Thuật ngữ pháp lý

Tàu biển thuộc sở hữu của Nhà nước Việt Nam, tổ chức Việt Nam, tổ chức Việt Nam có trụ sở chính tại Việt Nam và của công dân Việt Nam thường trú tại Việt Nam hoặc tàu biển thuộc sở hữu nước ngoài đã được phép đăng ký tại Việt Nam.

Tàu biển Việt Nam phải đăng ký vào sổ đăng ký tàu biển quốc gia của Việt Nam. Sau khi hoàn thành thủ tục đăng ký, tàu biển được cấp Giấy chứng nhận đăng ký tàu biển của Việt Nam. Giấy này đồng thời là bằng chứng về quốc tịch Việt Nam của tàu.

Là phương tiện thủy có lắp động cơ hoặc không lắp động cơ, bao gồm tàu đánh bắt nguồn lợi thủy sản, tàu hậu cần đánh bắt nguồn lợi thủy sản.

(Theo Khoản 20, Điều 3, Luật Thủy sản 2017)

Là tàu thuyền chuyên dùng để thực hiện công vụ của Nhà nước không vì mục đích thương mại.

(Theo Khoản 2, Điều 4, Bộ luật hàng hải Việt Nam 2015)

Là phương tiện thủy chuyên dụng để thực hiện công vụ trong điều tra, đánh giá nguồn lợi thủy sản; thanh tra, tuần tra, kiểm tra, kiểm soát, giám sát hoạt động thủy sản.

(Theo Khoản 21, Điều 3, Luật Thủy sản 2017)

Là phương tiện có khả năng hoạt động dưới mặt nước phụ thuộc vào sự hỗ trợ của phương tiện, thiết bị trên mặt nước hoặc trên bờ.

(Theo Khoản 4, Điều 4, Bộ luật hàng hải Việt Nam 2015)

Là phương tiện có khả năng hoạt động độc lập trên mặt nước và dưới mặt nước.

(Theo Khoản 3, Điều 4, Bộ luật hàng hải Việt Nam 2015)

Là phương tiện hoạt động trên mặt nước hoặc dưới mặt nước bao gồm tàu, thuyền và các phương tiện khác có động cơ hoặc không có động cơ.

(Theo Khoản 8, Điều 4, Luật Biên giới Quốc gia 2003)

Là tình trạng nghiện ma tuý, tội phạm về ma tuý và các hành vi trái phép khác về ma tuý.

(Theo Khoản 8, Điều 2, Luật Phòng chống ma túy 2000)

Danh từ để cá thể hóa pháp nhân.

Tên gọi của pháp nhân thể hiện khái quát loại hình tổ chức và hoạt động của pháp nhân. Tên gọi của pháp nhân có thể kèm theo tên cơ quan quản lý cấp trên của pháp nhân và là tên chính thức để pháp nhân tham gia vào các quan hệ pháp luật. Tên gọi của pháp nhân là cơ sở để phân biệt pháp nhân này với pháp nhân, tổ chức khác.

Tên địa lí của nước, địa phương dùng để chỉ xuất xứ hàng hóa của mặt hàng từ nước, địa phương đó với điều kiện những mặt hàng này có các tính chất đặc thù dựa trên các điều kiện địa lí độc đáo và ưu việt bao gồm yếu tố tự nhiên, con người hoặc kết hợp cả hai yếu tố đó.

Một tên gọi xuất xứ hàng hoá được bảo hộ phải là tên địa lí của một nước hoặc một địa phương là nơi mà hàng hoá tương ứng được sản xuất và hàng hóa đó phải có tính chất, chất lượng đặc thù do yếu tố địa lí (tự nhiên, con người) của nước, địa phương đó quyết định.

Nếu nước, địa phương nói trên không phải là Việt Nam hoặc không thuộc về Việt Nam, tên gọi xuất xứ hàng hóa tương ứng chỉ được xem xét bảo hộ tại Việt Nam nếu đang được bảo hộ tại nước mang tên hoặc có địa phương mang tên đó.

Quyền sử dụng tên gọi xuất xứ hàng hóa không được chuyển giao cho người khác dưới bất cứ hình thức nào. Tên gọi xác định của thương nhân được đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền và được thương nhân sử dụng trong các giao lưu thương mại.

Tên thương mại có thể được đặt theo tên riêng, theo ngành nghề kinh doanh hoặc tên bất kì và có thể kèm theo biểu tượng. Theo quy định của pháp luật, việc đặt tên thương mại phải tuân thủ các yêu cầu sau: 1) Không được trùng hoặc có thể gây nhầm lẫn với tên thương mại của thương nhân khác; 2) Không vi phạm truyền thống lịch sử, văn hoá, đạo đức và thuần phong mỹ tục Việt Nam; 3) Phải được viết bằng tiếng Việt Nam và có thể được viết thêm bằng tiếng nước ngoài; 4) Phải được ghi trong các hoá đơn, chứng từ, giấy tờ giao dịch của thương nhân.

Tên thương mại đồng nhất hoá những người cùng hoạt động dưới một hãng chung đồng thời cá biệt hóa thương nhân này với thương nhân khác trong lưu thông thương mại.

Là tên gọi của tổ chức, cá nhân dùng trong hoạt động kinh doanh để phân biệt chủ thể kinh doanh mang tên gọi đó với chủ thể kinh doanh khác trong cùng lĩnh vực và khu vực kinh doanh.    Khu vực kinh doanh quy định tại khoản này Là khu vực địa lý nơi chủ thể kinh doanh có bạn hàng, khách hàng hoặc có danh tiếng.

(Theo Khoản 21, Điều 4, Luật Sở hữu trí tuệ 2005)

Xem xét, đánh giá và đưa ra kết luận mang tính pháp lý bằng văn bản về một vấn đề nào đó.

Hoạt động này do tổ chức hoặc cá nhân có chuyên môn, nghiệp vụ thực hiện. Việc thẩm định có thể tiến hành với nhiều đối tượng khác nhau như thẩm định dự án, thẩm định báo cáo, thẩm định hồ sơ, thẩm định thiết kế, thẩm định đồ án thiết kế quy hoạch xây dựng, thẩm định dự thảo văn bản quy phạm pháp luật...

Trình tự thẩm định thông thường gồm các bước: 1) Tiếp nhận hồ sơ, phân công thẩm định; 2) Tổ chức, nghiên cứu thẩm định; 3) Kí, gửi báo cáo thẩm định; 4) Lưu giữ hồ sơ thẩm định.

Là việc cơ quan, tổ chức có chức năng thẩm định giá công nghệ xác định giá trị bằng tiền của công nghệ phù hợp với giá thị trường tại một địa điểm, thời điểm nhất định, phục vụ cho mục đích nhất định theo tiêu chuẩn thẩm định giá.

(Theo Khoản 18, Điều 2, Luật Chuyển giao công nghệ 2017)

Là việc kiểm tra, đánh giá kế hoạch lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư, hồ sơ mời quan tâm, hồ sơ mời sơ tuyển, hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu và kết quả mời quan tâm, kết quả sơ tuyển, kết quả lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư để Làm cơ sở xem xét, quyết định phê duyệt theo quy định của Luật này.
(Theo khoản 40 Điều 4 Luật đấu thầu 2013)

Hoạt động nghiên cứu, xem xét, đánh giá về nội dung và hình thức, kỹ thuật soạn thảo đối với dự án, dự thảo văn bản quy phạm pháp luật theo nội dung, trình tự, thủ tục do luật định nhằm đảm bảo tính hợp hiến, hợp pháp, tính thống nhất và đồng bộ của văn bản quy phạm pháp luật trong hệ thống pháp luật và những yêu cầu khác về chất lượng dự án, dự thảo theo quy định của pháp luật.

Thẩm định là khâu bắt buộc trong quy trình soạn thảo văn bản quy phạm pháp luật. Kết quả thẩm định có tính chất tư vấn cho Chính phủ trước khi Chính phủ trình dự án, dự thảo (do Chính phủ chủ trì hoặc cơ quan khác chủ trì soạn thảo) lên cơ quan có thẩm quyền ban hành (Quốc hội, Uỷ ban thường vụ quốc hội) hoặc trước khi Chính phủ ban hành văn bản quy phạm pháp luật theo thẩm quyền.

Pháp luật của phần lớn các nước trên thế giới đều quy định Bộ Tư pháp là cơ quan chịu trách nhiệm chính tiến hành hoạt động thẩm định (như Thụy Điển; Phần Lan; Cộng hoà Liên bang Đức; Cộng hoà Liên bang Nga;...). Tuy nhiên, cũng có những nước cơ quan chính có thẩm quyền thẩm định văn bản quy phạm pháp luật không phải là Bộ Tư pháp mà là tổ chức độc lập thuộc Chính phủ như Tham chính Viện của Cộng hoà Pháp.

Theo Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 1996 và Luật sửa đổi, bổ sung năm 2002, Bộ Tư pháp Việt Nam là cơ quan được giao thẩm quyền giúp Chính phủ thẩm định các dự án, dự thảo văn bản quy phạm pháp luật để Chính phủ xem xét trước khi trình Quốc hội, uỷ ban thường vụ Quốc hội thông qua hoặc để Chính phủ ban hành theo thẩm quyền.

Những loại dự án, dự thảo văn bản quy phạm pháp luật phải qua trình tự thẩm định là: dự án luật, dự án pháp lệnh, dự thảo Nghị quyết của Quốc hội và uỷ ban thường vụ Quốc hội; dự thảo Nghị quyết, Nghị định của Chính phủ. Nội dung thẩm định bao gồm: 1) Sự cần thiết ban hành luật, pháp lệnh, nghị quyết, nghị định; đối tượng và phạm vi điều chỉnh của dự án, dự thảo; 2) Sự phù hợp của nội dung dự án, dự thảo với đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng; tính hợp hiến, hợp pháp và tính thống nhất của văn bản với hệ thống pháp luật; 3) Tính khả thi của văn bản; 4) Việc tuân thủ thủ tục và trình tự soạn thảo; ngôn ngữ, kỹ thuật soạn thảo văn bản.

Sự phù hợp của các dự án, dự thảo văn bản quy phạm pháp luật đối với Điều ước quốc tế mà Việt Nam ký kết hoặc gia nhập, tùy không phải là một yêu cầu bắt buộc thuộc nội dung cần thẩm định theo pháp luật hiện hành nhưng trên thực tế thẩm định văn bản quy phạm pháp luật ở nước ta, cơ quan thẩm định (Bộ Tư pháp) thường cũng lưu ý xem xét khía cạnh này của văn bản để góp ý với ban soạn thảo hoặc cơ quan chủ trì soạn thảo hoàn thiện nội dung của dự án, dự thảo.

Là hoạt động khoa học nhằm phát hiện, thu thập, nghiên cứu di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia và địa điểm khảo cổ.

(Theo Khoản 10, Điều 4, Luật di sản văn hóa 2001)

Là biến động do thiên nhiên, dịch bệnh nguy hiểm lây lan trên quy mô rộng hoặc do con người gây ra hoặc do hậu quả chiến tranh Làm thiệt hại nghiêm trọng về người, tài sản, môi trường.

(Theo Khoản 13, Điều 2, Luật Quốc phòng 2018)

là hành vi của người có chức vụ, quyền hạn đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn đó vì vụ lợi.

(Theo Khoản 1, Điều 3, Luật Phòng, chống tham nhũng 2018)

Hành vi chiếm đoạt tài sản của cơ quan, tổ chức, hoặc công dân của người có chức vụ, quyền hạn thành tài sản riêng của mình.

Trong Bộ luật Hình sự năm 1999, tham ô là hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn để chiếm đoạt tài sản do mình quản lí thành tài sản riêng. Chủ thể của hành vi tham ô tài sản thường là những người có trách nhiệm quản lý tài sản. Họ phải là người có chức vụ hoặc được giao quản lý một khối tài sản nhất định. Do đặc thù vị trí công việc, nên họ đã dễ dàng biến tài sản của người khác (cơ quan, tổ chức hoặc của công dân) do mình quản lý (có thể quản lý trực tiếp hoặc gián tiếp) thành tài sản riêng của minh.

- Hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản mà mình có trách nhiệm quản lý cấu thành tội phạm tham ô khi có một trong các dấu hiệu: 1) Giá trị tài sản bị chiếm đoạt trị giá năm trăm nghìn đồng trở lên; 2) Gây hậu quả nghiêm trọng: là trường hợp hành vi tham ô tài sản có giá trị dưới năm trăm nghìn đồng, đã gây thiệt hại nghiêm trọng khác ngoài giá trị tài sản bị chiếm đoạt. Ví dụ: cán bộ y tế do chiếm đoạt thuốc chữa bệnh ở vùng đang bị dịch bệnh, do không đủ thuốc nên làm chết người; 3) Đã bị xử lý kỷ luật về hành vi này mà còn vi phạm: là trường hợp người phạm tội trước đó đã tham ô tài sản có giá trị dưới năm trăm nghìn đồng và đã bị xử lí bằng một trong các hình thức kỷ luật theo đúng quy định của người có thẩm quyền, chưa hết thời hạn để được coi là chưa bị kỷ luật, nay lại có hành vi tham ô tài sản có giá trị dưới năm trăm nghìn đồng; 4) Đã bị kết án về một trong các tội quy định tại Mục A Chương XXI Bộ luật Hình sự năm 1999, chưa được xoá án tích mà còn vi phạm: là trường hợp người phạm tội tham ô tài sản trước khi thực hiện tội phạm này họ đã phạm một trong các tội được quy định tại các điều từ Điều 279 đến Điều 284 Bộ luật Hình sự, họ đã bị kết án, chưa được xoá án tích mà tiếp tục tham ô tài sản có giá trị dưới năm trăm nghìn đồng.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, tội tham ô được quy định tại Điều 353 Bộ luật Hình sự năm 2015 do Quốc hội khóa 13 ban hành ngày 27 tháng 11 năm 2015.

Người được bổ nhiệm theo quy định của pháp luật để làm nhiệm vụ xét xử những vụ án và giải quyết những việc khác thuộc thẩm quyền của Toà án.

Thẩm phán Toà án nhân dân ở nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam gồm có: Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao, Thẩm phán Toà án nhân dân cấp tỉnh bao gồm Thẩm phán Toà án nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; Thẩm phán Tòa án nhân dân cấp huyện bao gồm Thẩm phán Toà án nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh; Thẩm phán Tòa án quân sự các cấp bao gồm Thẩm phán Toà án quân sự trung ương đồng thời là Thẩm phán Toà án nhân dân tối cao, Thẩm phán Toà án quân sự cấp quân khu bao gồm Thẩm phán Toà án quân sự quân khu và tương đương, Thẩm phán Toà án quân sự khu vực.

Công dân Việt Nam trung thành với tổ quốc và Hiến pháp nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, có phẩm chất đạo đức tốt, liêm khiết và trung thực, có tinh thần kiên quyết bảo vệ pháp chế xã hội chủ nghĩa, có trình độ cử nhân luật và đã được đào tạo về nghiệp vụ xét xử, có thời gian làm công tác thực tiễn, có năng lực làm công tác xét xử theo quy định của pháp luật, có sức khỏe bảo đảm hoàn thành nhiệm vụ được giao thì có thể được tuyển chọn và bổ nhiệm thẩm phán.

Thẩm phán làm nhiệm vụ theo sự phân công của chánh án. Khi xét xử thẩm phán độc lập và chỉ tuân theo pháp luật, không lệ thuộc vào bất cứ cơ quan, tổ chức hay cá nhân nào và phải chịu trách nhiệm về công việc của mình.

Quyền chính thức được xem xét để kết luận và định đoạt, quyết định một vấn đề.

Thẩm quyền gắn liền với quyền và nhiệm vụ mà pháp luật quy định cho cơ quan nhà nước, người nắm giữ những chức vụ lãnh đạo, quản lý trong các cơ quan đó để thực hiện chức năng và nhiệm vụ của họ. Thẩm quyền của mỗi cơ quan và cá nhân được phân định theo lĩnh vực, ngành, khu vực hành chính, cấp hành chính. Trong mỗi ngành, thẩm quyền được phân định theo chức năng, nhiệm vụ của ngành như thẩm quyền của Toà án nhân dân là xét xử. Tuy nhiên, một loại việc có thể thuộc thẩm quyền của một hoặc nhiều cơ quan, cá nhân trong các ngành, cấp khác nhau. Ví dụ: theo quy định của Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003, việc điều tra các vụ án hình sự thuộc thẩm quyền của một số cơ quan như cơ quan điều tra của lực lượng cảnh sát nhân dân, cơ quan điều tra của lực lượng an ninh nhân dân, cơ quan điều tra trong quân đội nhân dân, cơ quan điều tra của Viện kiểm sát nhân dân,... Khi thực hiện các nhiệm vụ và quyền hạn trong thẩm quyền, các quyết định và phán quyết của các cơ quan, cá nhân này được đảm bảo thi hành bằng các biện pháp cưỡng chế nhà nước.

Trong pháp luật hiện hành của Việt Nam, thuật ngữ "thẩm quyền" thường được sử dụng trong các cụm từ như: “thẩm quyền xét xử”, “thẩm quyền điều tra", “cơ quan có thẩm quyền", “người có thẩm quyền”, “cấp có thẩm quyền", "thẩm quyền của Toà án nhân dân”, “thẩm quyền của Viện kiểm sát nhân dân”, “thẩm quyền của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân"... (Xt. Thẩm quyền xét xử của Toà án...)

Quyền xem xét và quyết định trong hoạt động xét xử của Tòa án theo quy định của pháp luật.

Trước tiên,"thẩm quyền xét xử của Toà án" được hiểu là một quyền chuyên biệt được trao riêng cho Toà án, khác với thẩm quyền của các cơ quan khác. Thẩm quyền xét xử là quyền chung của các toà án không phân biệt phân cấp, phân vùng lãnh thổ.

Thứ hai, “thẩm quyền xét xử của Tòa án" còn được hiểu là thẩm quyền riêng của từng tòa án cụ thể được phân định theo cấp, theo khu vực hành chính và theo vụ việc. Thẩm quyền riêng của các toà án trong việc xét xử được phân định dựa theo cơ cấu tổ chức của hệ thống tòa án gồm:

Thẩm quyền xét xử theo sự việc, theo cấp xét xử như thẩm quyền xét xử sơ thẩm, xét xử phúc thẩm... Theo quy định của Luật tổ chức Toà án nhân dân năm 2002, thì thẩm quyền xét xử theo cấp của Tòa án nhân dân được phân cấp như sau: 1) Thẩm quyền xét xử của Tòa án nhân dân tối cao là phúc thẩm những vụ án mà bản án quyết định sơ thẩm chưa có hiệu lực pháp luật của tòa án cấp dưới trực tiếp bị kháng cáo, kháng nghị; giám đốc thẩm, tái thẩm những vụ án mà bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật bị kháng nghị theo quy định của pháp luật tố tụng; 2) Thẩm quyền xét xử của Tòa án nhân dân cấp tỉnh là sơ thẩm những vụ án theo quy định của pháp luật tố tụng; phúc thẩm những vụ án mà bản án, quyết định sơ thẩm chưa có hiệu lực pháp luật của tòa án cấp dưới bị kháng cáo, kháng nghị; giám đốc thẩm, tái thẩm những vụ án mà bản án, quyết đã có hiệu lực pháp luật của tòa án cấp dưới bị kháng nghị theo quy định của pháp luật tố tụng; 3) Thẩm quyền xét xử của Tòa án nhân dân cấp huyện là sơ thẩm những vụ án theo quy định của pháp luật tố tụng; 4) Thẩm quyền xét xử của tòa án các cấp theo tính chất, mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội như Toà án nhân dân cấp huyện và Tòa án quân sự khu vực xét xử sơ thẩm những vụ án hình sự về những tội phạm ít nghiêm trọng, tội phạm nghiêm trọng và tội phạm rất nghiêm trọng trừ những tội xâm phạm an ninh quốc gia, các tội phá hoại hoà bình, chống loài người, tội phạm chiến tranh và một loại tội khác được quy định tại điểm c khoản 1 Điều 170 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003 - là những tội thuộc thẩm quyền của Toà án nhân dân cấp tỉnh, Toà án quân sự cấp quân khu... 5) Thẩm quyền xét xử của Toà án quân sự là xét xử những vụ án mà bị cáo là những quân nhân tại ngũ và những vụ án khác theo quy định của pháp luật.

Thẩm quyền xét xử theo đối tượng là sự phân định thẩm quyền xét xử giữa Tòa án nhân dân và Toà án quân sự, căn cứ vào đối tượng phạm tội. Theo quy định của Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003, Toà án quân sự có thẩm quyền xét xử những vụ án hình sự mà bị cáo là quân nhân tại ngũ, công nhân viên quốc phòng, quân nhân dự bị trong thời gian tập trung huấn luyện hoặc kiểm tra tình hình sẵn sàng chiến đấu, dân quân tự vệ phối hợp chiến đấu với quân đội và những người được tập trung làm nhiệm vụ quân sự do các đơn vị quân đội trực tiếp quản lý hoặc tội phạm có liên quan đến bí mật quân sự hoặc gây thiệt hại cho quân đội. Các đối tượng phạm tội khác do Toà án nhân dân xét xử.
 

Thẩm quyền xét xử theo lãnh thổ: theo quy định của pháp luật tố tụng hình sự thẩm quyền xét xử theo lãnh thổ của Tòa án được phân định căn cứ vào nơi tội phạm được thực hiện và nơi kết thúc điều tra hoặc nơi cư trú của nguyên đơn hay bị đơn.

Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003 còn quy định thẩm quyền xét xử những tội phạm được thực hiện trên tàu bay, tàu biển của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam đang hoạt động ngoài không phận hoặc lãnh hải Việt Nam.

Theo Bộ luật tố tụng dân sự, thẩm quyền xét xử về mặt dân sự của tòa án các cấp cũng được quy định chặt chẽ cho toà án theo các cấp hành chính, lãnh thổ như Toà án nhân dân cấp huyện, cấp tỉnh, cấp trung ương và cả thẩm quyền theo lãnh thổ. Đối với các vụ án dân sự, thẩm quyền xét xử còn được tính theo sự lựa chọn của nguyên đơn, người yêu cầu (Điều 36 Bộ luật tố tụng dân sự).

Kiểm tra, xem xét các nội dung cơ bản của một vấn đề nào đó để đi đến kết luận về tính đúng đắn, tính hợp pháp và tính khả thi.

Quá trình này do tổ chức hoặc cá nhân có thẩm quyền tiến hành theo quy định của pháp luật. Việc thẩm tra có thể áp dụng đối với nhiều đối tượng khác nhau như thẩm tra dự án luật, thẩm tra thiết kế, thẩm tra luận chứng kinh tế - kỹ thuật, thẩm tra giám định thiết kế... Ví dụ: uỷ ban thường vụ Quốc hội có nhiệm vụ và quyền hạn phân công cơ quan thẩm tra các dự án luật, dự án pháp lệnh theo quy định của pháp luật, Hội đồng dân tộc và các uỷ ban của Quốc hội có nhiệm vụ thẩm tra dự án luật, thẩm tra những báo cáo được Quốc hội hoặc uỷ ban thường vụ Quốc hội giao... Kết quả thẩm tra phải được thông báo bằng văn bản.

Người có quan hệ đặc biệt đối với cá nhân nào đó.

Thông thường, thân nhân của cá nhân được xác định bởi mối quan hệ thân thuộc (huyết thống), thích thuộc (hôn nhân, nuôi dưỡng) và các quan hệ xã hội khác (mẹ kế, con chồng...).

Là người có quan hệ ông bà nội, ông bà ngoại; bố mẹ đẻ, bố mẹ nuôi, bố mẹ vợ, bố mẹ chồng; vợ, chồng; anh chị em ruột hoặc con đẻ, con nuôi, con dâu, con rể với người bị tạm giữ, người bị tạm giam; cháu ruột với người bị tạm giữ, người bị tạm giam mà người bị tạm giữ, người bị tạm giam Là ông bà nội, ông bà ngoại.
(Theo khoản 8 Điều 3 Luật thi hành tạm giữ, tạm giam 2015)

Là quyết định đề bạt sĩ quan lên cấp bậc quân hàm cao hơn.

(Theo Khoản 11, Điều 7, Luật Sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam 1999)

Tương quan tỉ lệ tiền lương giữa những người lao động trong một ngành, trong một nhóm ngành kinh tế kỹ thuật hoặc trong một đơn vị sử dụng lao động; trên cơ sở trình độ, kinh nghiệm làm việc và công việc thực tế mà người lao động đảm nhiệm.

Trong nền kinh tế kế hoạch hoá tập trung, thang lương chỉ do Nhà nước quy định. Hiện nay, có các thang lương do Nhà nước quy định và các thang lương do các đơn vị sử dụng lao động tự xây dựng theo nguyên tắc luật định. Các doanh nghiệp nhà nước phải áp dụng các thang lương do Nhà nước quy định để trả lương cho người lao động. Trong các đơn vị sử dụng lao động khác thuộc khu vực kinh tế ngoài quốc doanh, người sử dụng lao động có thể lựa chọn áp dụng thang lương do Nhà nước quy định để trả lương cho người lao động, có thể tự xây dựng thang lương riêng của đơn vị mình trên cơ sở các nguyên tắc chung, phù hợp với Điều kiện của đơn vị. Cấu tạo của thang lương thường bao gồm một số nhóm mức lương, một số bậc lương và các hệ số lương tương ứng.

Là công dân Việt Nam từ đủ mười sáu tuổi đến ba mươi tuổi.

Là yếu tố vật chất tạo thành môi trường gồm đất, nước, không khí, âm thanh, ánh sáng, sinh vật và các hình thái vật chất khác.
(Theo khoản 2 Điều 3 Luật bảo vệ môi trường 2014)