Thuật ngữ pháp lý

Văn bằng, chứng chỉ của Nhà nước xác nhận quyền sở hữu công nghiệp của chủ thể được cấp văn bằng bảo hộ về sáng chế, giải pháp hữu ích, kiểu dáng công nghiệp, nhãn hiệu hàng hóa, tên gọi xuất xứ.

Người muốn được cấp văn bằng bảo hộ phải làm đơn yêu cầu cấp văn bằng bảo hộ, kèm theo những tài liệu cần thiết gửi cho Cục sở hữu công nghiệp thuộc Bộ khoa học và Công nghệ là cơ quan có thẩm quyền cấp văn bằng bảo hộ.

Hình thức của văn bằng bảo hộ gồm có: bằng độc quyền sáng chế có hiệu lực 15 năm; bằng độc quyền giải pháp hữu ích có hiệu lực 6 năm; giấy chứng nhận kiểu dáng công nghiệp có hiệu lực 5 năm và có thể được gia hạn 2 lần, mỗi lần gia hạn là 5 năm; riêng giấy chứng nhận tên gọi, xuất xứ hàng hóa thì không bị giới hạn về thời gian và có thể gia hạn nhiều lần, mỗi lần gia hạn là 10 năm.

Patent chỉ được cấp cho giải pháp kỹ thuật mới so với trình độ kỹ thuật trên thế giới, có trình độ sáng tạo, có khả năng áp dụng trong các lĩnh vực kinh tế - xã hội (sáng chế); sáng chế có tính mới và có khả năng áp dụng trong các lĩnh vực kinh tế - xã hội. Bất kỳ ai có ý muốn khai thác hoặc sử dụng thương mại sáng chế phải được sự đồng ý trước của chủ sáng chế (người đã được công nhận sự bảo hộ pháp lý đối với việc khai thác và sử dụng thương mại sáng chế trong Patent). Thời hạn bảo hộ của Patent thông thường từ 15 - 20 năm. Theo pháp luật Việt Nam, thời hạn bảo hộ của Patent là 20 năm, tính từ ngày nộp đơn hợp lệ (Xt. Văn bằng bảo hộ sở hữu công nghiệp).

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, văn bằng bảo hộ được quy định tại khoản 25 Điều 4 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005 do Quốc hội khóa 11 ban hành ngày 29 tháng 11 năm 2005: “Văn bằng bảo hộ là văn bản do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp cho tổ chức, cá nhân nhằm xác lập quyền sở hữu công nghiệp đối với sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí, nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý; quyền đối với giống cây trồng.”.

Hoạt động tổ chức áp dụng mọi biện pháp nghiệp vụ cần thiết do Bộ luật tố tụng hình sự quy định để phát hiện tội phạm và người thực hiện hành vi phạm tội cũng như hậu quả nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội gây ra.

Phá án là chức năng thuộc cơ quan điều tra. Hoạt động điều tra là hết sức quan trọng và cần thiết đối với các vụ án hình sự. Thiếu hoạt động này, Tòa án không có cơ sở để thực hiện nhiệm vụ xét xử của mình. Vì vậy, trong giai đoạn Điều tra cần phải thu thập đầy đủ những chứng cứ, bao gồm các chứng cứ buộc tội và chứng cứ gỡ tội, chứng cứ xác định những tình tiết giảm nhẹ và tăng nặng trách nhiệm hình sự của bị can cũng như những chứng cứ xác định các tình tiết khác của vụ án để xác định có hay không có việc phạm tội, nếu có thì đó là tội gì, được quy định ở điều, khoản nào của Bộ luật hình sự. Trong trường hợp vụ án phạm tội có tổ chức thì việc xác định rõ vai trò của từng người để giúp Tòa án quyết định hình phạt chính xác là đặc biệt quan trọng.

Là hoạt động tháo dỡ toàn bộ cấu trúc tàu biển tại cơ sở phá dỡ tàu biển.

(Theo Khoản 1 Điều 3 Nghị định 82/2019/NĐ-CP)

là hành vi tuyên truyền, kích động chiến tranh xâm lược hoặc chuẩn bị, tiến hành, tham gia chiến tranh xâm lược nhằm chống lại độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của một quốc gia hoặc một vùng lãnh thổ độc lập, có chủ quyền khác.

(Tham khảo khoản 1 Điều 421 Bộ luật hình sự 2015)

là hành vi nhằm chống chính quyền nhân dân mà kích động, lôi kéo, tụ tập nhiều người phá rối an ninh, chống người thi hành công vụ, cản trở hoạt động của cơ quan, tổ chức.

(Tham khảo khoản 1 Điều 118 Bộ luật hình sự 2015)

Tình trạng một chủ thể (cá nhân, pháp nhân) mất khả năng thanh toán các khoản nợ đến hạn. Theo cách nói thông thường phá sản là tình trạng của một người bị vỡ nợ không còn bất cứ tài sản nào để trả các khoản nợ đến hạn.

Dưới góc độ pháp lý, phá sản là hiện tượng con nợ lâm vào tình trạng mất khả năng thanh toán các khoản nợ đến hạn và bị cơ quan nhà nước có thẩm quyền (thường là Tòa án) tuyên bố phá sản và phân chia tài sản còn lại của con nợ cho các chủ nợ theo thủ tục pháp luật quy định.

Thuật ngữ phá sản được hình thành từ thời La Mã cổ đại, bắt nguồn từ chữ "ruin" trong tiếng Latinh có nghĩa là sự khánh tận - tức là mất khả năng thanh toán.

Ở Việt Nam, thuật ngữ này được biết đến từ thời kỳ Pháp thuộc do người Pháp mang sang Việt Nam cùng với quá trình thực dân hóa.

Trong nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung, thuật ngữ này dường như không được biết đến. Pháp luật phá sản và thuật ngữ phá sản chỉ thực sự được sử dụng trở lại kể từ khi có sự chuyển đổi cơ chế kinh tế sang cơ chế thị trường theo đó hiện tượng phá sản dưới tác động của cạnh tranh trở thành hiện tượng bình thường và tất yếu.

Năm 1990 cùng với sự ra đời của Luật doanh nghiệp tư nhân và Luật công ty, thuật ngữ phá sản đã chính thức được sử dụng trong pháp luật Việt Nam. Tuy nhiên, do phá sản là vấn đề rất mới nên các đạo luật này  chỉ quy định rất đơn giản về điều kiện phá sản trong một điều luật duy nhất. Thủ tục phá sản và nhiều vấn đề khác liên quan đến việc giải quyết phá sản chưa được quy định cụ thể. Chính vì thế, Luật phá sản doanh nghiệp năm 1993 đã được ban hành để lấp khoảng trống pháp luật kể trên. Sau hơn 10 năm thực thi, đạo luật phá sản đầu tiên kể trên của Việt Nam đã bộc lộ những điểm bất cập, không phù hợp với thực tế, đòi hỏi có sự sửa đổi, bổ sung kịp thời. Đáp ứng yêu cầu này, Luật phá sản năm 2004 đã được ban hành để thay thế cho Luật phá sản doanh nghiệp năm 1993.

Thuật ngữ phá sản tuy được sử dụng rộng rãi trong ngôn ngữ hàng ngày và trong khoa học pháp lý song cho đến nay vẫn chưa được chính thức giải thích trong các văn bản pháp luật về phá sản ở nước ta. Thay vào đó, thuật ngữ “tình trạng phá sản” được sử dụng và giải thích.

Theo Luật phá sản doanh nghiệp năm 1993 thì doanh nghiệp lâm vào "tình trạng phá sản" là doanh nghiệp gặp khó khăn hoặc bị thua lỗ trong hoạt động kinh doanh sau khi đã áp dụng các biện pháp tài chính cần thiết mà vẫn mất khả năng thanh toán nợ đến hạn.

Theo Luật phá sản năm 2004 thì doanh nghiệp, hợp tác xã không có khả năng thanh toán được các khoản nợ đến hạn khi chủ nợ có yêu cầu thì bị coi là lâm vào tình trạng phá sản.

Pháp luật của các nước quy định về đối tượng có thể bị tuyên bố phá sản rất khác nhau, ở một số nước, thủ tục tuyên bố phá sản có thể được áp dụng đối với tất cả những người mắc nợ mà không phân biệt cá nhân hay pháp nhân và cũng không phân biệt thương nhân hay không là thương nhân, không phân biệt là nợ dân sự hay là nợ thương mại (chẳng hạn Hoa Kỳ, Nhật,...). Một số nước lại chỉ xem thương nhân với các khoản nợ thương mại mới là đối tượng có thể bị tuyên bố phá sản (chẳng hạn là pháp luật của Nga trước khi ban hành Luật mất khả năng thanh toán năm 2002). Một số nước lại quy định chỉ doanh nghiệp mới là đối tượng có thể bị tuyên bố phá sản. Luật phá sản doanh nghiệp năm 1993 của Việt Nam đã quy định theo hướng này.

Luật phá sản năm 2004 tiếp tục quy định đối tượng có thể bị tuyên bố phá sản là doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã được thành lập và hoạt động theo quy định của pháp luật khi lâm vào tình trạng phá sản. Riêng đối với các doanh nghiệp đặc biệt trực tiếp phục vụ quốc phòng, an ninh, doanh nghiệp, hợp tác xã hoạt động trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng, bảo hiểm và trong các lĩnh vực khác thường xuyên, trực tiếp cung ứng sản phẩm, dịch vụ công thiết yếu, việc áp dụng Luật phá sản sẽ do Chính phủ quy định cụ thể. Quy định này hàm ý rằng do vai trò và tầm quan trọng đặc biệt của các doanh nghiệp này, việc áp dụng Luật phá sản cần được điều chỉnh bằng những quy tắc có tính ngoại lệ, phù hợp với đặc thù của các doanh nghiệp ấy.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, phá sản được quy định tại khoản 2 Điều 4 Luật Phá sản năm 2014 do Quốc hội khóa 13 ban hành ngày 19 tháng 6 năm 2014: “Phá sản là tình trạng của doanh nghiệp, hợp tác xã mất khả năng thanh toán và bị Tòa án nhân dân ra quyết định tuyên bố phá sản.”.

Tình trạng một doanh nghiệp do làm ăn thua lỗ dẫn đến việc hoàn toàn mất khả năng thanh toán nợ đến hạn và bị Tòa án, theo thủ tục luật định, ra quyết định bắt buộc doanh nghiệp thanh lý tài sản để trả nợ cho các chủ nợ.

Trong pháp luật của nhiều nước, thuật ngữ phá sản được sử dụng với nghĩa hẹp để chỉ một số trường hợp cụ thể, khi con nợ thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật hình sự gây thiệt hại cho các chủ nợ. Pháp luật của các nước này thường sử dụng thuật ngữ insolvency (không có khả năng trả nợ hay khánh tận) để thay thế cho thuật ngữ phá sản (bankruptcy). Ở Việt Nam, hiện tượng phá sản doanh nghiệp lần đầu tiên được quy định tại Luật phá sản doanh nghiệp ngày 30.12.1993.

Theo Luật phá sản năm 2014, khi doanh nghiệp mất khả năng thanh toán nợ đến hạn, các chủ nợ hoặc chính bản thân doanh nghiệp mắc nợ được quyền nộp đơn yêu cầu tuyên bố phá sản doanh nghiệp đến Tòa án nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nơi doanh nghiệp đăng ký kinh doanh tại cơ quan đăng ký kinh doanh cấp tỉnh hoặc nơi doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài mắc nợ đặt trụ sở giao dịch chính. Nếu đủ điều kiện, Tòa án sẽ mở thủ tục giải quyết yêu cầu tuyên bố phá sản và tiến hành các hoạt động cần thiết khác. Trong quá trình giải quyết yêu cầu tuyên bố phá sản doanh nghiệp, Tòa án ưu tiên áp dụng các biện pháp cần thiết để khôi phục doanh nghiệp. Nếu không được, Tòa án sẽ ra quyết định tuyên bố phá sản doanh nghiệp. Tài sản của doanh nghiệp được thanh lý để trả cho các chủ nợ theo trật tự luật định.

Phá sản doanh nghiệp là hiện tượng tất yếu của cơ chế kinh tế thị trường. Bên cạnh sự tác động tiêu cực như gây những xáo trộn, ảnh hưởng xấu đến việc phát triển sản xuất, ổn định đời sống, đến việc làm của người lao động, phá sản còn tác động tích cực trong việc cơ cấu lại nền kinh tế, loại bỏ bớt những doanh nghiệp hoạt động kém hiệu quả, làm lành mạnh hóa môi trường kinh doanh.

Cơ quan đại diện ngoại giao của quốc gia thành viên tại tổ chức quốc tế để thực hiện các quan hệ giữa quốc gia này với tổ chức quốc tế đó.

Trừ trường hợp có thỏa  thuận riêng giữa quốc gia nơi tổ chức quốc tế đó đặt trụ sở và quốc gia có phái đoàn đại diện thường trực, phái đoàn đại diện thường trực chỉ đại diện cho quốc gia mình tại tổ chức quốc tế đó.

Công ước Viên năm 1975 về cơ quan đại diện của các quốc gia tại các tổ chức quốc tế phổ cập có quy định về những vấn đề liên quan tới việc thiết lập phái đoàn đại diện thường trực, chức năng của phái đoàn đại diện thường trực, quyền ưu đãi, miễn trừ đối với trụ sở và thành viên của phái đoàn... Những quy định này về cơ bản cũng tương tự như các quy định về cơ quan đại diện ngoại giao của một nước ở nước ngoài. Nhưng chúng cũng có một số điểm khác biệt nhất định phụ thuộc vào cơ cấu, tổ chức, điều lệ của từng tổ chức quốc tế riêng biệt, về phái đoàn đại diện thường trực của quốc gia tại tổ chức quốc tế, pháp luật Việt Nam cũng quy định tương tự như các quy định cụ thể của luật quốc tế. Theo khoản 4 Điều 6 Pháp lệnh về cơ quan đại diện nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ở nước ngoài (có hiệu lực từ ngày 1.1.1994) thì"... Phái đoàn đại diện thường trực của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam tại tổ chức quốc tế liên chính phủ (dưới đây gọi tắt là phái đoàn đại diện thường trực) là cơ quan đại diện của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thực hiện chức năng ngoại giao tại tổ chức quốc tế thuộc hệ thống Liên hợp quốc và tổ chức liên chính phủ ngoài hệ thống Liên hợp quốc".

Khoản 1 Điều 14 Pháp lệnh nêu trên quy định nhiệm vụ, quyền hạn của phái đoàn đại diện thường trực là: đại diện cho nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam tại tổ chức quốc tế; bảo vệ quyền và lợi ích của Nhà nước Việt Nam tại tổ chức quốc tế; duy trì quan hệ thường xuyên giữa Việt Nam với tổ chức quốc tế, tham gia các hoạt động của tổ chức quốc tế; đàm phán và ký điều ước quốc tế theo quy định của pháp luật; tiến hành các hoạt động nhằm thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa Việt Nam với tổ chức quốc tế và với các nước thành viên của tổ chức quốc tế, tranh thủ sự hợp tác và giúp đỡ của tổ chức quốc tế đối với sự nghiệp phát triển đất nước; tìm hiểu tình hình hoạt động của tổ chức quốc tế, kiến nghị với Chính phủ, Bộ Ngoại giao, các cơ quan và tổ chức hữu quan ở trong nước về những vấn đề cần thiết; thực hiện quản lý nhà nước đối với các hoạt động của Việt Nam tại tổ chức quốc tế.

Giá trị tinh thần cao quý riêng của một con người.

Phẩm giá thể hiện qua thái độ và hành vi ứng xử của cá nhân trong các mối quan hệ trong gia đình cũng như ngoài xã hội, mang giá trị về mặt văn hóa đạo đức trong lối sống của mỗi người.

Việc bảo vệ, giữ gìn phẩm giá trong sạch là một điều hết sức quan trọng và có ý nghĩa lớn lao trong cuộc sống hằng ngày. Nó củng cố những giá trị đạo đức cao đẹp của mỗi cá nhân con người, giúp cho con người ngày càng phát triển và hoàn thiện hơn, góp phần vào việc tiến tới xây dựng một xã hội dân chủ, văn minh, giàu đạp.

Thứ bậc và hàm của các quan lại phong kiến, đây là danh hiệu của triều đình phong kiến.

Phẩm hàm được thưởng cho quan lại, quân nhân, tổng lý và cho thường dân có những đóng góp cho Nhà nước, cho một địa phương, cao nhất là nhất phẩm, cuối là cửu phẩm.

Mỗi một phẩm hàm, có hai bậc là chính (thăng) và tòng (trùng). Các phẩm lại có "văn giai” để thưởng cho quan lại, người có học vấn, có văn bằng như cửu phẩm, bát phẩm văn giai. Còn “Võ giai” để thưởng cho quân nhân như cửu phẩm, bát phẩm võ giai. Lại có phẩm để thưởng cho tổng lý không có văn bằng hoặc thường dân gồm có cửu phẩm bá hộ, bát phẩm bá hộ.

là người đang chấp hành án phạt tù có thời hạn, tù chung thân.

(Theo Khoản 2, Điều 3, Luật Thi hành án hình sự 2019)

(Chủ thể) có nhiều hành vi phạm tội độc lập hoặc chỉ có một hành vi phạm tội và hành vi đã thực hiện đó thỏa mãn nhiều cấu thành tội phạm khác nhau (phạm nhiều tội khác nhau).

Phạm nhiều tội là vấn đề của luật hình sự có liên quan trực tiếp đến vấn đề quyết định hình phạt. Phạm nhiều tội và quyết định hình phạt trong trường hợp phạm nhiều tội là hai vấn đề không tách rời nhau. Luật hình sự Việt Nam, trong Bộ luật hình sự năm 1985, đã quy định rõ cách quyết định hình phạt trong trường hợp phạm nhiều tội. Tuy nhiên, Bộ luật này lại không có quy định về trường hợp phạm nhiều tội. Bộ luật hình sự năm 1999 cũng không có quy định này.

Phạm nhiều tội có hai loại trường hợp: 1) Người phạm tội có nhiều hành vi phạm tội khác nhau và mỗi hành vi này cấu thành một tội riêng. Những hành vi phạm tội này có thể có mối liên quan với nhau hoặc không. Ví dụ: Thủ kho có hành vi tham ô tài sản, sau đó lại đốt kho để che giấu hành vi tham ô của mình (phạm tội hỦy hoại tài sản); Một người có hành vi trộm cắp tài sản, sau đó lại có hành vi cố ý gây thương tích cho người khác (phạm tội cố ý gây thương tích)... ; 2) Người phạm tội có một hành vi phạm tội nhưng hành vi này lại cấu thành nhiều tội khác nhau. Ví dụ: Hành vi cố ý tước đoạt tính mạng của chủ tài sản để chiếm đoạt tài sản của họ cấu thành hai tội khác nhau: tội giết người và tội cướp tài sản.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, phạm nhiều tội được quy định tại Điều 55 và Điều 103 Bộ luật hình sự năm 2015 do Quốc hội khóa 13 ban hành ngày 27 tháng 11 năm 2015.

(Chủ thể) đã cố ý thực hiện tội phạm nhưng vì nguyên nhân khách quan hành vi đã thực hiện chưa thỏa mãn hết các dấu hiệu khách quan của cấu thành tội phạm.

Phạm tội chưa đạt là một trong ba loại trường hợp phạm tội của tội phạm cố ý (chuẩn bị phạm tội, phạm tội chưa đạt và tội phạm hoàn thành - trường hợp phạm tội bình thường). Trường hợp phạm tội chưa đạt có những dấu hiệu khác với chuẩn bị phạm tội và trường hợp tội phạm hoàn thành. Điều này đòi hỏi luật hình sự phải có quy định cụ thể về dấu hiệu cũng như vấn đề trách nhiệm hình sự của phạm tội chưa đạt. Luật hình sự Việt Nam luôn xác định trường hợp phạm tội chưa đạt phải chịu trách nhiệm hình sự nhưng được giảm nhẹ hơn so với trường hợp phạm tội bình thường (tội phạm hoàn thành). Tuy nhiên, các dấu hiệu của phạm tội chưa đạt cũng như vấn đề trách nhiệm hình sự của phạm tội chưa đạt chỉ được chính thức quy định trong luật từ khi có Bộ luật hình sự năm 1985. Trong Bộ luật hình sự năm 1999, các dấu hiệu của phạm tội chưa đạt cũng như vấn đề trách nhiệm hình sự của phạm tội chưa đạt được tiếp tục quy định và riêng vấn đề trách nhiệm hình sự của phạm tội chưa đạt được quy định rõ ràng, cụ thể hơn.

Theo Bộ luật hình sự năm 1999, phạm tội chưa đạt là cố ý thực hiện tội phạm nhưng chưa thực hiện được đến cùng vì nguyên nhân khách quan. Theo đó, phạm tội chưa đạt có ba dấu hiệu: 1) Người phạm tội đã thực hiện tội phạm; 2) Người phạm tội phải dừng lại khi hành vi phạm tội chưa thỏa mãn hết các dấu hiệu khách quan của cấu thành tội phạm; 3) Việc người phạm tội phải dừng lại là vì nguyên nhân khách quan.

Được coi là đã thực hiện tội phạm khi người phạm tội đã thực hiện hành vi được mô tả trong mặt khách quan của cấu thành tội phạm như hành vi đâm, hành vi bắn hoặc đã thực hiện được hành vi đi liền trước hành vi này như hành vi nhặt dao để đâm, hành vi giương súng để bắn...

Trường hợp hành vi phạm tội chưa thỏa mãn hết các dấu hiệu khách quan của cấu thành tội phạm có thể là: 1) Chưa gây ra hậu quả của tội phạm (ở các tội có cấu thành tội phạm vật chất). Ví dụ: Chưa gây ra hậu quả chết người ở tội giết người; 2) Chưa thực hiện hết các hành vi thuộc dấu hiệu hành vi khách quan của cấu thành tội phạm (ở các tội mà dấu hiệu hành vi khách quan bao gồm nhiều hành vi khác nhau). Ví dụ: Người phạm tội hiếp dâm mới thực hiện được hành vi dùng vũ lực mà chưa thực hiện được hành vi giao cấu; 3) Chưa thực hiện được hành vi khách quan của cấu thành tội phạm mà mới  chỉ thực hiện được hành vi đi liền trước. Ví dụ: Người phạm tội mới giương súng để bắn mà chưa kịp bóp cò thì đã bị bắt giữ.

Việc người phạm tội phải dừng lại như trên hoàn toàn vì nguyên nhân khách quan. Ý muốn chủ quan của người phạm tội trong trường hợp này vẫn mong muốn thực hiện tội phạm đến cùng. Chính vì vậy, luật hình sự Việt Nam quy định mọi trường hợp phạm tội chưa đạt đều phải chịu trách nhiệm hình sự. Tuy nhiên, mức độ trách nhiệm được giảm nhẹ so với trường hợp tội phạm hoàn thành.

Phạm tội chưa đạt có thể được phân thành phạm tội chưa đạt chưa hoàn thành và phạm tội chưa đạt đã hoàn thành cũng như được phân thành phạm tội chưa đạt vô hiệu và các trường hợp phạm tội chưa đạt khác.

Phạm tội chưa đạt chưa hoàn thành là phạm tội chưa đạt (ở các tội có cấu thành tội phạm vật chất) trong đó người phạm tội chưa thực hiện được hết các hành vi khách quan cho là cần thiết để gây ra hậu quả của tội phạm. Ví dụ: định đâm nhiều nhát để cho nạn nhân chết nhưng mới đâm được một nhát vào tay nạn nhân thì đã bị bắt giữ và kết quả nạn nhân không chết. Đây là trường hợp chưa hoàn thành hành vi và cũng chưa đạt hậu quả. Khác với trường hợp này là trường hợp phạm tội chưa đạt đã hoàn thành.

Phạm tội chưa đạt đã hoàn thành là phạm tội chưa đạt (ở các tội có cấu thành tội phạm vật chất) trong đó người phạm tội đã thực hiện được hết các hành vi khách quan cho là cần thiết để gây ra hậu quả của tội phạm nhưng hậu quả đó không xảy ra vì nguyên nhân khách quan. Ví dụ: đã đặt mìn vào thiết bị cần phá hủy và đã khởi động bộ phận hẹn giờ nổ nhưng do bộ phận hẹn giờ hoạt động giữa chừng thì bị hỏng nên mìn không nổ. Đây là trường hợp đã hoàn thành hành vi nhưng chưa đạt hậu quả. Khác với trường hợp này là trường hợp phạm tội chưa đạt chưa hoàn thành. Phạm tội chưa đạt chưa hoàn thành và phạm tội chưa đạt đã hoàn thành là hai trường hợp phạm tội chưa đạt ở các tội có cấu thành tội phạm vật chất. Sự khác nhau của hai trường hợp này ở chỗ người phạm tội đã thực hiện hết hay chưa thực hiện hết những hành vi mà họ cho là cần thiết để có thể gây ra hậu quả của tội phạm.

Phạm tội chưa đạt vô hiệu là phạm tội chưa đạt mà nguyên nhân chưa đạt là do người phạm tội nhầm khách thể hoặc do công cụ, phương tiện không có tác dụng. Ví dụ: đưa hối lộ nhầm cho kẻ lừa đảo; giết người nhưng súng bắn không nổ; đầu độc nhưng dùng phải thuốc ngủ giả hoặc đâm nhầm vào người đã chết... Phạm tội chưa đạt vô hiệu là một loại trường hợp phạm tội chưa đạt. Do vậy, trách nhiệm hình sự trong trường hợp này được giải quyết như các trường hợp phạm tội chưa đạt khác.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, phạm tội chưa đạt được quy định tại Điều 15 Bộ luật hình sự năm 2015 do Quốc hội khóa 13 ban hành ngày 27 tháng 11 năm 2015: “Phạm tội chưa đạt là cố ý thực hiện tội phạm nhưng không thực hiện được đến cùng vì những nguyên nhân ngoài ý muốn của người phạm tội.

Người phạm tội chưa đạt phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm chưa đạt.”.

Thực hiện một tội phạm mà trước đó chủ thể đã phạm tội đó ít nhất là một lần và chưa bị xét xử.

Đây là trường hợp một người đã phạm ít nhất hai lần về cùng một tội phạm (cùng một tội danh) và cả hai lần đó đều chưa bị xét xử. Các lần phạm tội đó có thể có cùng đối tượng hoặc khác đối tượng, có thể thuộc cùng khung hình phạt hoặc thuộc các khung hình phạt khác nhau, cần phân biệt phạm tội nhiều lần với trường hợp tội liên tục. Trong trường hợp tội liên tục, các hành vi phạm tội được thực hiện  chỉ là một phần và đều thuộc một hành vi phạm tội thống nhất. Còn trong trường hợp phạm tội nhiều lần, các hành vi phạm tội và hậu quả của các hành vi đó có tính độc lập với nhau.

Phạm tội nhiều lần là tình tiết có thể được quy định là dấu hiệu định khung hình phạt tăng nặng ở một số tội phạm hoặc là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự ở các tội còn lại. Trong Bộ luật hình sự năm 1999, phạm tội nhiều lần được quy định tại Điều 48 là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự cùng nhóm với tình tiết tái phạm, tái phạm nguy hiểm. Bên cạnh đó, tình tiết phạm tội nhiều lần cũng được quy định là tình tiết định khung hình phạt tăng nặng của nhiều tội danh khác nhau như tội hiếp dâm (Điều 111), tội nhận hối lộ (Điều 279)...

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, phạm nhiều tội là tình tiết tăng nặng được quy định tại Điều 52 Bộ luật hình sự năm 2015; tình tiết phạm tội nhiều lần cũng là tình tiết định khung hình phạt tăng nặng quy định tại các Điều 85, Điều 134, Điều 141, Điều 142, Điều 144, Điều 145, … Bộ luật hình sự năm 2015 do Quốc hội khóa 13 ban hành ngày 27 tháng 11 năm 2015.

Phạm tội trong thời gian người phạm tội đang phải chấp hành hình phạt về tội đã phạm trước đó.

Trong trường hợp này, tội mới phạm và tội đã bị kết án có thể là hai tội khác nhau hoặc là cùng một tội danh. Phạm tội trong thời gian đang chấp hành hình phạt có thể là trường hợp tái phạm hoặc tái phạm nguy hiểm khi thỏa  mãn các dấu hiệu của các chế định này nhưng cũng có thể chưa bị coi là tái phạm hoặc tái phạm nguy hiểm. Trong Bộ luật hình sự năm 1985, tình tiết này được quy định là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự chung cho mọi tội phạm. Trong Bộ luật hình sự năm 1999, tình tiết này không còn được quy định như vậy.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, phạm tội trong thời gian đang chấp hành hình phạt được quy định tại khoản 2 Điều 56 Bộ luật hình sự năm 2015 do Quốc hội khóa 13 ban hành ngày 27 tháng 11 năm 2015.

là phạm vi giữa hai cần chắn, giàn chắn (bao gồm cả cần chắn, giàn chắn) hoặc phạm vi từ mép trong của mố (giáp đầu dầm) hai đầu cầu trở ra mỗi bên 10 m ở nơi không có cần chắn, giàn chắn..

(Theo điểm i khoản 2 Điều 3 Nghị định 100/2019/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt)

là đoạn đường bộ đi qua đường sắt nằm giữa hai cần chắn, giàn chắn (bao gồm cả cần chắn, giàn chắn) hoặc nằm giữa hai ray chính ngoài cùng và hai bên đường sắt cách má ray ngoài cùng trở ra 06 m nơi không có chắn.

(Theo điểm h khoản 2 Điều 3 Nghị định 100/2019/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt)

Là giới hạn được xác định bởi khoảng không, vùng đất, vùng nước xung quanh liền kề với công trình đường sắt để quản lý, bảo vệ, ngăn ngừa những hành vi xâm phạm đến ổn định công trình đường sắt và bảo đảm an toàn cho công trình đường sắt, bao gồm:
a) Phạm vi bảo vệ đường sắt;
b) Phạm vi bảo vệ cầu đường sắt;
c) Phạm vi bảo vệ hầm đường sắt;
d) Phạm vi bảo vệ ga, đề-pô đường sắt;
đ) Phạm vi bảo vệ công trình thông tin, tín hiệu, hệ thống cấp điện cho đường sắt;
e) Phạm vi bảo vệ các công trình đường sắt khác.

(Theo khoản 2 Điều 23 Luật Đường sắt 2017)

Giới hạn của sự điều chỉnh các quan hệ xã hội của pháp luật.

Nếu xét theo nghĩa trực tiếp, pháp luật được ban hành là để điều chỉnh các quan hệ xã hội xuất hiện trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội trong một quốc gia như dân sự, lao động, tài chính, đất đai, hôn nhân và gia đình, sở hữu trí tuệ... khi đó phạm vi điều chỉnh của pháp luật là tổng hợp phạm vi điều chỉnh của tất cả các ngành luật riêng lẻ. Tuy nhiên, các ngành luật điều chỉnh các nhóm quan hệ xã hội trên từng lĩnh vực của đời sống xã hội không tồn tại một cách tách biệt với sự chia cắt bởi các đường ranh giới riêng biệt mà có khi giao thoa, xen kẽ, có khi trùng nhau, bao trùm lên nhau. Pháp luật nói chung của một quốc gia để điều chỉnh các quan hệ xã hội nói chung. Hệ thống pháp luật của một nước hợp lại từ nhiều ngành luật với tính chất, nội dung, phương pháp điều chỉnh khác nhau tương thích với các nhóm quan hệ xã hội có nội dung, tính chất khác nhau thuộc các lĩnh vực khác nhau của đời sống một đất nước.

Đồng thời, vấn đề phạm vi điều chỉnh của pháp luật đòi hỏi phải tính đến yếu tố không gian, thời gian có hiệu lực của đạo luật. Pháp luật một nước là sự hiện thân của chủ quyền quốc gia có quan hệ khăng khít với phạm trù lãnh thổ quốc gia nhưng vẫn có những đặc thù riêng như pháp luật về hải quan vẫn có thể được vận dụng, thực hiện để điều chỉnh các quan hệ xã hội có liên quan đến lĩnh vực hải quan ở khu vực đặc khu kinh tế hoặc thềm lục địa... tức là có thể vận dụng vượt ra ngoài lãnh thổ quốc gia. Một số ngành luật khác xét về mặt không gian, cũng có những đặc thù cụ thể, tương ứng. Xét về mặt thời gian, phạm vi điều chỉnh của pháp luật cũng có những đặc thù như pháp luật có hiệu lực thi hành kể từ ngày được Chủ tịch nước ký lệnh công bố. Nói chung, không có hiệu lực ngược về trước, nhưng trong những trường hợp thật cần thiết, văn bản quy phạm pháp luật mới được quy định có hiệu lực ngược về trước (hiệu lực hồi tố)...

Đối xử phân biệt các loại người theo màu da, dòng dõi hay nguồn gốc dân tộc, nhằm mục đích hoặc hủy bỏ hay gây tổn hại cho việc thừa nhận, hưởng thụ hoặc thực hiện quyền con người một cách bình đẳng trong các lĩnh vực chính trị, kinh tế, xã hội, văn hóa hay lĩnh vực khác của đời sống xã hội.

Với mục đích nhanh chóng loại trừ sự phân biệt chủng tộc dưới mọi hình thức, ngày 07.3.1966, Công ước quốc tế về việc loại trừ mọi hình thức phân biệt chủng tộc đã được ký kết. Công ước có hiệu lực ngày 4.1.1969.

Là hành vi phân biệt, loại trừ hoặc ưu tiên dựa trên chủng tộc, màu da, nguồn gốc quốc gia hoặc nguồn gốc xã hội, dân tộc, giới tính, độ tuổi, tình trạng thai sản, tình trạng hôn nhân, tôn giáo, tín ngưỡng, chính kiến, khuyết tật, trách nhiệm gia đình hoặc trên cơ sở tình trạng nhiễm hiv hoặc vì lý do thành lập, gia nhập và hoạt động công đoàn, tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp có tác động làm ảnh hưởng đến bình đẳng về cơ hội việc làm hoặc nghề nghiệp. việc phân biệt, loại trừ hoặc ưu tiên xuất phát từ yêu cầu đặc thù của công việc và các hành vi duy trì, bảo vệ việc làm cho người lao động dễ bị tổn thương thì không bị xem là phân biệt đối xử.

(Theo Khoản 4 Điều 3 Luật Người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng năm 2020)

Là hành vi xa lánh, từ chối, ngược đãi, phỉ báng, có thành kiến hoặc hạn chế quyền của người khuyết tật vì lý do khuyết tật của người đó.

(Theo Khoản 3, Điều 2, Luật người khuyết tật 2010)

Là hành vi phân biệt, loại trừ hoặc ưu tiên dựa trên chủng tộc, màu da, nguồn gốc quốc gia hoặc nguồn gốc xã hội, dân tộc, giới tính, độ tuổi, tình trạng thai sản, tình trạng hôn nhân, tôn giáo, tín ngưỡng, chính kiến, khuyết tật, trách nhiệm gia đình hoặc trên cơ sở tình trạng nhiễm hiv hoặc vì lý do thành lập, gia nhập và hoạt động công đoàn, tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp có tác động làm ảnh hưởng đến bình đẳng về cơ hội việc làm hoặc nghề nghiệp.
Việc phân biệt, loại trừ hoặc ưu tiên xuất phát từ yêu cầu đặc thù của công việc và các hành vi duy trì, bảo vệ việc làm cho người lao động dễ bị tổn thương thì không bị xem là phân biệt đối xử.

(Theo Khoản 8 Điều 3 Bộ luật Lao động 2019)

Là việc hạn chế, loại trừ, không công nhận hoặc không coi trọng vai trò, vị trí của nam và nữ, gây bất bình đẳng giữa nam và nữ trong các lĩnh vực của đời sống xã hội và gia đình.

(Theo Khoản 5, Điều 5, Luật Bình đẳng giới 2006)

Là hành vi xa lánh, từ chối, tách biệt, ngược đãi, phỉ báng, có thành kiến hoặc hạn chế quyền của người khác vì biết hoặc nghi ngờ người đó nhiễm HIV hoặc vì người đó có quan hệ gần gũi với người nhiễm HIV hoặc bị nghi ngờ nhiễm HIV.

(Theo Khoản 5, Điều 2, Luật phòng, chống nhiễm vi rút gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người (HIV/AIDS) 2006)

Là việc dành băng tần, kênh tần số xác định cho một hoặc nhiều tổ chức, cá nhân sử dụng theo những điều kiện cụ thể đối với một loại nghiệp vụ vô tuyến điện.

(Theo Khoản 15, Điều 3, Luật Tần số vô tuyến điện 2009)

Hành vi câu kết với nước ngoài của công dân Việt Nam nhằm gây nguy hại cho độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, lực lượng quốc phòng, chế độ xã hội chủ nghĩa và Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Phản bội Tổ quốc là một trong những tội phạm đặc biệt nghiêm trọng nhất xâm phạm an ninh quốc gia. Trước khi có Bộ luật hình sự đầu tiên (Bộ luật hình sự năm 1985), phản bội Tổ quốc đã được quy định trong Pháp lệnh trừng trị các tội phản cách mạng năm 1967 cũng như trong sắc luật số 03 năm 1976. Trong Bộ luật hình sự năm 1985 và trong Bộ luật hình sự năm 1999, phản bội Tổ quốc đều được quy định là tội phạm thuộc Chương các tội xâm phạm an ninh quốc gia. Theo đó, tội phản bội Tổ quốc đòi hỏi các dấu hiệu: 1) Chủ thể của tội này  chỉ có thể là công dân Việt Nam; 2) Chủ thể có hành vi câu kết với nước ngoài; 3) Mục đích của chủ thể khi thực hiện sự câu kết với nước ngoài là nhằm chống Nhà nước Việt Nam.

Hình phạt được quy định cho tội này có mức cao nhất là tử hình.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, tội phản bội tổ quốc được quy định tại Điều 108 Bộ luật hình sự năm 2015 do Quốc hội khóa 13 ban hành ngày 27 tháng 11 năm 2015.

là sản phẩm có chức năng cung cấp chất dinh dưỡng hoặc có tác dụng cải tạo đất để tăng năng suất, chất lượng cho cây trồng.

(Theo Khoản 20, Điều 2, Luật Trồng trọt 2018)

Là phân bón có một hoặc nhiều chỉ tiêu chất lượng chính chỉ đạt mức từ 70% trở xuống so với mức đăng ký trong quyết định công nhận phân bón lưu hành tại việt nam (trừ chỉ tiêu chất lượng chính là vi sinh vật).

(Theo Khoản 8 Điều 2 Nghị định 84/2019/NĐ-CP)

Là phân bón có chỉ tiêu chất lượng, yếu tố hạn chế không phù hợp với quyết định công nhận phân bón lưu hành tại việt nam hoặc quy chuẩn kỹ thuật quốc gia.

(Theo Khoản 7 Điều 2 Nghị định 84/2019/NĐ-CP)

Là loại phân bón thuộc một trong các nhóm phân bón quy định tại khoản 1, khoản 2 và khoản 3 Điều 3 Nghị định 84/2019/NĐ-CP sử dụng để cung cấp chất dinh dưỡng cho cây trồng thông qua thân, lá.

(Theo Khoản 5 Điều 3 Nghị định 84/2019/NĐ-CP)

Là loại phân bón thuộc một trong các nhóm phân bón quy định tại khoản 1, khoản 2 và khoản 3 Điều 3 Nghị định 84/2019/NĐ-CP sử dụng để cung cấp chất dinh dưỡng cho cây trồng thông qua bộ rễ hoặc có tác dụng cải tạo đất.

(Theo Khoản 4 Điều 3 Nghị định 84/2019/NĐ-CP)

Chuyển giao nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan quản lý nhà nước cấp trên cho cơ quan quản lý nhà nước cấp dưới thực hiện thường xuyên, lâu dài, ổn định trên cơ sở pháp luật.

Phân cấp quản lý hành chính là đòi hỏi khách quan trong sự nghiệp xây dựng chính quyền dân chủ, vững mạnh; xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân.

Thực chất của phân cấp quản lý hành chính là xác định lại sự phân chia thẩm quyền theo các cấp hành chính cho phù hợp với yêu cầu của tình hình mới.

Phân cấp quản lý hành chính nhằm đạt được những mục tiêu: 1) Nâng cao hiệu quả hoạt động và trách nhiệm của các cấp hành chính; 2) củng cố mối liên hệ giữa cấp trên và cấp dưới; 3) Khắc phục những biểu hiện quan liêu, cục bộ.

Phân cấp quản lý hành chính được thực hiện theo nguyên tắc tập trung dân chủ, một mặt tăng cường sự lãnh đạo, quản lý thống nhất của trung ương mặt khác giao quyền cho địa phương quyết định những vấn đề về phát triển kinh tế, văn hóa - xã hội của địa phương.

Là việc xác định phạm vi, trách nhiệm và quyền hạn của chính quyền các cấp, các đơn vị dự toán ngân sách trong việc quản lý ngân sách nhà nước phù hợp với phân cấp quản lý kinh tế - xã hội.
(Theo khoản 16 Điều 4 Luật ngân sách nhà nước 2015)

Việc phân bổ theo pháp luật trách nhiệm, quyền hạn quản lý qua các khoản thu và chi của ngân sách nhà nước cho các cấp chính quyền nhà nước để họ có quyền chủ động và tự chịu trách nhiệm quản lý ngân sách của mình nhằm bảo đảm giải quyết các nhiệm vụ quan trọng, phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội ở các địa phương..

Phân cấp quản lý ngân sách ở các quốc gia phụ thuộc mô hình tổ chức hệ thống các cấp ngân sách. Nếu cấp ngân sách được tổ chức theo một hệ thống các cấp chính quyền nhà nước thì tất cả các cấp chính quyền nhà nước đều có trách nhiệm, quyền hạn trong quản lý ngân sách nhà nước. Ngược lại, nếu cấp ngân sách nhà nước chỉ được tổ chức ở một số cấp chính quyền nhà nước thì chỉ có cấp chính quyền có tổ chức cấp ngân sách nhà nước mới được giao trách nhiệm, quyền hạn trong quản lý ngân sách nhà nước.

Ở Việt Nam, việc phân cấp quản lý ngân sách nhà nước trong hệ thống chính quyền nhà nước qua các thời kỳ có sự khác biệt. Sau Cách mạng tháng Tám, việc phân định cấp quản lý ngân sách nhà nước gồm: cấp trung ương, cấp kỳ (Bắc Kỳ, Trung Kỳ, Nam Kỳ) và cơ quan quản lý ở xã. Trong một thời kỳ dài, ngân sách xã, thị trấn không thuộc hệ thống ngân sách nhà nước nên chính quyền cấp xã không được xem là cấp quản lý ngân sách nhà nước. Nghị quyết số 138/HĐBT ngày 19.11.1983 của Hội đồng Bộ trưởng là văn bản pháp luật đầu tiên quy định hệ thống ngân sách nhà nước gồm 4 cấp: trung ương, tỉnh, huyện, xã và các cấp chính quyền nhà nước tương ứng đều được giao trách nhiệm, quyền hạn trong quản lý ngân sách nhà nước. Theo quy định của Luật ngân sách nhà nước năm 2002, ngân sách nhà nước gồm ngân sách trung ương và ngân sách địa phương. Ngân sách địa phương bao gồm ngân sách của các đơn vị hành chính các cấp có hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân. Như vậy, hệ thống cơ quan được phân cấp quản lý ngân sách nhà nước gồm: chính quyền nhà nước trung ương và các cấp chính quyền địa phương có Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, phân cấp quản lý ngân sách nhà nước được quy định tại khoản 16 Điều 4 Luật Ngân sách nhà nước 2015 do Quốc hội khóa 13 ban hành ngày 25 tháng 06 năm 2015:“Phân cấp quản lý ngân sách là việc xác định phạm vi, trách nhiệm và quyền hạn của chính quyền các cấp, các đơn vị dự toán ngân sách trong việc quản lý ngân sách nhà nước phù hợp với phân cấp quản lý kinh tế - xã hội.”

là xác định quyền hạn và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền trong hoạt động đầu tư công.

(Theo Khoản 21, Điều 4, Luật Kiến trúc 2019)

1. Khi phân chia di sản, nếu có người thừa kế cùng hàng đã thành thai nhưng chưa sinh ra thì phải dành lại một phần di sản bằng phần mà người thừa kế khác được hưởng để nếu người thừa kế đó còn sống khi sinh ra được hưởng; nếu chết trước khi sinh ra thì những người thừa kế khác được hưởng.
2. Những người thừa kế có quyền yêu cầu phân chia di sản bằng hiện vật; nếu không thể chia đều bằng hiện vật thì những người thừa kế có thể thỏa thuận về việc định giá hiện vật và thỏa thuận về người nhận hiện vật; nếu không thỏa thuận được thì hiện vật được bán để chia.

(Theo Điều 660 Bộ luật dân sự 2015)

1. Khi phân chia di sản, nếu có người thừa kế cùng hàng đã thành thai nhưng chưa sinh ra thì phải dành lại một phần di sản bằng phần mà người thừa kế khác được hưởng để nếu người thừa kế đó còn sống khi sinh ra được hưởng; nếu chết trước khi sinh ra thì những người thừa kế khác được hưởng.
2. Những người thừa kế có quyền yêu cầu phân chia di sản bằng hiện vật; nếu không thể chia đều bằng hiện vật thì những người thừa kế có thể thỏa thuận về việc định giá hiện vật và thỏa thuận về người nhận hiện vật; nếu không thỏa thuận được thì hiện vật được bán để chia.

(Theo Điều 660 Bộ luật dân sự 2015)

Chia di sản thành các phần và giao cho những người thừa kế theo ý chí của người để lại di sản thể hiện trong di chúc.

Nếu di chúc không xác định rõ phần của từng người thì di sản được chia đều cho những người được chỉ định trong di chúc.

Nếu di chúc xác định phân chia di sản bằng hiện vật thì người thừa kế được nhận hiện vật kèm theo hoa lợi, lợi tức thu được từ hiện vật đó và phải chịu phần giảm sút giá trị của hiện vật tính đến thời điểm phân chia di sản.

Nếu di chúc chỉ xác định phân chia theo tỉ lệ đối với tổng giá trị khối di sản thì tỉ lệ này tính trên giá trị khối di sản đang còn vào thời điểm phân chia di sản.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, phân chia di sản theo di chúc được quy định tại Điều 659 Bộ luật Dân sự năm 2015 do Quốc hội khóa 13 ban hành ngày 24 tháng 11 năm 2015.

Việc trả các khoản nợ của doanh nghiệp bị tuyên bố phá sản cho các chủ nợ theo thứ tự ưu tiên được quy định tại Luật phá sản.

Việc phân chia tài sản được tiến hành sau khi đã bóc tách, làm rõ trị giá tài sản còn lại của doanh nghiệp. Luật phá sản năm 2004 quy định thứ tự ưu tiên thanh toán: 1) Phí phá sản; 2) Các khoản nợ lương, trợ cấp thôi việc, bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp luật và các quyền lợi khác theo thỏa  ước lao động tập thể và hợp đồng lao động đã ký kết; 3) Các khoản nợ không có bảo đảm phải trả cho các chủ nợ trong danh sách chủ nợ theo nguyên tắc nếu giá trị tài sản đủ để thanh toán các khoản nợ thì mỗi chủ nợ đều được thanh toán đủ số nợ của mình; nếu giá trị tài sản không đủ để thanh toán các khoản nợ thì mỗi chủ nợ chỉ được thanh toán một phần khoản nợ của mình theo tỉ lệ tương ứng.

Trường hợp giá trị tài sản của doanh nghiệp, hợp tác xã sau khi đã thanh toán đủ các khoản quy định như trên mà vẫn còn thì phần còn lại này thuộc về: 1) Xã viên hợp tác xã; 2) Chủ doanh nghiệp tư nhân; 3) Các thành viên của công ty; 4) Các cổ đông của công ty cổ phần; 5) Chủ sở hữu doanh nghiệp nhà nước.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, phân chia tài sản phá sản được quy định tại Luật phá sản năm 2014 do Quốc hội ban hành ngày 19 tháng 6 năm 2014.