Thuật ngữ pháp lý

Tổng hợp các quy phạm pháp luật quy định cho người lao động và một số thành viên trong gia đình họ thực tế được hưởng một khoản tiền trong những trường hợp cần thiết, phù hợp với khả năng chi trả và điều kiện kinh tế - xã hội của đất nước.

Nội dung chế độ trợ cấp thường bao gồm các chế độ ngoài thù lao lao động như chế độ bảo hiểm xã hội, chế độ trợ giúp khi khó khăn, chế độ cấp tiền khi chấm dứt hợp đồng lao động... Tùy theo điều kiện kinh tế xã hội của từng thời kỳ khác nhau mà pháp luật quy định về các trường hợp được trợ cấp, điều kiện trợ cấp, mức trợ cấp... khác nhau. Trong nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung có một số khoản trợ cấp bằng hiện vật (tã lót, sữa cho trẻ sơ sinh). Hiện nay, hình thức trợ cấp chủ yếu bằng tiền, có thể là thường xuyên, hàng tháng (trợ cấp thương tật...) hoặc một lần khi nghỉ hưu, trợ cấp tiền tuất một lần hoặc hàng tháng.

Chế độ tư nhân tự trả thù người đã gây thiệt hại cho mình bằng cách lấy tài sản của người đó hoặc bắt người đó, hoặc bắt thân nhân của người đó về làm nô tì, nô lệ trong thời kỳ cổ đại.

Chế độ tư nhân phục cừu xuất hiện trong thời kỳ cổ đại ở Việt Nam, khi các cơ quan công quyền chưa được tổ chức để xét xử các vụ tranh chấp giữa người dân với nhau, ở châu Âu, việc quyết đấu là hình thức phục thù bằng cách buộc đối phương phải nhận đấu gươm, đấu súng... để kịp thời sửa chữa mối thù đã gây ra.

Chế độ bảo hiểm xã hội bù đắp phần thu nhập của người lao động dùng để đảm bảo cuộc sống cho thân nhân họ hoặc các chi phí khác phát sinh do người lao động đang tham gia quan hệ lao động hoặc đang hưởng bảo hiểm xã hội bị chết.

Tại Việt Nam cũng như tất cả các nước khác, chế độ tử tuất luôn là một nhánh của bảo hiểm xã hội. Chế độ tử tuất hiện hành gồm các khoản chi phí mai táng (8 tháng lương tối thiểu) và trợ cấp tiền tuất cho thân nhân người chết (Xt. Tiền tuất).

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, chế độ tử tuất được quy định tại Mục 5 Chương III Luật bảo hiểm xã hội năm 2014 do Quốc hội khóa 13 ban hành ngày 20 tháng 11 năm 2014.

Tạo điều kiện cho người phạm tội trốn tránh trách nhiệm sau khi phạm tội, gây khó khăn cho việc phát hiện, điều tra tội phạm cũng như người phạm tội.

Che giấu tội phạm là hành vi nguy hiểm cho xã hội, xâm phạm hoạt động bình thường của các cơ quan tư pháp trong đấu tranh phòng chống tội phạm. Hành vi che giấu có thể là chứa chấp người phạm tội, tạo điều kiện cho họ lẩn trốn, xóa dấu vết của tội phạm, hủy tang vật... hoặc có hành vi khác cản trở việc phát hiện, điều tra, xử lý người phạm tội. Do tính nguy hiểm cho xã hội như vậy, luật hình sự Việt Nam trong các văn bản pháp luật trước khi có Bộ luật hình sự năm 1985 cũng đã quy định tội che giấu tội phạm. Tuy nhiên, các văn bản này mới chỉ quy định hành vi che giấu đối với từng nhóm tội cụ thể mà chưa quy định tội che giấu tội phạm nói chung. Ví dụ: Pháp lệnh trừng trị các tội phản cách mạng năm 1967 quy định tội che giấu phần tử phản cách mạng, Pháp lệnh trừng trị các tội xâm phạm tài sản xã hội chủ nghĩa năm 1970 quy định tội bao che cho kẻ xâm phạm tài sản xã hội chủ nghĩa... Trong Bộ luật hình sự năm 1985, tội che giấu tội phạm (nói chung) đã được quy định thành một tội danh riêng. Trong Bộ luật hình sự năm 1999, tội này tiếp tục được quy định tại chương các tội xâm phạm hoạt động tư pháp. Theo quy định tại Điều 313 Bộ luật hình sự năm 1999, tính nguy hiểm cho xã hội của hành vi che giấu tội phạm phụ thuộc chủ yếu vào tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của tội phạm được che giấu. Do vậy, điều luật này đã liệt kê các tội phạm mà hành vi che giấu những tội này có tính nguy hiểm đáng kể cho xã hội và bị coi là tội phạm. Cách quy định này tuy cụ thể nhưng cũng có hạn chế là quá dài, thiếu tính khái quát. Hình phạt được quy định cho tội này trong trường hợp không có tình tiết lợi dụng chức vụ, quyền hạn có thể tới 5 năm tù; còn trong trường hợp có tình tiết lợi dụng chức vụ, quyền hạn thì hình phạt có thể tới 7 năm tù.

Hành vi che giấu tội phạm trên đây sẽ không cấu thành tội che giấu tội phạm mà là đồng phạm với người phạm tội được che giấu nếu người che giấu đã có sự hứa hẹn trước đó (trước khi tội phạm được thực hiện xong) là sẽ che giấu sau khi tội phạm được thực hiện xong.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, che giấu tội phạm được quy định tại Điều 18 Bộ luật hình sự năm 2015 do Quốc hội khóa 13 ban hành ngày 27 tháng 11 năm 2015.

Là sản phẩm có nguồn gốc sinh học dùng để phòng bệnh, chữa bệnh, chẩn đoán bệnh, điều chỉnh quá trình sinh trưởng, sinh sản của động vật.
(Theo khoản 25 Điều 3 Luật thú y 2015)

Là sản phẩm xử lý môi trường nuôi trồng thủy sản) Là sản phẩm để điều chỉnh tính chất vật lý, hóa học, sinh học của môi trường theo hướng có lợi cho nuôi trồng thủy sản.

(Theo Khoản 15, Điều 3, Luật Thủy sản 2017)

Một trong ba bộ phận cấu thành một quy phạm pháp luật.

Chế tài là bộ phận xác định các hình thức trách nhiệm pháp lý khi có hành vi vi phạm với những quy tắc xử sự chung được ghi trong phần quy định và giả định của quy phạm pháp luật. Căn cứ vào tính chất của các nhóm quan hệ xã hội được pháp luật điều chỉnh, chế tài được phân chia thành nhiều loại: chế tài hình sự, chế tài hành chính, chế tài dân sự... Việc áp dụng chế tài cũng phụ thuộc vào những đặc điểm của lợi ích mà pháp luật cần bảo vệ; căn cứ vào tính chất của hành vi phạm pháp, mức độ thiệt hại và những vấn đề khác có liên quan (có ý nghĩa đối với việc tăng nặng hoặc giảm nhẹ khi áp dụng chế tài). Chế tài gồm có các hình thức: chế tài trừng trị (trong lĩnh vực hình sự), chế tài khôi phục trạng thái pháp lý ban đầu (trong lĩnh vực hành chính, dân sự), chế tài bảo vệ và chế tài bảo đảm (trong lĩnh vực hành chính, kinh tế, dân sự) và chế tài vô hiệu hóa.

Chế tài là bộ phận không thể thiếu trong một quy phạm pháp luật, nhằm bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật; bảo đảm trật tự và an toàn xã hội. Chế tài thể hiện thái độ của Nhà nước đối với những hành vi vi phạm pháp luật và có tác dụng phòng ngừa, giáo dục để bảo đảm việc tuân thủ pháp luật, góp phần thực hiện mục đích của Nhà nước trong mọi lĩnh vực: chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh... trong từng giai đoạn cách mạng cụ thể.

Hậu quả pháp lý bất lợi ngoài mong muốn được áp dụng đối với người có hành vi vi phạm trong quan hệ dân sự khi họ không thực hiện, thực hiện không đúng các nghĩa vụ dân sự.

Chế tài dân sự thường liên quan đến tài sản (buộc sửa chữa, bồi thường thiệt hại, khôi phục lại tình trạng ban đầu, hoàn trả cho nhau những gì đã nhận...), hoặc có thể là những biện pháp chế tài khác (buộc chấm dứt hành vi vi phạm, buộc xin lỗi, cải chính công khai...).

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, chế tài dân sự được quy định tại Điều 11 Bộ luật dân sự năm 2015 do Quốc hội khóa 13 ban hành ngày 24 tháng 11 năm 2015.

Bộ phận của quy phạm pháp luật hành chính (giả định, quy định, chế tài) xác định biện pháp xử lý của Nhà nước đối với cá nhân, tổ chức có hành vi vi phạm pháp luật về quản lý nhà nước mà không phải là tội phạm, chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự.

Cá nhãn, tổ chức có hành vi vi phạm pháp luật về quản lý nhà nước thì sẽ bị áp dụng chế tài hành chính theo quy định của pháp luật.

Có các loại chế tài hành chính khác nhau như xử phạt vi phạm hành chính và các biện pháp xử lý hành chính khác.

Trong chế tài xử phạt hành chính, có chế tài xử phạt chính và chế tài xử phạt bổ sung. Chế tài xử phạt chính gồm cảnh cáo và phạt tiền. Chế tài xử phạt bổ sung gồm: tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề; tịch thu tang vật, phương tiện được sử dụng để vi phạm hành chính.

Ngoài các chế tài trên, cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính còn có thể bị áp dụng một hoặc nhiều biện pháp khắc phục hậu quả như: buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu đã bị thay đổi do hành vi vi phạm hành chính gây ra hoặc buộc phải tháo dỡ công trình xây dựng trái phép; buộc thực hiện các biện pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường, lây lan dịch bệnh do vi phạm hành chính gây ra; buộc đưa ra khỏi lãnh thổ Việt Nam hoặc buộc tái xuất văn hóa, vật phẩm, phương tiện; buộc tiêu hủy vật phẩm gây hại cho sức khỏe con người, vật nuôi và cây trồng, văn hóa phẩm độc hại; các biện pháp khác do Chính phủ quy định.

Người nước ngoài vi phạm hành chính còn có thể bị xử phạt trục xuất. Trục xuất được áp dụng là hình thức xử phạt chính hoặc bổ sung.

Các biện pháp xử lý hành chính khác bao gồm: giáo dục tại xã, phường, thị trấn; đưa vào trường giáo dưỡng; đưa vào cơ sở giáo dục; đưa vào cơ sở chữa bệnh và quản chế hành chính.

Ngoài các chế tài nêu trên, trong chế tài hành chính còn có các biện pháp ngăn chặn vi phạm hành chính và bảo đảm việc xử lý vi phạm hành chính như tạm giữ người; tạm giữ tang vật phương tiện vi phạm hành chính; khám người, khám phương tiện vận tải, đồ vật; khám nơi cất giấu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính; quản lý người nước ngoài vi phạm pháp luật Việt Nam trong thời gian làm thủ tục trục xuất; truy tìm đối tượng phải chấp hành quyết định đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục, cơ sở chữa bệnh trong trường hợp bỏ trốn.

Chỉ có Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội mới được quy định về chế tài hành chính; chỉ những người do pháp luật quy định mới có quyền áp dụng chế tài hành chính. Việc áp dụng chế tài hành chính phải tuân theo thủ tục, trình tự chặt chẽ. Chế tài hành chính được quy định tại Pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính số 44/2002/PL- UBTVQH10 ngày 02.07.2002, có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01.10. 2002.

Chế tài được quy định trong quy phạm pháp luật hình sự và được áp dụng với người thực hiện hành vi phạm tội.

Chế tài hình sự là bộ phận hợp thành của quy phạm pháp luật hình sự, xác định loại và giới hạn mức độ hình phạt có thể áp dụng đối với người thực hiện hành vi phạm tội được quy định trong quy phạm pháp luật hình sự đó. Xét về tính chất, chế tài hình sự là chế tài trừng trị. Xét về hình thức, chế tài hình sự có thể được quy định theo các cách sau: 1) Chế tài được quy định chỉ là một loại hình phạt và có quy định mức tối thiểu và mức tối đa. Ví dụ: "... thì bị phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm” (Điều 95, Khoản 1 Bộ luật hình sự năm 1999); 2) Chế tài được quy định chỉ là một loại hình phạt nhưng chỉ có quy định mức tối đa. Ví dụ: "... thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 2 năm” (Điều 94 Bộ luật hình sự năm 1999). Trong trường hợp này phải hiểu mức tối thiểu chính là mức tối thiểu của loại hình phạt được quy định; 3) Chế tài được quy định bao gồm nhiều loại hình phạt khác nhau cùng với mức tối đa và tối thiểu của từng loại. Ví dụ: "... thì bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến 2 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm" (khoản 1, Điều 122 Bộ luật hình sự năm 1999).

Việc quy định chế tài như thế nào phụ thuộc vào từng loại tội phạm nhưng phải theo nguyên tắc; vừa tạo điều kiện cho người áp dụng có thể thực hiện được việc cá thể hóa hình phạt nhưng cũng phải hạn chế được sự lạm dụng, tùy tiện của người áp dụng. Theo nguyên tắc này luật hình sự không thể quy định chế tài của một tội chỉ là một loại hình phạt mà hình phạt đó không có mức độ khác nhau như chỉ quy định là hình phạt tù chung thân hay chỉ là hình phạt tử hình hay chỉ quy định hình phạt tù với một mức độ cụ thể. Mặt khác, luật hình sự cũng không được quy định chế tài với quá nhiều loại hình phạt cũng như với khoảng cách quá rộng từ mức tối thiểu đến mức tối đa ở một loại hình phạt.

Là tình trạng toàn não bộ bị tổn thương nặng, chức năng của não đã ngừng hoạt động và người chết não không thể sống lại được.

(Theo Khoản 9, Điều 3, Luật hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến lấy xác 2006)

là bản ghi thông tin tóm tắt về lý lịch và in dấu vân tất cả các ngón tay của người chấp hành án do cơ quan có thẩm quyền lập và lưu giữ.

(Theo Khoản 19, Điều 3, Luật Thi hành án hình sự 2019)

Hoạt động có tính chất hướng dẫn, giúp một cách cụ thể cho các đối tượng biết cách tiến hành công việc.

Chỉ dẫn thường do cơ quan và người có thẩm quyền ở cấp trên thực hiện nhưng không mang tính chất mệnh lệnh, bắt buộc cứng rắn. Cơ quan hoặc người có thẩm quyền ở cấp trên có thể đưa ra những phương án khác nhau để cấp dưới lựa chọn phương án phù hợp, cũng có thể gợi ý cách làm cụ thể nhưng dành quyền quyết định cho đối tượng được chỉ dẫn.

Là dấu hiệu dùng để chỉ sản phẩm có nguồn gốc từ khu vực, địa phương, vùng lãnh thổ hay quốc gia cụ thể.

(Theo Khoản 22, Điều 4, Luật Sở hữu trí tuệ 2005)

Hướng dẫn cụ thể theo một đường lối, chủ trương rõ ràng thực hiện quyết định do cơ quan cấp trên ban hành.

Cấp dưới phải tuân thủ nghiêm ngặt sự chỉ đạo của cấp trên đồng thời phải định kỳ báo cáo về kết quả thực hiện trước cấp trên. Hoạt động này mang tính bắt buộc cứng rắn, khác với chỉ dẫn (Xt. Chỉ dẫn).

Là nhiệm vụ chi của ngân sách nhà nước, gồm chi đầu tư xây dựng cơ bản và một số nhiệm vụ chi đầu tư khác theo quy định của pháp luật.
(Theo khoản 4 Điều 4 Luật ngân sách nhà nước 2015)

Là nhiệm vụ chi của ngân sách nhà nước để thực hiện các chương trình, dự án đầu tư kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội và các chương trình, dự án phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.
(Theo khoản 5 Điều 4 Luật ngân sách nhà nước 2015)

Là nhiệm vụ chi của ngân sách nhà nước để mua hàng dự trữ theo quy định của pháp luật về dự trữ quốc gia.
(Theo khoản 3 Điều 4 Luật ngân sách nhà nước 2015)

Là đường ranh giới được xác định trên bản đồ quy hoạch và thực địa để phân định ranh giới giữa phần đất được xây dựng công trình và phần đất được dành cho đường giao thông hoặc công trình hạ tầng kỹ thuật, không gian công cộng khác.
(Theo khoản 5 Điều 3 Luật xây 2014)

Là đường giới hạn cho phép xây dựng công trình chính trên thửa đất.
(Theo khoản 6 Điều 3 Luật xây 2014)

Điều khiển hoạt động của một lực lượng, một tập thể có tổ chức cùng làm một nhiệm vụ.

Thẩm quyền chỉ huy thuộc về những người có chức vụ theo chế độ thủ trưởng, tức là người có quyền sử dụng quyền lực nhà nước để ra những mệnh lệnh có tính chất bắt buộc đối với những người dưới quyền.

Đơn vị phụ thuộc của pháp nhân, có nhiệm vụ thực hiện toàn bộ hoặc một phần chức năng của pháp nhân, kể cả chức năng đại diện theo ủy quyền.

Pháp nhân có thể đặt chi nhánh ở nơi khác với nơi đặt trụ sở của pháp nhân. Chi nhánh không phải là pháp nhân. Người đứng đầu chi nhánh thực hiện nhiệm vụ theo ủy quyền của pháp nhân và theo đó, pháp nhân có các quyền và nghĩa vụ dân sự phát sinh từ giao dịch do chi nhánh xác lập, thực hiện.

Trong lĩnh vực thương mại, Luật thương mại không có quy định về chi nhánh của thương nhân Việt Nam mà chỉ quy định về chi nhánh của thương nhân nước ngoài tại Việt Nam. Theo đó, chi nhánh của thương nhân nước ngoài tại Việt Nam là đơn vị phụ thuộc của thương nhân, được thành lập và hoạt động thương mại tại nơi đặt chi nhánh theo quyết định của nhà nước. Thương nhân phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về hoạt động của chi nhánh. Chi nhánh của thương nhân khác với văn phòng đại diện của thương nhân. Chi nhánh được thành lập và hoạt động thương mại, giao dịch, ký kết hợp đồng thương mại phù hợp với nội dung và hoạt động được quy định trong giấy phép. Văn phòng đại diện của thương nhân được thành lập để xúc tiến thương mại mà không được mua bán, cung ứng dịch vụ thương mại.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, chi nhánh được quy định tại khoản 1 Điều 45 Luật doanh nghiệp năm 2014 do Quốc hội khóa 13 ban hành ngày 26 tháng 11 năm 2014: ”Chi nhánh là đơn vị phụ thuộc của doanh nghiệp, có nhiệm vụ thực hiện toàn bộ hoặc một phần chức năng của doanh nghiệp kể cả chức năng đại diện theo ủy quyền. Ngành, nghề kinh doanh của chi nhánh phải đúng với ngành, nghề kinh doanh của doanh nghiệp.”.

Là đơn vị phụ thuộc của thương nhân nước ngoài, được thành lập và hoạt động thương mại tại Việt Nam theo quy định của pháp luật Việt Nam hoặc điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Là thành viên.

(Theo Khoản 7, Điều 3, Luật Thương mại 2005)

Toàn bộ các hao phí lao động, hao phí công cụ lao động và hao phí vật chất tính thành tiền để thực hiện một công việc nhất định.

Việc xác định chi phí là điều kiện để thực hiện các hoạt động một cách có hiệu quả. Tính chi phí có ý nghĩa lớn trong quản lý doanh nghiệp sản xuất hay thương mại; phân tích và lựa chọn những phương án sản xuất và kinh doanh có lợi nhất, xác định khối lượng sản phẩm tối ưu cho một thời gian ngắn, đánh giá năng suất và hiệu quả của doanh nghiệp, định ra chủ trương và phương hướng giảm chi phí, làm cơ sở cho việc tính toán và định giá thành và giá bán. Trong kinh doanh, chi phí được phân chia làm nhiều loại. Căn cứ vào giai đoạn sử dụng chi phí, có chi phí sản xuất và chi phí lưu thông; căn cứ vào tính chất của chi phí, có chi phí trực tiếp và chi phí gián tiếp; căn cứ vào hình thức biểu hiện, có chi phí lao động và chi phí vật chất, về mặt pháp lý, chi phí được phân chia làm hai loại chủ yếu là chi phí hợp lý, hợp lệ và chi phí không hợp lý, không hợp lệ. Trong tính thuế thu nhập doanh nghiệp, chi phí hợp lý, hợp lệ là chi phí được trừ khi tính thu nhập chịu thuế. Để quản lý thuế, pháp luật quy định tất cả các doanh nghiệp phải phản ánh trung thực các loại chi phí trên sổ sách kế toán. Theo yêu cầu của tái sản xuất sản phẩm xã hội phải chia ra các loại chi phí sau: chi phí bộ phận (cho một sản phẩm, một dịch vụ); chi phí toàn bộ của doanh nghiệp; chi phí sản xuất (loại chi phí tạo ra giá trị sử dụng của sản phẩm); chi phí sử dụng hay chi phí tiêu dùng (loại chi phí để biến giá trị sử dụng tiềm tàng thành giá trị sử dụng thực tế).

Bao gồm chi phí san lấp mặt bằng và chi phí khác liên quan trực tiếp có căn cứ chứng minh đã đầu tư vào đất mà đến thời điểm Nhà nước thu hồi đất còn chưa thu hồi được.
(Theo khoản 13 Điều 3 Luật đất đai 2013)

Là khoản tiền phải chi trả cho việc giải quyết phá sản, bao gồm chi phí Quản tài viên, doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản, chi phí kiểm toán, chi phí đăng báo và các chi phí khác theo quy định của pháp luật.
(Theo khoản 12 Điều 4 Luật phá sản 2014)

Là số liệu tổng hợp phản ánh thực trạng bình đẳng giới, được tính trên cơ sở tuổi thọ trung bình, trình độ giáo dục và thu nhập bình quân đầu người của nam và nữ.

(Theo Khoản 9, Điều 5, Luật Bình đẳng giới 2006)

Hình thức văn bản quy phạm pháp luật hoặc văn bản cá biệt do cơ quan hoặc người có thẩm quyền ban hành cho cấp dưới tổ chức thực hiện.

Chỉ thị dùng để truyền đạt các chủ trương, chính sách, biện pháp quản lý chỉ đạo việc kiện toàn tổ chức, bộ máy, chấn chỉnh công tác, giao nhiệm vụ và đôn đốc các cơ quan cấp dưới, có khi là các ngành, các cấp thực hiện nhiệm vụ của chính quyền nhà nước.

Trong hệ thống thứ bậc văn bản quy phạm pháp luật theo Hiến pháp 1992, chỉ thị là hình thức văn bản quy phạm pháp luật, một văn bản dưới luật do Thủ tướng Chính phủ, bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân các cấp ban hành.

Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ quy định các biện pháp chỉ đạo, phối hợp hoạt động của các thành viên Chính phủ; đôn đốc, kiểm tra hoạt động của các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, ủy ban nhân dân các cấp trong việc thực hiện chủ trương, chính sách, pháp luật của nhà nước, quyết định của Chính phủ, của Thủ tướng chính phủ.

Chỉ thị của bộ trưởng, thứ trưởng cơ quan ngang bộ quy định các biện pháp để chỉ đạo, đôn đốc, phối hợp và kiểm tra hoạt động của các cơ quan, đơn vị thuộc ngành, lĩnh vực do mình phụ trách trong việc thực hiện văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan nhà nước cấp trên và của mình.

Chỉ thị của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao quy định các biện pháp để bảo đảm việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của Viện kiểm sát nhân dân các cấp và quy định những vấn đề khác thuộc thẩm quyền của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao.

Chỉ thị của ủy ban nhân dân các cấp quy định những biện pháp thực hiện Nghị quyết của Hội đồng nhân dân cùng cấp, các quyết định, chủ trương của cấp trên, các quyết định của ủy ban nhân dân; giao nhiệm vụ, đôn đốc các cơ quan cấp dưới thực hiện nhiệm vụ.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, chỉ thị không còn là văn bản quy phạm pháp luật kể từ ngày 01 tháng 7 năm 2016.

Chi ngân sách nhà nước cho các nhu cầu thiết yếu hàng năm của Nhà nước và của các tổ chức được Nhà nước bảo đảm kinh phí hoạt động.

Các khoản chi thường xuyên từ ngân sách nhà nước là những khoản chi nhằm duy trì các hoạt động cơ bản của Nhà nước, không thể trì hoãn. Các khoản chi thường xuyên của ngân sách được phân cấp cho từng cấp của hệ thống ngân sách nhà nước. Ngân sách trung ương đảm nhận các khoản chi thường xuyên mang tính quốc gia như các khoản chi cho các hoạt động sự nghiệp giáo dục, đào tạo, y tế, xã hội, văn hóa thông tin... do trung ương trực tiếp quản lý. Ngân sách địa phương đảm nhận các khoản chi thường xuyên theo phân cấp quản lý trực tiếp về kinh tế - xã hội của từng cấp chính quyền địa phương.

Chi thường xuyên cụ thể thường gồm các khoản: 1) Chi cho hoạt động sự nghiệp giáo dục và đào tạo, y tế, xã hội, văn hóa, thông tin, văn học nghệ thuật, thể dục thể thao, khoa học và công nghệ, môi trường, các hoạt động sự nghiệp khác do các cơ quan trung ương quản lý; 2) Chi cho các hoạt động sự nghiệp kinh tế do các cơ quan trung ương quản lý; 3) Chi cho hoạt động quốc phòng, an ninh và trật tự an toàn xã hội; 4) Chi cho hoạt động của các cơ quan trung ương của Nhà nước, Đảng Cộng sản Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội; 5) Chi cho hoạt động trợ giá của Nhà nước; 6) Chi cho các chương trình quốc gia; 7) Chi hỗ trợ quỹ bảo hiểm xã hội; 8) Chi trợ giá cho các đối tượng chính sách...

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, chi thường xuyên được quy định tại khoản 6 Điều 4 Luật ngân sách Nhà nước năm 2015 do Quốc hội khóa 13 ban hành ngày 25 tháng 06 năm 2015: “Chi thường xuyên là nhiệm vụ chi của ngân sách nhà nước nhằm bảo đảm hoạt động của bộ máy nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, hỗ trợ hoạt động của các tổ chức khác và thực hiện các nhiệm vụ thường xuyên của Nhà nước về phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh.”.

là thông số kỹ thuật về đặc tính, thành phần, hàm lượng phản ánh chất lượng phân bón được quy định trong quy chuẩn kỹ thuật, tiêu chuẩn công bố áp dụng tương ứng.

(Theo Khoản 21, Điều 2, Luật Trồng trọt 2018)