làm đại biểu các cơ quan dân cử (Quốc hội, Hội đồng nhân dân) hoặc làm lãnh đạo các cơ quan, các tổ chức, đoàn thể xã hội.

Người ứng cử phải có đủ các tiêu chuẩn ứng cử viên, trong đó có tiêu chuẩn về tuổi. Công dân, không phân biệt dân tộc, giới tính, thành phần xã hội, tín ngưỡng, tôn giáo, trình độ văn hoá, nghề nghiệp, thời hạn cư trú... đủ 21 tuổi trở lên đều có quyền ứng cử vào quốc hội, hội đồng nhân dân theo quy định của pháp luật.

Là hoạt động ứng cứu sự cố trong tình huống thảm họa hoặc theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền nhằm bảo đảm an toàn thông tin mạng quốc gia.

(Theo Khoản 1 Điều 14 Luật an toàn thông tin mạng 2015)

Là hoạt động nhằm xử lý, khắc phục sự cố gây mất an toàn thông tin mạng.

(Theo Khoản 1 Điều 13 Luật an toàn thông tin mạng 2015)

Là các ứng dụng công nghệ thông tin cho phép tích hợp và sử dụng chữ ký số để xác thực.

(Theo khoản 14 Điều 3 Nghị định 130/2018/NĐ-CP hướng dẫn Luật Giao dịch điện tử về chữ ký số và dịch vụ chứng thực chữ ký số)

Là hoạt động của con người nhằm thích ứng với biến đổi khí hậu và giảm nhẹ phát thải khí nhà kính.

(Theo Khoản 32 Điều 3 Luật Bảo vệ môi trường 2020)

Là các hoạt động của con người nhằm thích ứng và giảm thiểu biến đổi khí hậu.
(Theo khoản 26 Điều 3 Luật bảo vệ môi trường 2014)

Unknow kinh doanh vận tải khách du lịch bằng xe ô tô được thực hiện theo hợp đồng vận chuyển hoặc hợp đồng lữ hành bằng văn bản giấy hoặc điện tử giữa đơn vị kinh doanh vận tải khách du lịch bằng xe ô tô với người thuê vận tải có nhu cầu thuê cả chuyến xe (bao gồm cả thuê người lái xe) để vận chuyển khách du lịch theo chương trình du lịch.

(Theo Khoản 8 Điều 3 Nghị định 10/2020/NĐ-CP quy định về kinh doanh và điều kiện kinh doanh vận tải bằng xe ô tô)

Là quá trình nhằm tạo ra, hoàn thiện, thương mại hóa công nghệ từ ý tưởng công nghệ, kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ hoặc từ công nghệ chưa hoàn thiện thông qua các hoạt động trợ giúp về hạ tầng kỹ thuật, nguồn lực và dịch vụ cần thiết.

(Theo Khoản 12, Điều 2, Luật Chuyển giao công nghệ 2017)

Là quá trình tạo ra, hoàn thiện, thương mại hóa công nghệ cao từ ý tưởng công nghệ, kết quả nghiên cứu khoa học hoặc từ công nghệ cao chưa hoàn thiện thông qua các hoạt động trợ giúp về hạ tầng kỹ thuật, nguồn lực và dịch vụ cần thiết.

(Theo Khoản 7, Điều 3, Luật Công nghệ cao 2008 )

Là quá trình hình thành, phát triển doanh nghiệp công nghệ cao thông qua các hoạt động trợ giúp về hạ tầng kỹ thuật, nguồn lực và dịch vụ cần thiết.

(Theo Khoản 8, Điều 3, Luật Công nghệ cao 2008 )

Là quá trình hình thành, phát triển doanh nghiệp khoa học và công nghệ thông qua các hoạt động trợ giúp về hạ tầng kỹ thuật, nguồn lực và dịch vụ cần thiết.

(Theo Khoản 13, Điều 2, Luật Chuyển giao công nghệ 2017)

Là việc nuôi ấu trùng thủy sản qua các giai đoạn phát triển, hoàn thiện thành con giống.

(Theo Khoản 11, Điều 3, Luật Thủy sản 2017)

Ưu đãi mà Nhà nước dành cho nhà đầu tư khi họ đầu tư vào lĩnh vực, địa bàn được khuyến khích nhằm tạo sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Nhà nước có thể áp dụng các ưu đãi trong chính sách thuế; tín dụng; chính sách sử dụng đất đai, tài nguyên; chính sách xuất khẩu, nhập khẩu và các ưu đãi khác. Căn cứ vào quy hoạch, định hướng phát triển trong từng thời kỳ, Chính phủ quy định danh mục ngành, nghề của từng lĩnh vực ưu đãi đầu tư, danh mục địa bàn ưu đãi đầu tư và các tiêu chuẩn về trình độ công nghệ; quy mô sử dụng lao động cũng như quy định các mức ưu đãi đầu tư cụ thể.

Là cơ quan của Quốc hội thực hiện nhiệm vụ chuyên môn hoạt động cá biệt do Quốc hội giao.

Uỷ ban của Quốc hội được thành lập để giúp Quốc hội thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn đã được Hiến pháp, luật quy định đồng thời, các Uỷ ban của Quốc hội còn là hình thức thu hút các đại biểu vào việc thực hiện công tác chung của Quốc hội. Uỷ ban của Quốc hội gồm có chủ nhiệm, các phó chủ nhiệm và các uỷ viên uỷ ban do Quốc hội bầu ra trong số các đại biểu Quốc hội. Các thành viên của các uỷ ban của Quốc hội không thể đồng thời là thành viên Chính phủ để đảm bảo cho hoạt động giám sát được khách quan.

Các Uỷ ban của Quốc hội được chia làm hai loại: Uỷ ban thường trực và Uỷ ban lâm thời.

Uỷ ban thường trực của Quốc hội là những uỷ ban hoạt động thường xuyên, tồn tại trong suốt nhiệm kỳ của Quốc hội. Hiện nay Quốc hội khoá XI của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam có bảy uỷ ban thường trực đó là: Uỷ ban pháp luật, Uỷ ban kinh tế và ngân sách, Uỷ ban văn hoá, giáo dục thanh thiếu niên và nhi đồng, Uỷ ban quốc phòng và an ninh; Uỷ ban về các vấn đề xã hội, uỷ ban khoa học, công nghệ và môi trường, Uỷ ban đối ngoại.

Nhiệm vụ của các Uỷ ban thường trực là nghiên cứu, thẩm tra các dự án luật, kiến nghị về luật, dự án pháp lệnh và dự án khác, những báo cáo được Quốc hội hoặc Uỷ ban thường vụ Quốc hội giao;

Trình Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội ý kiến về chương trình xây dựng luật, pháp lệnh; thực hiện quyền giám sát trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn do luật định; kiến nghị những vấn đề thuộc phạm vi hoạt động của uỷ ban. Mỗi Uỷ ban có một số thành viên hoạt động theo chế độ chuyên trách.

Ủy ban lâm thời là những uỷ ban được thành lập ra để thực hiện nhiệm vụ của Quốc hội trong một thời điểm nhất định, sau khi hoàn thành nhiệm vụ sẽ giải thể. Ví dụ: Uỷ ban kiểm tra tư cách đại biểu Quốc hội, Uỷ ban sửa đổi Hiến pháp, Uỷ ban điều tra tội ác chiến tranh...

Uỷ ban thường trực của Quốc hội có chức năng giúp Quốc hội khi quyết định các vấn đề về lĩnh vực đối ngoại, thẩm tra các dự án luật được Quốc hội giao và giám sát hoạt động của các cơ quan nhà nước trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn do luật định..

Uỷ ban đối ngoại của Quốc hội là cơ quan hoạt động thường xuyên của Quốc hội, được Quốc hội bầu ra trong số các đại biểu Quốc hội tại kỳ họp đầu tiên của mỗi khóa Quốc hội. Uỷ ban đối ngoại của Quốc hội có chủ nhiệm, phó chủ nhiệm và các uỷ viên, uỷ ban đối ngoại của Quốc hội có những nhiệm vụ và quyền hạn sau đây: 1) Thẩm tra các dự án luật, kiến nghị về luật, dự án pháp lệnh và các dự án khác thuộc lĩnh vực hoạt động đối ngoại của nhà nước, công pháp và tư pháp quốc tế, báo cáo của Chính phủ về công tác đối ngoại trình Quốc hội; 2) Giám sát việc thực hiện luật, pháp lệnh, nghị quyết của Quốc hội, Uỷ ban thường vụ Quốc hội thuộc lĩnh vực đối ngoại, giám sát hoạt động của Chính phủ trong việc thực hiện chính sách đối ngoại của Nhà nước, hoạt động đối ngoại của các ngành và địa phương; 3) Thực hiện và giúp Quốc hội thực hiện quan hệ đối ngoại với Quốc hội các nước và liên minh Quốc hội thế giới; 4) Kiến nghị với Quốc hội những vấn đề thuộc chính sách đối ngoại của Nhà nước, về quan hệ với Quốc hội các nước, với liên minh Quốc hội thế giới và các tổ chức quốc tế.

Cơ quan đặc biệt của Quốc hội được thành lập để chuẩn bị bản dự thảo Hiến pháp, lấy ý kiến nhân dân và trình Quốc hội thảo luận để thông qua.

Uỷ ban dự thảo Hiến pháp gồm có Chủ tịch, Phó Chủ tịch và các uỷ viên do Quốc hội cử ra trong số các đại biểu Quốc hội. Khi Hiến pháp được Quốc hội thông qua, uỷ ban dự thảo Hiến pháp được giải thể.

Cơ quan chấp hành của Hội đồng nhân dân địa phương các cấp và là cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương.

Uỷ ban hành chính gồm có chủ tịch, một hoặc nhiều phó chủ tịch, uỷ viên thư ký và các uỷ viên. Nhiệm kỳ của uỷ ban hành chính theo nhiệm kỳ của hội đồng nhân dân đã bầu ra mình. Tổ chức của uỷ ban hành chính các cấp do pháp luật quy định.

Thuật ngữ “Ủy ban hành chính” lần đầu tiên được quy định theo sắc lệnh số 63 ngày 22.11.1945 về tổ chức chính quyền nhân dân xã, huyện, tỉnh, kỳ và Sắc lệnh số 77 ngày 21.12.1945 quy định tổ chức chính quyền nhân dân thành phố, thị xã, khu phố. Cơ quan chính quyền địa phương gồm hội đồng nhân dân do dân bầu ra và uỷ ban hành chính do cử ra. Ở huyện, kỳ và khu phố chỉ có Uỷ ban hành chính. Hiến pháp Việt Nam năm 1946 đã hiến định hoá cách tổ chức cơ quan chính quyền địa phương được quy định ở trên trong Chương V - Hội đồng nhân dân và uỷ ban hành chính (từ Điều 57 đến Điều 62). Theo Hiến pháp năm 1946, uỷ ban hành chính có trách nhiệm thi hành các mệnh lệnh của cấp trên; thi hành các Nghị quyết của hội đồng nhân dân địa phương mình sau khi được cấp trên chuẩn y; chỉ huy công việc hành chính trong địa phương. Uỷ ban hành chính chịu trách nhiệm đối với cấp trên và đối với hội đồng nhân dân địa phương mình.

Thuật ngữ “Uỷ ban hành chính" tiếp tục được sử dụng trong Hiến pháp năm 1959, dùng để chỉ cơ quan chấp hành của hội đồng nhân dân địa phương các cấp và là cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương. Theo Hiến pháp năm 1959, uỷ ban hành chính các cấp có nhiệm vụ quản lý công tác hành chính của địa phương, chấp hành nghị quyết, mệnh lệnh của hội đồng nhân dân cùng cấp và cơ quan hành chính nhà nước cấp trên, chịu trách nhiệm và báo cáo công tác trước cơ quan này, đồng thời, chịu sự lãnh đạo của uỷ ban hành chính cấp trên và sự lãnh đạo thống nhất của hội đồng chính phủ (nay là chính phủ), uỷ ban hành chính các cấp được ban hành quyết định, chỉ thị và kiểm tra việc thi hành những quyết định, chỉ thị ấy theo thẩm quyền; lãnh đạo công tác của các ngành thuộc quyền mình và các uỷ ban hành chính cấp dưới; có quyền sửa đổi hoặc bãi bỏ những quyết định không thích đáng của các cơ quan và uỷ ban hành chính dưới quyền; có quyền đình chỉ việc thi hành những nghị quyết không thích đáng của hội đồng nhân dân cấp dưới trực tiếp và đề nghị hội đồng nhân dân cùng cấp sửa đổi hoặc bãi bỏ những nghị quyết ấy.

Sau Hiến pháp năm 1959 đến Hiến pháp năm 1980, Hiến pháp năm 1992 và Hiến pháp 2013, thuật ngữ “Uỷ ban hành chính” được đổi thành “Uỷ ban nhân dân”, nhưng xét về mặt bản chất, cơ cấu, chức năng, nhiệm vụ không có sự thay đổi nhiều, mà vẫn kế thừa qua các hiến pháp cho đến hiện nay. Cũng như uỷ ban hành chính, uỷ ban nhân dân là cơ quan chấp hành của hội đồng nhân dân cùng cấp và do cơ quan này bầu ra, là cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương, chịu trách nhiệm tổ chức quản lý hành chính nhà nước ở địa phương, bảo đảm bộ máy hành chính nhà nước thông suốt, hoạt động có hiệu quả.

Uỷ ban thường trực của Quốc hội, có chức năng giúp Quốc hội khi quyết định các vấn đề về lĩnh vực khoa học, công nghệ và môi trường, thẩm tra các dự án luật được Quốc hội giao và giám sát hoạt động của các cơ quan nhà nước trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn do luật định.

Uỷ ban khoa học, công nghệ và môi trường của Quốc hội là cơ quan hoạt động thường xuyên của Quốc hội, được Quốc hội bầu ra trong số các đại biểu Quốc hội tại kỳ họp đầu tiên của mỗi khóa Quốc hội. Ủy ban khoa học, công nghệ và môi trường của Quốc hội gồm chủ nhiệm, phó chủ nhiệm và các uỷ viên. Uỷ ban khoa học, công nghệ và môi trường của Quốc hội có những nhiệm vụ và quyền hạn sau đây: 1) Thẩm tra dự án luật, kiến nghị về luật, dự án pháp lệnh và các dự án khác thuộc lĩnh vực khoa học, công nghệ và môi trường sinh thái; 2) Giám sát việc thực hiện luật, pháp lệnh, nghị quyết của Quốc hội, Uỷ ban thường vụ Quốc hội thuộc lĩnh vực khoa học, công nghệ và môi trường trong các kế hoạch, chương trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và việc thực hiện ngân sách Nhà nước trong lĩnh vực này; 3) Kiến nghị với Quốc hội về chính sách đầu tư phát triển khoa học, công nghệ và bảo vệ môi trường sinh thái.

Uỷ ban thường trực của Quốc hội có chức năng giúp Quốc hội khi quyết định các vấn đề về kinh tế và ngân sách, thẩm tra các dự án luật được Quốc hội giao và giám sát hoạt động của các cơ quan nhà nước trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn do luật định.

Uỷ ban kinh tế và ngân sách của Quốc hội là cơ quan hoạt động thường xuyên của Quốc hội, được Quốc hội bầu ra trong số các đại biểu Quốc hội tại kỳ họp đầu tiên của mỗi khóa Quốc hội. uỷ ban kinh tế và ngân sách của Quốc hội có chủ nhiệm, phó chủ nhiệm và các uỷ viên, uỷ ban kinh tế và ngân sách của Quốc hội có những nhiệm vụ và quyền hạn sau đây: 1) Thẩm tra dự án luật, kiến nghị về luật, dự án pháp lệnh và các dự án khác thuộc lĩnh vực quản lý kinh tế, hoạt động kinh doanh, ngân sách, tài chính và tiền tệ; 2) Thẩm tra dự án, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, dự toán ngân sách nhà nước và phân bổ ngân sách nhà nước; các báo cáo của Chính phủ về việc thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, ngân sách nhà nước và quyết toán ngân sách nhà nước; 3) Giám sát việc thực hiện luật, pháp lệnh, nghị quyết của Quốc hội, uỷ ban thường vụ Quốc hội thuộc lĩnh vực quản lý kinh tế, hoạt động kinh doanh, ngân sách, tài chính và tiền tệ; giám sát hoạt động của Chính phủ trong việc thực hiện kế hoạch nhà nước về phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước; 4) Kiến nghị với Quốc hội các vấn đề về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, về quản lý kinh tế. ngân sách, tài chính và tiền tệ.

Một cơ quan của Liên hợp quốc có nhiệm vụ pháp điển hóa luật thương mại quốc tế, được thành lập ngày 17.12.1966 theo Nghị quyết 2205/XXI của Đại hội đồng Liên hợp quốc.

Uỷ ban Liên hợp quốc về luật thương mại quốc tế (viết tắt UNCITRAL) bao gồm đại diện của 29 quốc gia thành viên của Liên hợp quốc (7 nước Châu Phi, 5 nước châu Á, 12 nước châu Âu và Bắc Mỹ, 5 nước châu Mỹ La tinh). Một trong những nhiệm vụ chủ yếu của Uỷ ban Liên hợp quốc về luật thương mại quốc tế là đề ra các giải pháp để từng bước pháp điển hóa luật thương mại quốc tế. Theo quan điểm của uỷ ban Liên hợp quốc về luật thương mại quốc tế, những lĩnh vực cơ bản của luật thương mại quốc tế gồm: 1) Chuẩn hóa việc ký kết và thực hiện hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế, các quy định liên quan đến đại diện thương mại; 2) Thanh toán và tín dụng ngân hàng; 3) Các quyền tiến hành các hoạt động thương mại trong phạm vi quốc tế; 4) Bảo hiểm; 5) Vận tải, bao gồm vận tải hàng không, vận tải biển, vận tải đường sắt, đường bộ; 6) Sở hữu trí tuệ và quyền tác giả; 7) Trọng tài thương mại.

Năm 1985, Uỷ ban Liên hợp quốc về luật thương mại quốc tế đã soạn thảo và ban hành Luật mẫu về trọng tài thương mại quốc tế (The UNCITRAL Model Law on International Commercial Arbitration). Hiện nay, nhiều quốc gia coi Luật mẫu trên là luật trọng tài của mình.

Cơ quan chấp hành của Hội đồng nhân dân, cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương.

Ở Việt Nam, uỷ ban nhân dân là khái niệm được dùng từ khi có Hiến pháp năm 1980 đến nay, còn theo Hiến pháp năm 1959 và Hiến pháp năm 1946 cơ quan này được gọi là Uỷ ban hành chính. Theo pháp luật hiện hành Uỷ ban nhân dân do Hội đồng nhân dân cùng cấp bầu ra, gồm chủ tịch, các phó chủ tịch và uỷ viên. Chủ tịch uỷ ban nhân dân là đại biểu hội đồng nhân dân, các thành viên khác của Uỷ ban nhân dân không nhất thiết phải là đại biểu hội đồng nhân dân. Kết quả bầu thành viên của uỷ ban nhân dân phải được Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp trên trực tiếp phê chuẩn, kết quả bầu các thành viên uỷ ban nhân dân cấp tỉnh phải được Thủ tướng chính phủ phê chuẩn.

Uỷ ban nhân dân thực hiện chức năng quản lý hành chính nhà nước ở địa phương trên các lĩnh vực kinh tế, văn hoá, giáo dục, y tế, quốc phòng, an ninh...

Uỷ ban nhân dân họp mỗi tháng ít nhất một lần do Chủ tịch Uỷ ban nhân dân triệu tập và chủ tọa. Các quyết định của uỷ ban nhân dân phải được quá nửa tổng số thành viên của uỷ ban nhân dân biểu quyết tán thành. Chủ tịch Uỷ ban Mặt trận tổ quốc Việt Nam và người đứng đầu các tổ chức đoàn thể của nhân dân ở địa phương được mời tham dự các phiên họp của uỷ ban nhân dân cùng cấp khi bàn về vấn đề có liên quan, Uỷ ban nhân dân thảo luận tập thể và quyết định theo đa số các vấn đề quan trọng do luật định thuộc thẩm quyền của mình thông qua các phiên họp, đó là: 1) Chương trình việc làm của uỷ ban nhân dân; 2) Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, dự toán ngân sách, quyết toán ngân sách hàng năm và quỹ dự trữ của địa phương trình Hội đồng nhân dân; 3) Các biện pháp thực hiện nghị quyết của Hội đồng nhân dân về kinh tế - xã hội, thông qua báo cáo của Uỷ ban nhân dân trước Hội đồng nhân dân; 4) Đề án thành lập mới, sáp nhập, giải thể các cơ quan chuyên môn thuộc uỷ ban nhân dân và việc phân vạch, điều chỉnh địa giới, đơn vị hành chính ở địa phương.

1. Uỷ ban Ô-lim-pích Việt Nam là tổ chức xã hội về thể thao, đại diện cho thể thao Việt Nam trong phong trào Ô-lim-pích quốc tế.
2. Uỷ ban Ô-lim-pích Việt Nam hoạt động tự chủ, tự chịu trách nhiệm về thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức bộ máy, nhân sự và tài chính theo quy định của pháp luật.

(Theo khoản 1 và 2 Điều 68 Luật Thể dục, Thể thao 2006)

Cơ quan hoạt động thường xuyên của Quốc hội có chức năng giúp Quốc hội quyết định vấn đề xây dựng pháp luật, tổ chức bộ máy nhà nước, thẩm tra các dự án luật được Quốc hội giao và giám sát hoạt động của các cơ quan nhà nước trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn do luật định.

Uỷ ban pháp luật của Quốc hội là cơ quan được Quốc hội bầu ra trong số các đại biểu Quốc hội tại kỳ họp đầu tiên của mỗi khóa Quốc hội. Uỷ ban pháp luật của Quốc hội có chủ nhiệm, phó chủ nhiệm và các uỷ viên, uỷ ban pháp luật của Quốc hội có những nhiệm vụ và quyền hạn sau đây: 1) Thẩm tra dự án luật, kiến nghị về luật, dự án pháp lệnh về tổ chức bộ máy nhà nước, về hình sự, dân sự, hành chính, chương trình xây dựng luật, pháp lệnh và các dự án khác do Quốc hội, Uỷ ban thường vụ Quốc hội giao; tham gia thẩm tra các dự án do Hội đồng dân tộc hoặc uỷ ban khác của Quốc hội thẩm tra nhằm bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp và tính thống nhất của hệ thống pháp luật; 2) Thẩm tra đề án thành lập, bãi bỏ các bộ và cơ quan ngang bộ; nhập, chia, thành lập mới, điều chỉnh địa giới hành chính tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; 3) Giám sát việc thực hiện luật, pháp lệnh, nghị quyết của Quốc hội, uỷ ban thường vụ Quốc hội thuộc lĩnh vực tổ chức bộ máy nhà nước, về hình sự, dân sự, hành chính; giám sát việc ban hành nghị quyết, nghị định của Chính phủ, quyết định, chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ; các văn bản của Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao; hướng dẫn việc áp dụng pháp luật trong hoạt động xét xử, kiểm sát; giám sát hoạt động của Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao; 4) Kiến nghị các biện pháp cần thiết nhằm hoàn chỉnh hệ thống pháp luật.

Uỷ ban thường trực của Quốc hội có chức năng giúp Quốc hội khi quyết định các vấn đề về lĩnh vực quốc phòng và an ninh; thẩm tra các dự án luật được Quốc hội giao và giám sát hoạt động của các cơ quan nhà nước trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn do luật định.

Uỷ ban quốc phòng an ninh là cơ quan hoạt động thường xuyên của Quốc hội; được Quốc hội bầu ra trong số các đại biểu Quốc hội tại kỳ họp đầu tiên của mỗi khóa Quốc hội. Uỷ ban Quốc phòng An ninh của Quốc hội có những nhiệm vụ và quyền hạn sau: 1) Thẩm tra các dự án luật, kiến nghị về luật, dự án pháp lệnh và các dự án khác thuộc lĩnh vực quốc phòng và an ninh; 2) Giám sát việc thực hiện luật, pháp lệnh, nghị quyết của Quốc hội, uỷ ban thường vụ Quốc hội thuộc lĩnh vực quốc phòng, an ninh và việc thực hiện ngân sách trong lĩnh vực này; 3) Kiến nghị với Quốc hội các vấn đề về chính sách quốc phòng, an ninh, những biện pháp cần thiết nhằm thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của Quốc hội và uỷ ban thường vụ Quốc hội trong lĩnh vực quốc phòng, an ninh.

Thiết chế thuộc cơ cấu tổ chức của toà án nhân dân cấp tỉnh, có nhiệm vụ, quyền hạn giám đốc thẩm, tái thẩm những vụ án mà bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của tòa án cấp dưới bị kháng nghị; bảo đảm việc áp dụng thống nhất pháp luật tại toà án cấp mình và các toà án cấp dưới; tổng kết kinh nghiệm xét xử.

Tổng số thành viên uỷ ban thẩm phán toà án nhân dân cấp tỉnh không quá chín người, bao gồm chánh án, các phó Chánh án và một số thẩm phán toà án nhân dân cấp tỉnh do Chánh án Toà án nhân dân tối cao quyết định theo đề nghị của Chánh án toà án nhân dân cấp tỉnh.

Uỷ ban thẩm phán hoạt động theo chế độ tập thể. Theo Luật tổ chức toà án nhân dân năm 1992, trong cơ cấu tổ chức của Toà án nhân dân tối cao có uỷ ban thẩm phán là tổ chức thường trực của Hội đồng thẩm phán Toà án nhân dân tối cao. uỷ ban thẩm phán Toà án nhân dân tối cao đã bị bãi bỏ theo Luật tổ chức toà án nhân dân năm 2002.

Uỷ ban thường trực của Quốc hội có chức năng giúp Quốc hội khi quyết định các vấn đề về lĩnh vực văn hoá, giáo dục thanh niên, thiếu niên và nhi đồng; thẩm tra các dự án luật được Quốc hội giao và giám sát hoạt động của các cơ quan nhà nước trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn do luật định. Uỷ ban văn hoá, giáo dục thanh niên, thiếu niên và nhi đồng của Quốc hội là cơ quan hoạt động thường xuyên của Quốc hội; được Quốc hội bầu ra trong số các đại biểu Quốc hội tại kỳ họp đầu tiên của mỗi khóa Quốc hội. Uỷ ban văn hoá, giáo dục thanh niên, thiếu niên và nhi đồng của Quốc hội có những nhiệm vụ và quyền hạn sau; 1) Thẩm tra các dự án luật, kiến nghị về luật, dự án pháp lệnh và các dự án khác thuộc lĩnh vực văn hoá, giáo dục thanh niên, thiếu niên và nhi đồng; 2) Giám sát việc thực hiện luật, pháp lệnh, nghị quyết của Quốc hội, uỷ ban thường vụ Quốc hội thuộc lĩnh vực văn hoá, giáo dục thanh niên, thiếu niên và nhi đồng; giám sát việc thực hiện chính sách văn hoá giáo dục trong các kế hoạch, chương trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước; chính sách đối với thanh niên, thiếu niên và nhi đồng và việc thực hiện ngân sách trong lĩnh vực này; 3) Kiến nghị với Quốc hội các vấn đề về phát triển văn hoá, giáo dục của đất nước, chính sách đối với thanh niên, thiếu niên và nhi đồng.

Uỷ ban thường trực của Quốc hội có chức năng giúp Quốc hội khi quyết định về các vấn đề xã hội; thẩm tra các dự án luật được Quốc hội giao và giám sát hoạt động của các cơ quan nhà nước trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn do luật định.

Uỷ ban các vấn đề xã hội là cơ quan hoạt động thường xuyên của Quốc hội, được Quốc hội bầu ra trong số các đại biểu Quốc hội tại kỳ họp đầu tiên của mỗi khóa Quốc hội. Uỷ ban về các vấn đề xã hội có những nhiệm vụ và quyền hạn sau: 1) Thẩm tra các dự án luật, kiến nghị về luật, dự án pháp lệnh và các dự án khác thuộc lĩnh vực các vấn đề xã hội; 2) Giám sát việc thực hiện luật, pháp lệnh, nghị quyết của Quốc hội, uỷ ban thường vụ Quốc hội thuộc lĩnh vực các vấn để xã hội; giám sát việc thực hiện chính sách xã hội trong các kế hoạch, chương trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và việc thực hiện ngân sách trong lĩnh vực này; 3) Kiến nghị với Quốc hội các biện pháp giải quyết các vấn đề xã hội.

Việc chuyển giao cho người khác được quyền làm những việc thuộc phạm vi trách nhiệm của mình.

Ở đây cần phân biệt rõ về phạm vi, bản chất thực hiện nghĩa vụ của việc uỷ nhiệm so với uỷ thác và uỷ quyền, về mặt bản chất, thì uỷ nhiệm chính là việc thực hiện trách nhiệm thay cho một người khi người đó có thư hoặc giấy uỷ nhiệm. Ví dụ: một sinh viên uỷ nhiệm cho bạn đi trả sách ở thư viện thay cho mình...; hoặc giám đốc đã uỷ nhiệm cho trưởng phòng hành chính thực hiện việc sửa chữa trụ sở...

Về mặt phạm vi, nếu uỷ quyền chỉ áp dụng trong những trường hợp cá thể nhất định khi người này uỷ quyền cho người khác một số việc trong phạm vi quyền hành của họ, thì ở uỷ nhiệm là toàn bộ những việc thuộc phạm vi trách nhiệm của một người được uỷ nhiệm sang cho một người khác làm thay.

“Uỷ nhiệm" thường được áp dụng khi người ta thực hiện những biện pháp thanh toán không dùng tiền mặt thông qua các ngân hàng giữa các bên hoặc với người thứ ba trong các quan hệ kinh tế, thương mại, dịch vụ nội địa hay quốc tế.

Trong việc thanh toán từ các quan hệ thương mại quốc tế, “Quy tắc và thực hành thống nhất về tín dụng chứng từ” do Phòng Thương mại và Công nghiệp quốc tế ban hành năm 1994 có quy định về biện pháp uỷ nhiệm thanh toán qua ngân hàng, theo đó, một ngân hàng (mở) hành động theo sự uỷ nhiệm của khách hàng, tiến hành thanh toán cho người thứ ba. Bản thân ngân hàng được uỷ nhiệm cũng có thể được quyền: uỷ nhiệm cho một ngân hàng khác thực hiện việc thanh toán; hoặc uỷ nhiệm cho một ngân hàng khác chiết khấu.

Trường hợp thương nhân kinh doanh dịch vụ giám định nước ngoài được thuê thực hiện giám định mà chưa được phép hoạt động tại Việt Nam thì thương nhân đó được ủy quyền cho thương nhân kinh doanh dịch vụ giám định đã được phép hoạt động tại Việt Nam thực hiện dịch vụ giám định nhưng vẫn phải chịu trách nhiệm về kết quả giám định.

(Theo Điều 267 Luật Thương mại 2005)

là hoạt động thương mại, theo đó bên nhận uỷ thác thực hiện việc mua bán hàng hoá với danh nghĩa của mình theo những điều kiện đã thoả thuận với bên uỷ thác và được nhận thù lao uỷ thác.

(Theo Điều 155 Luật Thương mại 2005)

là yêu cầu bằng văn bản của cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam hoặc cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài về việc thực hiện một hoặc một số hoạt động tương trợ tư pháp theo quy định của pháp luật nước có liên quan hoặc điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.

(Theo khoản 1 Điều 6 Luật tương trợ tư pháp 2007)

Yêu cầu của cơ quan tư pháp nước này đối với cơ quan tư pháp tương ứng của nước kia thực hiện các hành vi tố tụng riêng biệt trên lãnh thổ của nước có cơ quan được yêu cầu trong quá trình giải quyết một vụ án dân sự có yếu tố nước ngoài.

Để làm cơ sở cho các hoạt động uỷ thác tư pháp, các nước ký kết với nhau những điều ước quốc tế, trong đó, quy định nguyên tắc, điều kiện thể thức và thẩm quyền thực hiện các hành vi yêu cầu và thực hiện uỷ thác tư pháp. Ngoài ra, pháp luật mỗi nước cũng có những quy định riêng về vấn đề này nhằm hướng dẫn, cụ thể hoá các quy định của điều ước quốc tế cho các cơ quan của mình, đồng thời áp dụng cho các quan hệ về uỷ thác tư pháp đối với những nước chưa có điều ước quốc tế ràng buộc.

Trong thực tiễn tư pháp quốc tế, uỷ thác tư pháp được thực hiện thông qua các cơ quan: 1) Cơ quan ngoại giao; 2) Cơ quan Bộ tư pháp; 3) Đại diện đặc biệt.

Trình tự thực hiện uỷ thác tư pháp quốc tế phải tuân theo pháp luật của nước được yêu cầu hoặc quy định của điều ước quốc tế mà các nước hữu quan tham gia.

Điều kiện để thực hiện uỷ thác tư pháp là nguyên tắc có đi có lại và việc thực hiện uỷ thác tư pháp không được vi phạm chủ quyền an ninh quốc gia của nước được yêu cầu.