Thuật ngữ pháp lý

Buộc người phạm tội phải tự cải tạo dưới sự giám sát của cơ quan nhà nước hoặc tổ chức xã hội nơi họ làm việc hoặc cư trú qua việc phải thực hiện những nghĩa vụ nhất định.

Cải tạo không giam giữ là hình phạt chính trong hệ thống hình phạt của luật hình sự Việt Nam kể từ khi Bộ luật hình sự năm 1985 có hiệu lực. Đây là  loại hình phạt không tước tự do, không buộc người phạm tội phải cách ly khỏi gia đình, nơi làm việc cũng như xã hội nói chung. Nội dung chính của hình phạt này là sự giám sát, giáo dục của cơ quan, tổ chức nơi người bị kết án làm việc hoặc thường trú đối với người bị kết án. Nghĩa vụ mà người bị phạt cải tạo không giam giữ phải thực hiện có thể là nghĩa vụ báo cáo, tự kiểm điểm theo định kỳ…và còn phải nộp từ 5% đến 20% thu nhập để sung quỹ nhà nước (trừ trường hợp được miễn do điều kiện thực tế không cho phép). Thời gian cải tạo không giam giữ từ 6 tháng đến 3 năm.

Hình phạt cải tạo không giam giữ chỉ có thể được áp dụng cho người phạm tội ít nghiêm trọng hoặc tội nghiêm trọng, có nơi làm việc ổn định hoặc có nơi thường trú rõ ràng và khi các điều kiện khác cho thấy họ có thể tự cải tạo, giáo dục mà không cần thiết phải bị cách ly khỏi xã hội. Trong Bộ luật hình sự năm 1985, hình phạt này được quy định chỉ có thể áp dụng cho người phạm tội không phải là quân nhân vì đối với người phạm tội là quân nhân có hình phạt cải tạo ở đơn vị kỷ luật của quân đội. Đó là hình phạt buộc người bị kết án phải cải tạo, giáo dục trong một đơn vị đặc biệt được thành lập cho việc thi hành hình phạt này. Hiện nay, hình phạt cải tạo ở đơn vị kỷ luật của quân đội đã bị loại bỏ trước hết do cách thức chấp hành hình phạt này không phù hợp với tính chất của hình phạt... Do vậy, hình phạt cải tạo không giam giữ được áp dụng cho cả đối tượng là quân nhân.

Qua nhiều lần sửa đổi, hình phạt cải tạo không giam giữ ngày càng được quy định hoàn thiện hơn và được quy định ở nhiều điều luật hơn so với Bộ luật hình sự năm 1985. Tuy nhiên, các ràng buộc pháp lý đảm bảo việc chấp hành hình phạt này vẫn chưa thực sự có đủ tính răn đe.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, cải tạo không giam giữ được quy định tại Điều 100 Bộ luật hình sự năm 2015 do Quốc hội khóa 13 ban hành ngày 27 tháng 11 năm 2015.

Là việc nâng cấp chất lượng, mở rộng diện tích hoặc điều chỉnh cơ cấu diện tích của nhà ở hiện có.
(Theo khoản 10 Điều 3 Luật Nhà ở 2014)

Hình phạt chính được quy định trong Bộ luật hình sự năm 1985, cùng tính chất như hình phạt cải tạo không giam giữ, được áp dụng đối với người phạm tội là quân nhân tại ngũ.

Hình phạt cải tạo ở đơn vị kỷ luật của quân đội buộc người bị kết án phải cải tạo, giáo dục trong một đơn vị đặc biệt được thành lập cho việc thi hành hình phạt này. Trong Bộ luật hình sự năm 1999, hình phạt này bị loại bỏ trước hết do cách thức thi hành hình phạt này không phù hợp với tính chất của hình phạt…Thay thế vào đó là hình phạt cải tạo không giam giữ.

Đưa ra giải pháp kỹ thuật trong ứng dụng để sửa đổi một phần nào đó của máy móc, thiết bị kỹ thuật, dây chuyền sản xuất có tính chất tiến bộ và hợp lý nhằm đem lại hiệu quả sản xuất cao hơn, tăng năng suất lao động hoặc giảm chi phí sản xuất.

Nội dung cải tiến kỹ thuật có thể là: cải tiến kết cấu máy móc, trang bị, công cụ lao động, sản phẩm, cải tiến phương án thiết kế hoặc kết cấu các công trình xây dựng để bảo đảm sự hợp lý...; cải tiến tính năng, công dụng, thành phần của nguyên liệu, vật liệu hoặc sản phẩm...; cải tiến phương pháp khảo sát, thiết kế, công nghệ, thi công, kỹ thuật trồng trọt, chăn nuôi; phương pháp phòng bệnh, chữa bệnh...; cải tiến tổ chức sản xuất nhằm sử dụng hợp lí sức lao động, công cụ lao động, nguyên liệu, vật liệu, năng lượng, tiền vốn...

Cai quản mọi việc.

(Giai cấp hoặc thế lực cầm quyền) sử dụng bộ máy hành chính nhà nước và các công cụ tư pháp để cai quản xã hội, bảo đảm việc chấp hành pháp luật và hoạt động bình thường, liên tục của bộ máy nhà nước một cách chuyên quyền, độc đoán, có tính áp đặt, thiếu dân chủ, bất bình đẳng, không vì lợi ích của toàn xã hội mà chỉ phục vụ cho lợi ích giai cấp, thế lực cầm quyền.

Ví dụ: trước Cách mạng tháng Tám 1945, nhân dân Việt Nam phải chịu ách cai trị của thực dân Pháp và chính quyền bù nhìn phong kiến nhà Nguyễn, đã dùng bộ máy hành chính để áp bức, cai trị, buộc người dân phải phục tùng chính quyền thực dân, phong kiến. Thời đó, theo từng lĩnh vực hành chính hay dân sự, cai trị được hiểu là công việc hành chính, quản lý nhà nước hay quản trị.

Biện pháp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ, theo đó bên có nghĩa vụ giao tài sản là động sản thuộc sở hữu của mình cho bên có quyền và các giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản (nếu có) để đảm bảo thực hiện nghĩa vụ dân sự.

Người giữ tài sản thường là bên có quyền, bên nhận cầm cố; nếu tài sản cầm cố có đăng ký quyền sở hữu, thì các bên có thể thỏa thuận bên cầm cố vẫn giữ tài sản cầm cố hoặc giao cho người thứ ba giữ. Bên giữ tài sản cầm cố không được bán, trao đổi, tặng cho, cho thuê, cho mượn tài sản cầm cố; không được dùng tài sản cầm cố để bảo đảm cho việc thực hiện nghĩa vụ khác; không được khai thác công dụng, hưởng hoa lợi, lợi tức từ tài sản cầm cố nếu không được bên cầm cố đồng ý.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, cầm cố tài sản được quy định tại Điều 309 Bộ luật dân sự năm 2015 do Quốc hội khóa 13 ban hành ngày 24 tháng 11 năm 2015: “Cầm cố tài sản là việc một bên (sau đây gọi là bên cầm cố) giao tài sản thuộc quyền sở hữu của mình cho bên kia (sau đây gọi là bên nhận cầm cố) để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ.”.

Hình phạt bổ sung buộc người bị kết án sau khi chấp hành xong hình phạt tù không được thường trú cũng như tạm trú tại một số địa phương trong thời gian nhất định.

Cấm cư trú được áp dụng kèm theo hình phạt chính là hình phạt tù. Trước khi được quy định là hình phạt bổ sung trong Bộ luật hình sự đầu tiên (Bộ luật hình sự năm 1985), cấm cư trú đã được quy định trong một số văn bản pháp luật là hình phạt bổ sung của các tội phạm được quy định trong các văn bản đó. Ví dụ: Pháp lệnh trừng trị các tội phản cách mạng năm 1967, Pháp lệnh trừng trị các tội xâm phạm sở hữu xã hội chủ nghĩa năm 1970... Trong Bộ luật hình sự năm 1985 và Bộ luật hình sự năm 1999, cấm cư trú đều được quy định là hình phạt bổ sung với nội dung hoàn toàn giống nhau.

Xét về tính chất, cấm cư trú cũng là hình phạt hạn chế tự do như hình phạt quản chế nhưng ở mức độ thấp hơn. Việc cấm cư trú ở một số địa phương là nhằm tiếp tục cách ly người bị kết án khỏi địa phương có điều kiện để thúc đẩy họ phạm tội lại, qua đó nhằm củng cố thêm kết quả giáo dục, cải tạo trong quá trình chấp hành hình phạt tù. Thời gian cấm cư trú là từ 1 năm đến 5 năm.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, cấm cư trú được quy định tại Điều 42 Bộ luật hình sự năm 2015 do Quốc hội khóa 13 ban hành ngày 27 tháng 11 năm 2015: “Cấm cư trú là buộc người bị kết án phạt tù không được tạm trú hoặc thường trú ở một số địa phương nhất định.”.

Biện pháp ngăn chặn trong tố tụng hình sự do cơ quan điều tra, viện kiểm sát, tòa án áp dụng để buộc bị can, bị cáo không được đi khỏi nơi cư trú của mình và phải có mặt khi có giấy triệu tập.

Biện pháp này chỉ áp dụng đối với bị can bị cáo phạm tội ít nghiêm trọng, lần đầu, có nơi cư trú rõ ràng, có thái độ khai báo thành khẩn, trong trường hợp bị can, bị cáo không bị bắt để tạm giam hoặc đã bị tạm giam nhưng được cơ quan điều tra, viện kiểm sát, tòa án cho tại ngoại khi có đủ cơ sở cho rằng họ sẽ không bỏ trốn, không gây cản trở cho việc điều tra, truy tố và xét xử hoặc tiếp tục phạm tội.

Khi áp dụng biện pháp này, cơ quan điều tra, viện kiểm sát hoặc tòa án buộc bị can, bị cáo làm giấy cam đoan không đi khỏi nơi cư trú của mình và phải có mặt khi có giấy triệu tập. Trong trường hợp bị can, bị cáo có lý do chính đáng phải tạm thời đi khỏi nơi cư trú thì phải được sự đồng ý của chính quyền xã, phường, thị trấn nơi người đó cư trú và phải có giấy phép của cơ quan đã áp dụng biện pháp ngăn chặn.

Nếu bị can, bị cáo vi phạm cam đoan sẽ bị áp dụng biện pháp ngăn chặn khác.

Người ra lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú phải thông báo về việc áp dụng biện pháp này cho chính quyền xã, phường, thị trấn nơi bị can, bị cáo cư trú và giao bị can, bị cáo cho chính quyền xã, phường, thị trấn để quản lý, theo dõi.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, cấm đi khỏi nơi cư trú được quy định tại khoản 1 Điều 123 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 do Quốc hội khóa 13 ban hành ngày 27 tháng 11 năm 2015: “Cấm đi khỏi nơi cư trú là biện pháp ngăn chặn có thể áp dụng đối với bị can, bị cáo có nơi cư trú , lý lịch rõ ràng nhằm bảo đảm sự có mặt của họ theo giấy triệu tập của Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án.”.

Cầm cố tài sản tại cửa hàng cầm đồ để giao kết hợp đồng vay tiền.

Phương thức bảo đảm thực hiện nghĩa vụ, theo đó người cầm đồ giao tài sản cho hiệu cầm đồ để được vay một số tiền nhất định. Việc cầm cố tài sản tại cửa hàng cầm đồ được thực hiện theo quy định của Bộ luật dân sự và các văn bản pháp luật khác của cơ quan nhà nước có thẩm quyền quy định về hoạt động của cửa hàng cầm đồ.

Người cầm đồ trả lại khoản tiền vay trong thời hạn quy định và được nhận lại đồ vật đã cầm đồ. Hết thời hạn chuộc lại đã được thỏa thuận, chủ hiệu cầm đồ đương nhiên trở thành chủ sở hữu của vật đó.

Khoản tiền phải trả do các bên thỏa thuận tùy thuộc vào số tiền vay của bên đem tài sản cầm đồ và thời hạn cầm đồ. Trong thời hạn cầm đồ, tài sản vẫn thuộc quyền sở hữu của người cầm đổ, chủ hiệu cầm đồ không được định đoạt và sử dụng tài sản đó.

Là sự chấp thuận theo quy định của pháp luật của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về việc bố trí dự toán chi năm sau hoặc các năm sau cho chương trình, dự án, nhiệm vụ.
(Theo khoản 2 Điều 4 Luật ngân sách nhà nước 2015)

Không cho phép nam nữ kết hôn thuộc một số trường hợp theo quy định của pháp luật.

Cấm kết hôn là quy định thể hiện quan điểm của Nhà nước ta trong việc hạn chế quyền kết hôn của nam nữ trong những trường hợp đặc biệt, nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của những người kết hôn, của gia đình và của xã hội, bảo vệ chế độ hôn nhân và gia đình tiến bộ. Trong khoa học pháp lý và trong các văn bản pháp luật, các thuật ngữ “cấm không được kết hôn” hoặc “không được kết hôn" được sử dụng có nghĩa như thuật ngữ “cấm kết hôn”. Dưới thời Pháp thuộc, trong Bộ luật dân sự Bắc Kỳ năm 1931 đã quy định một số trường hợp “cấm không được kết hôn với nhau” hoặc “không được kết hôn với nhau”. Sau khi Nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hòa ra đời, trong đạo luật về hôn nhân và gia đình đầu tiên - Luật hôn nhân và gia đình năm 1959, thuật ngữ “cấm kết hôn" đã được sử dụng, nhưng bên cạnh đó thuật ngữ “không được kết hôn" cũng vẫn được sử dụng với cùng một nghĩa. Luật hôn nhân và gia đình năm 1986 và năm 2000 đã sử dụng thuật ngữ “cấm kết hôn" đối với tất cả các trường hợp pháp luật không cho phép nam nữ kết hôn. Luật hôn nhân và gia đình Việt Nam quy định cấm kết hôn trong các trường hợp: 1) Người đang có vợ hoặc có chồng; 2) Người mất năng lực hành vi dân sự; 3) Giữa những người cùng dòng máu trực hệ, những người có họ trong phạm vi ba đời; 4) Giữa cha, mẹ nuôi với con nuôi, giữa những người đã từng là cha mẹ nuôi với con nuôi, bố chồng với con dâu, mẹ vợ với con rể, bố dượng với con riêng của vợ, mẹ kế với con riêng của chồng; giữa những người cùng giới tính.

Khi nam nữ yêu cầu đăng ký kết hôn mà một trong các bên thuộc một trong các trường hợp cấm kết hôn thì cơ quan đăng ký kết hôn có quyền từ chối đăng ký kết hôn. Trong trường hợp nam nữ đã được đăng ký mà một trong hai bên kết hôn thuộc một trong các trường hợp cấm kết hôn thì việc kết hôn đó là trái pháp luật, tòa án có thể hủy việc kết hôn trái pháp luật đó khi có yêu cầu.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, các trường hợp cấm kết hôn được quy định tại khoản 2 Điều 5 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 do Quốc hội khóa 13 ban hành ngày 19 tháng 06 năm 2014.

Chính thức cam đoan làm đúng những điều đã hứa. Thông thường, các cam kết quốc tế được lập dưới dạng văn bản một điều ước quốc tế phù hợp với các quy định của pháp luật về các điều ước quốc tế. Tuy vậy, cũng có không ít các cam kết quốc tế được tồn tại dưới cái gọi là "Thỏa thuận quân tử”, không cần có văn bằng nào để chứng minh về sự cam đoan chính thức làm đúng những điều đã hứa trong quan hệ bang giao quốc tế.

Hạn chế, đình chỉ, ngăn cản hoặc chấm dứt một cách chính thức quan hệ hợp tác kinh tế - thương mại của quốc gia hay tổ chức quốc tế đối với quốc gia hoặc nhóm quốc gia khác.

Trong luật quốc tế, cấm vận là biện pháp chế tài có thể được áp dụng khi có hành vi vi phạm pháp luật quốc tế. Ví dụ: Trong những năm qua, lệnh cấm vận của Liên hợp quốc đã được áp dụng đối với Libya, Iraq...

Tuy nhiên, không phải mọi cuộc cấm vận đều đạt được kết quả mong muốn vì cấm vận không chì gây thiệt hại cho nước chịu cấm vận mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến cả nước tiến hành cấm vận. Hơn nữa, nó còn đẩy những người dân vô tội vào cảnh thiếu thốn, khổ cực và có tác động sâu sắc đến quan hệ kinh tế giữa các nước.

Thực tiễn quan hệ quốc tế có những cuộc cấm vận do một số nước thực hiện để chống lại quốc gia khác.

Là sĩ quan, hạ sĩ quan của cơ quan chuyên trách bảo vệ an ninh quốc gia được giao nhiệm vụ chuyên trách Làm tham mưu, tổ chức, trực tiếp thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia.

(Theo Khoản 6, Điều 3, Luật An ninh Quốc gia 2004)

bao gồm sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, hạ sĩ quan, binh sĩ, công nhân và viên chức thuộc biên chế Cảnh sát biển Việt Nam.

(Theo Khoản 2, Điều 2, Luật Cảnh sát biển Việt Nam 2018)

Bao gồm  sĩ quan, hạ sĩ quan, chiến sĩ cảnh vệ thuộc Bộ Công an; sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, hạ sĩ quan, binh sĩ cảnh vệ thuộc Bộ Quốc phòng.

(Theo Khoản 6, Điều 3, Luật Cảnh vệ 2017)

Hệ thống tài khoản ghi lại toàn bộ các nghiệp vụ thanh toán hay bảng đối chiếu giữa tổng số các khoản thu với các khoản chi của một nước với các nước khác trong một thời kỳ nhất định (tháng, quý, năm...), thể hiện các khoản thu từ nước ngoài và các khoản chi trả cho nước ngoài tính bằng ngoại tệ chuyển đổi.

Cán cân thanh toán còn gọi là bảng cân đối chi trả, bảng cân đối thanh toán, cán cân thanh toán quốc tế.

Cán cân thanh toán quốc tế chia làm hai loại là cán cân thanh toán trong một thời kỳ nhất định và cán cân thanh toán tại một thời điểm nhất định. Theo đó, cán cân thanh toán trong một thời kỳ nhất định chỉ phản ánh thực tế những khoản đã thu và đã chi của một nước với nước ngoài trong thời hạn đã qua; còn cán cân thanh toán tại một thời điểm nhất định lại phản ánh tình hình thu chi sắp xảy ra của một nước này đối với nước khác và chính là nhân tố quan trọng ảnh hưởng đến sự biến động của tỷ giá hối đoái. Cán cân thanh toán có thể được lập dưới hình thức cán cân thanh toán dự báo hay cán cân thanh toán thực tế. Cán cân thanh toán dự báo được lập trên cơ sở số liệu kinh tế tài chính thực tế phát sinh trong một thời kỳ nhất định.

Cán cân thanh toán giữ vai trò đặc biệt trong bảng cân đối thanh toán các nước. Tình trạng của nó ảnh hưởng đến sự thay đổi của tỷ giá hối đoái, tình hình ngoại hối và ngoại thương của một nước. Trong cán cân thanh toán, nếu tổng thu lớn hơn tổng chi là dư thừa vốn trong nước, nếu tổng thu nhỏ hơn tổng chi là thâm hụt cán cân thanh toán. Cán cân thanh toán có vai trò rất quan trọng, giúp một nước đánh giá sức mạnh đồng tiền, sức mạnh kinh tế và khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế thông qua sự thay đổi của tỷ giá hối đoái, tình hình ngoại hối và ngoại thương.

Nội dung chủ yếu của cán cân thanh toán thường gồm hai hạng mục lớn là hạng mục thường xuyên và hạng mục vốn. Hạng mục thường xuyên còn được gọi là cán cân thanh toán vãng lai, bao gồm các khoản giao dịch như xuất nhập khẩu hàng hóa (Xt. Cán cân thương mại), du lịch, giao thông vận tải và viễn thông, lợi tức từ hoạt động đầu tư, chi tiêu của Chính phủ ở nước ngoài. Hạng mục vốn ghi chú những di động tiền tệ trong đầu tư và tín dụng giữa hai nước, gồm hai giao dịch chủ yếu là đầu tư trực tiếp và hoạt động tín dụng ngắn hạn và dài hạn đầu tư vào thị trường chứng khoán.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, cán cân thanh toán được quy định tại khoản 2 Điều 3 Nghị định 16/2014/NĐ-CP Về cán cân thanh toán quốc tế của Việt Nam do Chính Phủ ban hành 03 tháng 03 năm 2014: “Cán cân thanh toán quốc tế của Việt Nam (sau đây gọi tắt là cán cân thanh toán) là báo cáo thống kê tổng hợp các giao dịch giữa người cư trú và người không cư trú trong một thời kỳ nhất định. ”.

Hệ thống tài khoản ghi lại toàn bộ các nghiệp vụ thanh toán hay bảng đối chiếu giữa tổng số các khoản thu với các khoản chi về thương mại của một nước với các nước khác trong một thời kỳ nhất định (tháng, quý, năm,...), thể hiện các khoản thu từ nước ngoài và các khoản chi trả cho nước ngoài trên cơ sở các hoạt động thương mại và được tính bằng ngoại tệ chuyển đổi.

Nói cách khác, cán cân thương mại là bảng cân đối giữa thu xuất khẩu và chi nhập khẩu của một nước trong một thời kỳ nhất định. Cán cân thương mại có vai trò rất quan trọng, giúp một nước đánh giá khả năng cạnh tranh về thương mại trên thị trường quốc tế, cho phép đánh giá và phân tích mối liên hệ giữa khả năng sản xuất và nhu cầu tiêu dùng của xã hội (bao gồm cả hàng hóa và dịch vụ). Cán cân thương mại là một bộ phận của cán cân thanh toán.

Cán cân thương mại còn gọi là bảng cân đối thương mại, cán cân thương mại quốc tế.

Bảng đối chiếu giữa tổng giá trị xuất khẩu với giá trị nhập khẩu của một nước ở một giai đoạn nhất định. Cán cân xuất nhập khẩu còn gọi là cán cân ngoại thương.

Nếu tổng giá trị xuất khẩu vượt tổng giá trị nhập khẩu thì cán cân xuất nhập khẩu được gọi là "thuận lợi” hoặc "xuất siêu", còn nhập khẩu vượt xuất khẩu thì được gọi là “không thuận lợi” hay “nhập siêu”. Sự khác nhau giữa cán cân xuất nhập khẩu và cán cân thương mại phụ thuộc vào nội hàm của khái niệm thương mại. Nếu khái niệm này được hiểu theo nghĩa hẹp (theo quy định của Luật thương mại) thi cán cân thương mại chỉ là một bộ phận của cán cân xuất nhập khẩu, nếu hiểu theo nghĩa rộng nhất thì cán cân thương mại đồng nghĩa với cán cân xuất nhập khẩu.

Những điểm riêng biệt để nhận rõ được một người không nhầm lẫn với bất cứ ai như họ và tên, ngày, tháng, năm, nơi sinh, cha mẹ đẻ, đặc điểm nhận dạng...

Giấy chứng nhận có ghi rõ căn cước, có dán ảnh và lăn tay, do chính quyền cấp.

Là thông tin cơ bản về lai lịch, nhân dạng của công dân theo quy định của Luật này.
(Theo khoản 1 Điều 3 Luật Căn cước công dân 2014)

Là sự suy giảm nghiêm trọng về số lượng của nguồn nước, Làm cho nguồn nước không còn khả năng đáp ứng nhu cầu khai thác, sử dụng và duy trì hệ sinh thái thủy sinh.

Ngạch công chức hành chính, người có trình độ chuyên môn nghiệp vụ trung cấp, là người giúp lãnh đạo các bộ phận cấu thành của bộ máy (phòng, ban trong hệ thống quản lý nhà nước và sự nghiệp) để triển khai việc hướng dẫn, theo dõi và đôn đốc việc thi hành chế độ, điều lệ về quản lý nghiệp vụ.

2. Công chức ngạch cán sự.

Cán sự được giao nhiệm vụ quản lý, theo dõi một phần công việc của lĩnh vực quản lý nghiệp vụ gốm việc xây dựng và triển khai các kế hoạch, phương án nghiệp vụ trên cơ sở các quy chế, thể lệ, thủ tục quản lý của ngành đã có cho sát với cơ sở; hướng dẫn, đôn đốc, theo dõi quá trình thực hiện công việc được phân công; phân tích, đánh giá hiệu quả và báo cáo kịp thời theo yêu cầu và mục tiêu của quản lý. Phát hiện và đề xuất với lãnh đạo để uốn nắn những lệch lạc trong quá trình thi hành của các đối tượng quản lý, nhằm đảm bảo cho chế độ, chính sách, quyết định quản lý được thi hành nghiêm túc, chặt chẽ và có hiệu lực; quản lý hồ sơ tài liệu, tổ chức việc thống kê lưu trữ các tài liệu, số liệu đầy đủ, chính xác, đúng yêu cầu của nghiệp vụ; chịu sự chỉ đạo về nghiệp vụ của công chức nghiệp vụ cấp trên.

Là việc Ngân hàng Nhà nước yêu cầu tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài khắc phục tình trạng quy định tại khoản 1 Điều 130a của Luật này.

(Theo Khoản 1, Điều 1, Luật các tổ chức tín dụng sửa đổi 2017)

Hành vi can thiệp bằng vũ lực của một hoặc một số nước này vào công việc nội bộ của một hoặc một số nước khác nhằm chống lại độc lập chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của các nước khác đó trái với mục đích và nguyên tắc của Liên hợp quốc.

Can thiệp vũ trang là hình thức cực kỳ nguy hiểm đối với sự nghiệp hòa bình và độc lập của nước bị can thiệp. Can thiệp vũ trang được pháp luật quốc tế xác định là hành vi xâm lược (Xt. Xâm lược).

Là việc đe dọa, uy hiếp tinh thần, hành hạ, ngược đãi, yêu sách của cải hoặc hành vi khác để ngăn cản việc kết hôn của người có đủ điều kiện kết hôn theo quy định của Luật này hoặc buộc người khác phải duy trì quan hệ hôn nhân trái với ý muốn của họ.
(Theo khoản 10 Điều 3 Luật hôn nhân và gia đình 2014)

Cảng bao gồm cảng thiên nhiên, cảng do con người xây dựng nên; nó có thể là cảng biển, cảng sông, cảng hàng không; có thể là cảng quốc tế, cảng nội địa... Trong pháp luật quốc tế người ta thường dùng thuật ngữ “cảng" để chỉ cảng biển và cảng hàng không.

Khu vực bao gồm vùng đất cảng và vùng nước cảng, được xây dựng kết cấu hạ tầng và lắp đặt trang thiết bị cho tàu biển ra, vào hoạt động để bốc dỡ hàng hóa, đón trả khách hàng và thực hiện các dịch vụ khác. Tàu biển ở đây phải được hiểu là “tất cả các tàu thuyền thuộc quốc gia hoặc sở hữu tư nhân hoặc do quốc gia, cá nhân quản lý, trừ tàu chiến và các tàu thuyền được dùng để thực hiện các chức năng cảnh sát, hành chính và tàu cá”.

Vấn đề giới hạn bên trong và bên ngoài của cảng biển đã trở thành đối tượng của nhiều vụ tranh chấp khác nhau. Năm 1928 tại phiên họp ở Stockholm, Thụy Điển, Viện pháp luật quốc tế đã phải tuyên bố các cảng biển và vũng đậu tàu thuộc chủ quyền hoàn toàn của quốc gia bờ biển có cảng đó. Tại phiên họp ở Amsterdam năm 1957, Viện pháp luật quốc tế đã thông qua tuyên bố kêu gọi “mọi quốc gia bằng việc quy định một quy chế lãnh hải thích hợp để hỗ trợ các mối liên lạc quốc tế, khước từ việc cấm tàu thuyền nước ngoài ra vào nội thủy của mình trừ trường hợp có lý do cấp thiết”. Quan điểm này đã được đưa vào Điều 8 Công ước Giơnevơ 1985 về lãnh hải và vùng tiếp giáp như sau: “Để xác định ranh giới lãnh hải, những công trình thường xuyên hợp thành hệ thống cảng và được xây dựng nhô ra nhất về phía biển được coi như là bộ phận của bờ biển". Vấn đề này đã được thảo luận. Qua nhiều lần thương lượng, hội nghị đã nhất trí đưa vào Điều 11 Công ước năm 1982 về luật biển như: “Để ấn định ranh giới lãnh hải các công trình thiết bị thường xuyên là bộ phận hữu cơ của một hệ thống cảng, nhô ra ngoài khơi xa nhất, được coi là thành phần của bờ biển. Các công trình thiết bị ở ngoài khơi xa bờ biển và các đảo nhân tạo không được coi là những công trình thiết bị cảng thường xuyên". Như vậy, theo cách hiểu thông thường thì phía bên trong của cảng là bờ biển, còn bờ biển là các công trình thiết bị thường xuyên cấu thành hệ thống cảng, nhô ra xa nhất về phía biển. Vấn đề ranh giới phía ngoài của cảng biển khá phức tạp. Có khi trước hệ thống công trình thiết bị thường xuyên cấu thành hệ thống cảng nói trên còn có một vũng đậu tàu. Vũng đậu tàu này có khi chỉ đóng vai trò tiền cảng, là bộ phận được coi là cấu thành hữu cơ của cảng, có quy chế pháp lý của cảng đó. Có khi một vũng đậu tàu lại có thể đóng vai trò độc lập như những khu neo đậu tàu: cho tàu bốc hàng lên, dỡ hàng xuống hoặc để cho tàu thả neo trú ẩn. Một vũng đậu tàu độc lập như vậy có thể nằm trong nội thủy, và cũng có khi lại nằm ở lãnh hải (cho dù vị trí của nó nằm trên ranh giới phía ngoài của lãnh hải). Trong trường hợp thứ nhất thì chế độ pháp lý của vũng độc lập này là chế độ pháp lý của vùng nội thủy, còn trong trường hợp thứ hai thì đó là chế độ pháp lý của lãnh hải. Điều 12 Công ước của Liên hợp quốc 1982 về luật biển quy định: “Các vũng đậu tàu được dùng thường xuyên vào việc xếp dỡ hàng hóa và làm khu neo tàu, bình thường nằm hoàn toàn hoặc một phần ở ngoài đường ranh giới bên ngoài của lãnh hải cũng được coi như là bộ phận của lãnh hải”. Tiếp đó, Điều 16 của công ước này còn quy định: “các đường hoạch định ranh giới được vạch ra đúng theo Điều 12... phải được thể hiện trên các hải đồ có tỉ lệ thích hợp để xác định được vị trí của nó. Nếu không, thì có thể thay thế bằng một bản kê các tọa độ địa lý các điểm, có ghi rõ hệ thống trắc địa đã được sử dụng. Quốc gia ven  biển phải công bố theo đúng thủ tục các hải đồ hay các bản kê các tọa độ địa lý…”

Các nguyên tắc chung áp dụng cho quy chế các cảng biển và vũng đậu tàu bao gồm: 1) Trong thời bình, các cảng thương mại phải được mở cửa cho tàu thuyền tự do ra vào vì mục đích giao lưu quốc tế, quốc gia ven bờ có cảng cho phép tàu thuyền nước ngoài tự do ra vào cảng để thực hiện các giao dịch quốc tế, kể cả cho phép xếp dỡ hàng hóa và hành khách lên bờ xuống tàu. Nguyên tắc này đã được ghi nhận trong các lệ hàng hải quốc tế, về vụ Ả Rập Xê Út chống Aramco năm 1958, theo đó, “cảng biển của quốc gia cần được mở cửa cho tàu buôn nước ngoài ra vào phù hợp với các nguyên tắc của pháp luật quốc tế và chỉ bị đóng cửa đối với tàu buôn nước ngoài khi điều đó xuất phát từ lợi ích sống còn của quốc gia có cảng đó. Quyền tự do của tàu thuyền nước ngoài ra vào các cảng của nước ven bờ bao gồm cả quyền xếp dỡ hàng hóa"; 2) Không một cảng biển nào được đóng cửa trong bất cứ thời gian nào đối với bất cứ tàu thuyền nước ngoài nào tìm kiếm chỗ tránh bão biển hoặc buộc phải vào vì lý do thiên tai hoặc các biến cố khôn lường khác; 3) Các cảng biển chỉ hoàn toàn sử dụng vào mục đích quân sự thì có thể luôn đóng cửa đối với tất cả thương thuyền và chiến thuyền nước ngoài với lý do bảo đảm an toàn cần thiết và cẩn trọng cho cảng; 4) Quốc gia ven bờ có thể đặt ra các quy định hạn chế đối với việc tàu chiến nước ngoài ra vào thương cảng nước ven bờ, đặc biệt đối với số lượng tàu chiến nước ngoài được phép vào cảng biển, thời gian các tàu chiến được lưu lại trong cảng đó; 5) Mọi quốc gia ven bờ đều có quyền ban hành luật lệ của họ nhằm giám sát hoạt động hàng hải trong phạm vi các vùng nước thuộc quyền tài phán của quốc gia ven bờ. Tuy vậy, các luật lệ này phải theo hướng không tạo ra những cản trở đối với thương mại quốc tế và không tạo ra sự phân biệt đối xử trong quan hệ giữa các tổ chức, cá nhân, các nước khác nhau.

Ở Việt Nam, Bộ luật hàng hải năm 1990 tại Chương IV - cảng biển và cảng vụ, quy định khá rõ vấn đề cảng biển, theo Điều 57 Bộ luật hàng hải năm 1990 “Cảng biển là cảng được mở  ra để tàu biển ra, vào hoạt động", cảng biển bao gồm các khu vực sau: 1) Kho bãi, cầu cảng, nhà xưởng, khu hành chính và dịch vụ hàng hải, sau đây gọi chung là vùng đất cảng; 2) Vùng nước trước cầu cảng, vùng neo đậu, chuyển tải, luồng ra, vào cảng, vùng tránh bão sau đây gọi chung là vùng nước cảng... Theo quy định của khoản 2 Điều 7, khoản 1 Điều 58 và Điều 9 Bộ luật hàng hải năm 1990 thì vùng nước của nhiều cảng biển gần kề nhau và luồng quá cảnh gọi là khu vực hàng hải. Cơ quan thực hiện chức năng quản lý nhà nước chuyên ngành về hàng hải tại các khu vực hàng hải và vùng nước cảng biển cảng vụ. Người có quyền chỉ huy cao nhất của cảng vụ là giám đốc cảng vụ. Giám đốc cảng vụ có nhiệm vụ và quyền hạn sau; 1) Tổ chức thực hiện quy chế hoạt động của cảng vụ, kiểm tra việc chấp hành các quy định bảo đảm an toàn hàng hải, phòng ngừa ô nhiễm môi trường, vệ sinh và trật tự hàng hải; 2) Không cho phép tàu vào hoặc rời cảng khi tàu không có đủ các điều kiện an toàn hàng hải cần thiết hoặc chưa thanh toán xong các khoản nợ, tiền phạt vi phạm quy chế hoạt động tại cảng; 3) Thực hiện yêu cầu tạm giữ, bắt giữ hàng hải đối với tàu biển hoặc lệnh bắt giữ tàu biển của cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định của pháp luật; 4) Cấp giấy phép hoạt động cho tàu thuyền và người hoạt động trong khu vực trách nhiệm, thu hồi giấy phép đã cấp, nếu xét thấy không có đủ điều kiện bảo đảm an toàn hàng hải; 5) Tổ chức tìm kiếm và cứu nạn tàu, người trong khu vực trách nhiệm; 6) xử lý hành chính các hành vi vi phạm quy định về an toàn hàng hải, ngăn ngừa ô nhiễm môi trường, vệ sinh và trật tự hàng hải.

Qua 15 năm thi hành, Bộ luật hàng hải năm 1990 đã bộc lộ những nhược điểm, bất cập so với yêu cầu của thực tiễn cuộc sống. Vì vậy, ngày 14.6.2005 Quốc hội khóa XI kỳ họp thứ 7 đã thông qua Bộ luật hàng hải năm 2005. Bộ luật này đã dành hẳn một chương (Chương IV) với 11 điều luật quy định về cảng biển.

Sau 10 năm thi hành, ngày 25 tháng 11 năm 2015 Quốc hội khóa 13 đã thông qua Bộ luật hàng hải năm 2015.

Cảng bao gồm cảng thiên nhiên, cảng do con người xây dựng nên; nó có thể là cảng biển, cảng sông, cảng hàng không; có thể là cảng quốc tế, cảng nội địa... Trong pháp luật quốc tế người ta thường dùng thuật ngữ “cảng" để chỉ cảng biển và cảng hàng không.