Thuật ngữ pháp lý

Tính bắt buộc thi hành của văn bản quy phạm pháp luật đối với các chủ thể pháp luật từ thời điểm văn bản đó phát sinh hiệu lực tới thời điểm chấm dứt hiệu lực.

Theo quy định của pháp luật Việt Nam hiện hành, thời điểm có hiệu lực của văn bản quy phạm pháp luật được quy định như sau: 1) Luật, nghị quyết của Quốc hội; pháp lệnh, nghị quyết của ủy ban thường vụ Quốc hội có hiệu lực kể từ ngày Chủ tịch nước ký lệnh công bố, trừ trường hợp trong văn bản đó có xác định cụ thể ngày bắt đầu có hiệu lực; 2) Văn bản quy phạm pháp luật của Chủ tịch nước có hiệu lực kể từ ngày đăng Công báo, trừ trường hợp văn bản đó có quy định cụ thể ngày bắt đầu có hiệu lực; 3) Văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao và các văn bản quy phạm pháp luật liên tịch có hiệu lực sau 15 ngày kể từ đăng Công báo hoặc có hiệu lực muộn hơn nếu được quy định tại văn bản đó. Đối với văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ quy định các biện pháp thi hành trong tình trạng khẩn cấp thì văn bản có thể quy định ngày có hiệu lực sớm hơn.

Văn bản quy phạm pháp luật hết hiệu lực toàn bộ hoặc một phần trong các trường hợp sau đây: hết thời hạn có hiệu lực đã được quy định trong văn bản; được thay thế bằng văn bản mới của chính cơ quan nhà nước đã ban hành văn bản đó; bị hủy bỏ hoặc bãi bỏ bằng văn bản của cơ quan nhà nước có thẩm quyền; văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành của văn bản hết hiệu lực, đồng thời, cũng hết hiệu lực cùng với văn bản đó, trừ trường hợp được giữ lại toàn bộ hoặc một phần vì còn phù hợp với các quy định của văn bản quy phạm pháp luật mới.

Kết quả cụ thể của sự tác động pháp luật đến các quan hệ xã hội so với yêu cầu đặt ra khi ban hành pháp luật.

Hiệu quả của pháp luật có thể được đánh giá theo từng cấp độ khác nhau: hiệu quả của quy phạm pháp luật, của chế định pháp luật, của ngành luật, của toàn bộ hệ thống pháp luật. Những căn cứ để đánh giá mức độ hiệu quả của pháp luật là mục tiêu, yêu cầu đặt ra khi ban hành pháp luật, chi phí cho việc thực hiện pháp luật và kết quả thực tế đạt được của việc thực hiện pháp luật.

Biện pháp cưỡng chế nhà nước nghiêm khắc nhất được luật hình sự quy định và do Tòa án áp dụng có nội dung tước bỏ hoặc hạn chế quyền, lợi ích của người phạm tội nhằm trừng trị, giáo dục họ cũng như nhằm giáo dục người khác tôn trọng pháp luật, đấu tranh phòng, chống tội phạm.

Trong hệ thống các biện pháp cưỡng chế nhà nước, hình phạt là biện pháp cưỡng chế nhà nước nghiêm khắc nhất. Tính nghiêm khắc nhất của hình phạt thể hiện ở nội dung tước bỏ, hạn chế quyền và lợi ích của người bị kết án như quyền sở hữu, quyền tự do và có thể cả quyền sống của con người... cũng như ở hậu quả pháp lý kèm theo mà họ phải gánh chịu là án tích. Là biện pháp cưỡng chế nhà nước, hình phạt được bảo đảm thi hành bằng bộ máy cưỡng chế của Nhà nước.

Hình phạt chỉ có thể do Tòa án nhân danh nhà nước áp dụng đối với chính người phạm tội nhằm mục đích trừng trị và giáo dục họ. Qua đó, hình phạt cũng nhằm giáo dục người khác tôn trọng pháp luật, tham gia tích cực đấu tranh phòng, chống tội phạm.

Với mục đích như vậy, hình phạt được quy định trong luật hình sự Việt Nam không có tính chất nhục hình, đày đọa thể xác và chà đạp phẩm giá con người.

Các hình phạt được quy định trong luật hình sự tạo thành hệ thống hình phạt với hai loại hình phạt là hình phạt chính và hình phạt bổ sung. Các hình phạt cụ thể của hai loại hình phạt này đều được Luật hình sự quy định cụ thể về nội dung, mức độ cũng như về điều kiện áp dụng (xt. Hệ thống hình phạt; Hình phạt bổ sung; Hình phạt chính; Mục đích của hình phạt).

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, hình phạt  được quy định tại Chương VI Bộ luật hình sự năm 2015 do Quốc hội khóa 13  ban hành ngày 27 tháng 11 năm 2015.

Hình phạt được áp dụng kèm theo hình phạt chính đối với những tội phạm nhất định nhằm tăng cường, củng cố tác dụng của hình phạt chính.

Trong hệ thống hình phạt của Luật hình sự Việt Nam có các hình phạt bổ sung sau: 1) cấm đảm nhiệm những chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định; 2 cấm cư trú; 3) Quản chế; 4) Tước một số quyền công dân; 5) Tịch thu tài sản; 6) Phạt tiền; 7) Trục xuất.

Trong các hình phạt trên, hình phạt tiền và hình phạt trục xuất là những hình phạt vừa được quy định là hình phạt bổ sung vừa được quy định là hình phạt chính. Tuy nhiên, đối với tội phạm cụ thể, các hình phạt này chỉ được áp dụng hoặc là hình phạt chính hoặc là hình phạt bổ sung.

Đối với tội phạm cụ thể, Luật hình sự có thể không quy định hình phạt bổ sung, có thể quy định một hoặc quy định nhiều loại hình phạt bổ sung. Hình phạt bổ sung được quy định cho tội phạm cụ thể có thể có tính bắt buộc hoặc không có tính bắt buộc (Tòa án có quyền quyết định có áp dụng hay không).

Như vậy, đối với trường hợp phạm tội cụ thể, Tòa án có thể không áp dụng, áp dụng một hoặc áp dụng nhiều hình phạt bổ sung.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, hình phạt  bổ sung được quy định tại khoản 2 Điều 32 Bộ luật hình sự năm 2015 do Quốc hội khóa 13 ban hành ngày 27 tháng 11 năm 2015.

Hình phạt được áp dụng cho mỗi tội phạm mà không phụ thuộc vào hình phạt khác (hình phạt bổ sung) trong hệ thống hình phạt.

Trong hệ thống hình phạt của Luật hình sự Việt Nam có các hình phạt chính sau: 1) cảnh cáo; 2) Phạt tiền; 3) cải tạo không giam giữ; 4) Trục xuất; 5) Tù có thời hạn; 6) Tù chung thân; 7) Tử hình.

Trong các hình phạt trên, hình phạt tiền và hình phạt trục xuất là những hình phạt vừa được quy định là hình phạt bổ sung vừa được quy định là hình phạt chính. Tuy nhiên, đối với tội phạm cụ thể, các hình phạt này chỉ được áp dụng hoặc là hình phạt chính hoặc là hình phạt bổ sung.

Đối với tội phạm cụ thể, luật có thể quy định một hoặc nhiều khung hình phạt chính khác nhau Trong mỗi khung hình phạt, luật có thể quy định một hoặc quy định nhiều loại hình phạt chính. Nhưng khi áp dụng, tòa chỉ có thể tuyên (và phải tuyên trừ trường hợp được miễn) cho mỗi tội một hình phạt chính.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, hình phạt  bổ sung được quy định tại khoản 1 Điều 32 Bộ luật hình sự năm 2015 do Quốc hội khóa 13 ban hành ngày 27 tháng 11 năm 2015.

Hình phạt tước quyền tự do của con người, buộc người bị kết án phải cách ly khỏi cuộc sống bình thường của xã hội, sống trong môi trường riêng biệt có sự kiểm soát chặt chẽ (trại giam).

Đây là loại hình phạt truyền thống trong luật hình sự các nước nói chung và cũng là loại hình phạt được áp dụng phổ biến nhất trong thực tế ở Việt Nam hiện nay. Trong Bộ luật hình sự năm 1999, hầu hết các khung hình phạt đều được xây dựng có hình phạt tù. Ngoài mục đích trừng trị, giáo dục, hình phạt tù còn có tác dụng hạn chế ở mức tối đa khả năng người đã phạm tội tiếp tục phạm tội, bảo vệ các quan hệ xã hội trước sự đe dọa của những hành vi tái phạm. Hình phạt tù theo Luật hình sự Việt Nam bao gồm hình phạt tù có thời hạn và hình phạt tù không thời hạn (hình phạt tù chung thân).

Hình phạt tù có thời hạn là hình phạt tù có khoảng thời gian xác định. Theo Luật hình sự Việt Nam, khoảng thời gian này là từ 3 tháng đến 20 năm.

Trong trường hợp có tổng hợp hình phạt, hình phạt tù tổng hợp được phép tới 30 năm.

Hình phạt tù không thời hạn còn được gọi là hình phạt tù chung thân. Tuy cũng là loại hình phạt tước tự do nhưng được coi là loại hình phạt đặc biệt giống như hình phạt tử hình, do tính đặc biệt nghiêm khắc của nó (không thời hạn). Hình phạt này được áp dụng đối với người phạm tội trong trường hợp đặc biệt nghiêm trọng nhưng chưa đến mức bị xử phạt tử hình. Hình phạt này không được áp dụng đối với người chưa thành niên phạm tội. Hình phạt tù chung thân là hình phạt cần thiết trong hệ thống hình phạt ở Việt Nam hiện nay. Tính cần thiết này xuất phát từ thực tế của tình hình phạm tội và yêu cầu của đấu tranh phòng, chống tội phạm. Nó là hình phạt thay thế cho trường hợp tử hình được ân giảm.

Tính không thời hạn của hình phạt tù chung thân không có tính tuyệt đối. Người bị án phạt tù chung thân vẫn có thể không phải chấp hành hình phạt tù suốt đời mà có thể được giảm thời hạn chấp hành vì cải tạo tốt. Với mức giảm tối đa người bị án phạt tù chung thân chỉ phải thực sự chấp hành hình phạt tù 20 năm.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, hình phạt  tù được quy định tại Điều 38 và Điều 39 Bộ luật hình sự năm 2015 do Quốc hội khóa 13 ban hành ngày 27 tháng 11 năm 2015.

Việc biến một hành vi vốn không bị pháp luật xử lý hoặc chỉ bị xử lý bằng một chế tài khác và nhẹ thành một hành vi có tính tội phạm và bị pháp luật xử lý bằng chế tài hình sự - loại chế tài nặng nhất.

Một trong những chức năng cơ bản của Nhà nước là duy trì một trật tự công cộng, bảo đảm một môi trường xã hội yên bình cho mọi người có thể sống an cư, lạc nghiệp và để hoàn thành chức năng không dễ dàng đó, Nhà nước đặt ra pháp luật, hướng dẫn, điều chỉnh hành vi, cách ứng xử của mọi người, đưa mọi hành vi, cách ứng xử của con người vào trật tự, ổn định, cùng nhau duy trì, giữ gìn trật tự chung. Trong những Nhà nước dân chủ, mỗi người, trong khi tuân thủ pháp luật, hành sự một cách tự do, có thể làm tất cả những gì mà pháp luật không cấm và đồng thời, không xâm phạm đến tự do của người khác. Như vậy, có thể nói, pháp luật vạch định cho mỗi người một khuôn viên rộng rãi để hành sự, ứng xử trong quan hệ giữa người và người. Chế tài có những loại khác nhau và tùy thuộc vào mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi vi phạm gây ra cho xã hội, pháp luật quy định các loại chế tài khác nhau: chế tài kỷ luật, chế tài hành chính, chế tài dân sự, chế tài hình sự và chế tài hình sự là loại nặng nhất: phổ biến như tước quyền tự do (phạt tù), tước tài sản (phạt tiền) và có khi tước cả mạng sống của con người (phạt tử hình).

Khi đề cập việc “hình sự hóa” một loại hành vi thì nên hiểu là loại hành vi đó trước không bị pháp luật cấm hoặc dù có bị pháp luật cấm nhưng tính chất nguy hiểm cho xã hội của hành vi vẫn còn được xem là chưa đến mức phải áp dụng loại chế tài nặng hơn, thì trong hoàn cảnh mới, khi tình hình xã hội thay đổi, mức độ nguy hiểm của hành vi đó cho xã hội đã tăng lên, có khi rất đột ngột, do vậy, thái độ của Nhà nước đối với loại hành vi đó phải có sự điều chỉnh, không thể như trước, chế tài áp dụng phải được nâng lên, chuyển hoá. Đó là lúc mà việc hình sự hóa được đặt ra, được tiến hành. Như vậy, khi nói đến hình sự hóa thì phải hiểu đó là công việc của chức năng lập pháp vì chỉ có Quốc hội, cơ quan duy nhất có quyền lập pháp, ban hành pháp luật hình sự. Trong quá trình xây dựng Bộ luật hình sự năm 1999, nhiệm vụ “hình sự hóa" một loạt hành vi có tính chất nguy hiểm cho xã hội đã được đặt ra. Hàng loạt tội danh “tổ chức đua xe trái phép" (Điều 206); “Tội đua xe trái phép” (Điều 207); "Tội tạo ra và lan truyền, phát tán các chương trình virus tin học” (Điều 224); "Tội vi phạm các quy định về vận hành, khai thác và sử dụng mạng máy tính điện tử” (Điều 225) hoặc "Tội hợp pháp hóa tiền, tài sản do phạm tội mà có" (Điều 251) đã được đưa vào Bộ luật hình sự. Trong thực tiễn hoạt động tư pháp, có những lúc khái niệm “hình sự hóa” đã được vận dụng để chỉ việc một cơ quan tư pháp, thường trước hết ở giai đoạn điều tra, quy kết một hành vi, chẳng hạn, mang tính chất hoàn toàn dân sự như trả khoản nợ đến hạn nhưng theo yêu cầu của chủ nợ do con nợ dây dưa không chịu trả nợ, thành hành vi có dấu hiệu hình sự và khởi tố về tội có dấu hiệu “lừa đảo" hoặc “lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”. Đây là hiện tượng hình sự hóa trá hình và bị dư luận nghiêm khắc phê phán.

Cách thức tổ chức và phân bố quyền lực nhà nước theo lãnh thổ, mối quan hệ giữa các chủ thể lãnh thổ đó của quyền lực nhà nước.

Hình thức cấu trúc là một trong ba yếu tố cấu thành hình thức nhà nước: hình thức cấu trúc, hình thức chính thể, chế độ chính trị. Có 3 hình thức cấu trúc: nhà nước đơn nhất, nhà nước liên bang và nhà nước liên minh.

Nhà nước đơn nhất là một nhà nước thống nhất, trong đó, lãnh thổ quốc gia được chia thành các đơn vị hành chính lãnh thổ. Gọi là đơn nhất vì trong cấu trúc của nhà nước chỉ có một Hiến pháp; một hệ thống duy nhất các cơ quan thể hiện quyền lực nhà nước: lập pháp, hành pháp, tư pháp; một hệ thống pháp luật thống nhất; một quy chế công dân duy nhất; một chế độ quốc tịch. Đa số các quốc gia trên thế giới hiện nay có hình thức cấu trúc đơn nhất như: Việt Nam, Lào, Campuchia, Thái Lan, Trung Quốc, Pháp, Nhật, Hàn Quốc, Cộng hòa dân chủ nhân dân Triều Tiên, Cuba...

Nhà nước liên bang là sự liên kết, hợp thành từ các bang, các vùng lãnh thổ có chủ quyền, các nhà nước thành viên thành một nhà nước thống nhất, trong mỗi bang, vùng lãnh thổ có chủ quyền, mỗi nhà nước thành viên có Hiến pháp, có Quốc hội, Chính phủ, Tòa án tối cao; có quy chế công dân, quốc tịch riêng. Các nước như: Nga, Đức, Hoa kỳ, Ôxtrâylia, Canada, Malaysia... là những nhà nước liên bang.

Nhà nước liên minh là nhà nước được hình thành từ sự liên kết của các quốc gia có chủ quyền, tự nguyện hợp thành một liên minh tự nguyện nhằm thỏa mãn những lợi ích chung nhất định về nhiệm vụ chính trị, kinh tế hoặc quốc phòng. Nhà nước liên minh có thể chỉ là một liên minh nhất thời như liên minh các bang Bắc mỹ trong thời gian từ năm 1781 đến năm 1787, để sau đó được tổ chức lại thành một Nhà nước liên bang. Liên minh Thụy Sĩ, liên minh các bang của Đức thế kỷ XIX cũng mang tính chất tương tự. Nhà nước liên minh hiện nay đang tồn tại là Liên minh châu Âu (EU).

Cách thức và trình tự thành lập các cơ quan nhà nước tối cao và mối quan hệ giữa các cơ quan đó với nhau.

Hình thức chính thể là một trong ba yếu tố cấu thành của hình thức nhà nước và thường được chia làm hai loại là chính thể quân chủ và chính thể cộng hòa. 1) Chính thể quân chủ là hình thức chính thể mà quyền lực tối cao tập trung vào tay một người theo nguyên tắc cha truyền con nối. Chính thể quân chủ được chia thành chính thể quân chủ chuyên chế và chính thể quân chủ lập hiến (xt. Chính thể quân chủ chuyên chế; Chính thể quân chủ lập hiến); 2) Chính thể cộng hòa là hình thức chính thể mà nguyên thủ quốc gia và cơ quan lập pháp do bầu cử mà lập ra. Chính thể cộng hòa được chia thành chính thể cộng hòa quý tộc và chính thể cộng hòa dân chủ (xt. Chính thể cộng hòa quý tộc; Chính thể cộng hòa dân chủ).

Cách thức thể hiện sự thỏa thuận của các bên.

Khi các bên thỏa thuận giao kết hợp đồng bằng hình thức nhất định, thì hợp đồng được coi là đã giao kết khi đã tuân theo hình thức đó. Trong trường hợp pháp luật có quy định hợp đồng phải được thể hiện bằng văn bản, phải được chứng nhận của công chứng nhà nước, chứng thực, đăng ký hoặc xin phép, thì phải tuân theo các quy định đó.

Đối với hợp đồng dân sự, các bên tham gia có thể thỏa thuận hợp đồng dưới một hình thức nhất định (bằng lời nói, bằng văn bản hoặc bằng hành vi cụ thể) khi pháp luật không quy định đối với loại hợp đồng đó phải được giao kết bằng một hình thức nhất định. Đối với loại hợp đồng dân sự, pháp luật quy định phải được thể hiện bằng một hình thức nhất định (như phải được làm thành văn bản) thì các bên giao kết hợp đồng phải thể hiện hợp đồng theo hình thức đó. Các bên giao kết hợp đồng dân sự ở nước ngoài thì hình thức của hợp đồng phải tuân theo pháp luật của nước nơi giao kết hợp đồng. Nếu hợp đồng được giao kết ở nước ngoài mà vi phạm quy định về hình thức hợp đồng theo pháp luật của nước đó, nhưng không trái với quy định về hình thức hợp đồng theo pháp luật Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thi hình thức hợp đồng được giao kết ở nước ngoài đó vẫn được công nhận tại Việt Nam. Riêng hình thức hợp đồng liên quan đến việc xây dựng hoặc chuyển giao quyền sở hữu công trình, nhà cửa và các bất động sản khác trên lãnh thổ Việt Nam phải tuân theo pháp luật Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Là các mẫu sổ kế toán, trình tự, phương pháp ghi sổ và mối liên quan giữa các sổ kế toán.
(Theo khoản 7 Điều 3 Luật kế toán 2015)

Cách thức tổ chức và phương pháp thực hiện quyền lực nhà nước.

Hình thức nhà nước là khái niệm chung để chỉ ba cách thức và tổ chức thực thi quyền lực nhà nước: hình thức chính thể, hình thức cấu trúc nhà nước và chế độ chính trị (Xt. Chế độ chính trị; Hình thức cấu trúc nhà nước; Hình thức chính thể của nhà nước).

Cách thức mà giai cấp thống trị sử dụng để thể hiện ý chí của mình thành các quy tắc xử sự có tính bắt buộc chung.

Có ba hình thức pháp luật phổ biến là pháp luật tập quán, pháp luật án lệ và văn bản quy phạm pháp luật. 1) Pháp luật tập quán (tập quán pháp) là những tập quán được Nhà nước thừa nhận và đảm bảo thực hiện bằng cưỡng chế nhà nước; 2) An lệ pháp luật (án lệ pháp, tiền lệ pháp) là hình thức pháp luật hình thành từ hoạt động xét xử của Tòa án. Các bản án mẫu mực sau khi được một Hội đồng Thẩm phán có thẩm quyền thừa nhận sẽ trở thành khuôn mẫu áp dụng cho các vụ việc tương tự về sau; 3) Văn bản quy phạm pháp luật do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành theo thủ tục, trình tự luật định trong đó có chứa đựng các quy tắc xử sự mang tính bắt buộc chung, được Nhà nước đảm bảo thực hiện nhằm điều chỉnh các quan hệ xã hội quan trọng, cơ bản hoặc cần thiết.

Cách thức chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản trong một chế độ sở hữu.

Trong chế độ sở hữu có thể có nhiều hình thức sở hữu khác nhau. Theo quy định của Điều 179 Bộ luật dân sự Việt Nam năm 1995, trên cơ sở chế độ sở hữu toàn dân, sở hữu tập thể, sở hữu tư nhân, Nhà nước công nhận và bảo vệ các hình thức sở hữu gồm: sở hữu toàn dân; sở hữu tập thể; sở hữu tư nhân; sở hữu của tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội; sở hữu của tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp; sở hữu hỗn hợp; sở hữu chung. Tuy nhiên, với sự ra đời của Bộ luật dân sự năm 2005, trên cơ sở kế thừa các quy định của Bộ luật dân sự năm 1995 về các hình thức sở hữu, tiếp tục khẳng định các chế độ sở hữu toàn dân, sở hữu tập thể, sở hữu tư nhân, theo đó, khẳng định các hình thức sở hữu bao gồm sở hữu nhà nước, sở hữu tập thể, sở hữu tư nhân, sở hữu chung, sở hữu của tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, sở hữu của tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp. Với quy định này, Bộ luật dân sự năm 2005, ngoài việc tiếp tục quy định các hình thức sở hữu khác đã được Bộ luật dân sự năm 1995 quy định, thì đã có những điểm mới khi quy định về các hình thức sở hữu, đó là không tiếp tục quy định hình thức sở hữu hỗn hợp là một hình thức sở hữu độc lập, quy định hình thức sở hữu nhà nước với Nhà nước là chủ sở hữu thay thế hình thức sở hữu toàn dân với Nhà nước là đại diện chủ sở hữu. Tương ứng với mỗi hình thức sở hữu có những chủ sở hữu nhất định. Mỗi hình thức sở hữu có những đặc trưng riêng, nên pháp luật cũng có những quy định riêng thích hợp với mỗi loại hình thức sở hữu cụ thể.

Ngoài ra, pháp luật dân sự Việt Nam quy định mỗi hình thức sở hữu, chủ sở hữu có những cách thức thực hiện các quyền năng chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản trong những giới hạn và phạm vi khác nhau.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam,  hình thức sở hữu được quy định tại Mục 2 Chương XIII Bộ luật dân sự năm 2015 do Quốc hội khóa 13 ban hành ngày 24 tháng 11 năm 2015.

Giấy tờ chứa đựng sự thỏa thuận của các bên trong quan hệ pháp lý, các thông tin có giá trị pháp lý theo quy định của pháp luật.

Theo quy định của pháp luật của hầu hết các nước thì các loại giấy tờ như: thư từ, điện báo, điện tín, fax được coi là hình thức văn bản.

Tên gọi của văn bản quy phạm pháp luật được Nhà nước ban hành.

Ở Việt Nam cũng như ở nhiều nước trên thế giới, văn bản quy phạm pháp luật được chia làm hai loại là luật và văn bản dưới luật. 1) Văn bản luật gồm Hiến pháp, bộ luật, luật và nghị quyết có chứa quy phạm pháp luật của Quốc hội; 2) Văn bản dưới luật gồm pháp lệnh, nghị quyết có chứa quy phạm pháp luật của Ủy ban thường vụ Quốc hội; lệnh, quyết định của Chủ tịch nước; nghị quyết, nghị định của Chính phủ; quyết định, chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ; chỉ thị, thông tư của Bộ trưởng; nghị quyết của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao; quyết định, chỉ thị, thông tư của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao; nghị quyết, thông tư liên tịch giữa các cơ quan nhà nước có thẩm quyền, giữa các cơ quan nhà nước có thẩm quyền với các tổ chức chính trị - xã hội; nghị quyết của Hội đồng nhân dân các cấp; quyết định, chỉ thị của ủy ban nhân dân các cấp.

Là chữ viết tắt của cụm từ tiếng Anh "Human Immunodeficiency Virus" Là vi rút gây suy giảm miễn dịch ở người, Làm cho cơ thể suy giảm khả năng chống lại các tác nhân gây bệnh.

(Theo Khoản 1, Điều 2, Luật phòng, chống nhiễm vi rút gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người (HIV/AIDS) 2006)

Là kết quả xét nghiệm mẫu máu, mẫu dịch sinh học của cơ thể người đã được xác định nhiễm HIV.

(Theo Khoản 12, Điều 2, Luật phòng, chống nhiễm vi rút gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người (HIV/AIDS) 2006)

Tiếng đặt trước tên riêng, dùng chung cho những người có cùng huyết thống để phân biệt với những người có họ khác.

Mỗi cá nhân đều có quyền có họ, tên. Họ, tên của một người được xác định theo họ, tên khai sinh của người đó. Cá nhân có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi họ, tên trong các trường hợp sau: theo yêu cầu của người có họ, tên mà việc sử dụng họ, tên đó gây nhầm lẫn, ảnh hưởng đến tình cảm gia đình, đến danh dự, quyền, lợi ích hợp pháp của mình; theo yêu cầu của cha, mẹ nuôi về việc thay đổi họ, tên cho con nuôi hoặc khi người con nuôi thôi không làm con nuôi và người này hoặc cha, mẹ đẻ yêu cầu lấy lại họ, tên mà cha, mẹ đẻ đã đặt; theo yêu cầu của cha, mẹ hoặc người con khi xác định cha, mẹ cho con; thay đổi họ cho con từ họ của cha sang họ của mẹ hoặc ngược lại; thay đổi họ, tên của người bị lưu lạc từ nhỏ mà tìm ra nguồn gốc huyết thống của mình.

là giấy tờ thuộc quyền sở hữu của Nhà nước, do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp cho công dân Việt Nam sử dụng để xuất cảnh, nhập cảnh, chứng minh quốc tịch và nhân thân.

(Theo Khoản 3, Điều 2, Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam 2019)

là hộ chiếu có gắn thiết bị điện tử lưu giữ thông tin được mã hóa của người mang hộ chiếu và chữ ký số của người cấp.

(Theo Khoản 4, Điều 2, Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam 2019)

Là hoạt động nhằm bảo đảm an toàn cho đê điều, bao gồm cả việc cứu hộ các công trình liên quan đến an toàn của đê điều.

(Theo Khoản 17, Điều 3, Luật Đê điều 2006)

Tập hợp nhóm người có quan hệ hôn nhân, huyết thống và nuôi dưỡng.

Theo quy định của Bộ luật dân sự năm 1995, cũng như Bộ luật dân sự năm 2005, hộ gia đình là chủ thể của quan hệ dân sự khi các thành viên của một gia đình có tài sản chung để hoạt động kinh tế chung trong quan hệ sử dụng đất, trong hoạt động sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp và trong một số lĩnh vực sản xuất, kinh doanh khác do pháp luật quy định. Những hộ gia đình mà đất ở được giao cho hộ cũng là chủ thể trong quan hệ dân sự liên quan đến đất ở đó trên cơ sở quan hệ hôn nhân, huyết thống và nuôi dưỡng có tài sản chung.

Tài sản chung của hộ gia đình gồm tài sản do các thành viên cùng nhau tạo lập nên hoặc được tặng cho chung và tài sản riêng của các thành viên nhưng được thỏa thuận gộp vào khối tài sản chung. Các thành viên của hộ gia đình chiếm hữu và sử dụng tài sản chung của hộ theo phương thức thỏa thuận. Việc định đoạt tài sản là tư liệu sản xuất, tài sản chung có giá trị lớn của hộ gia đình phải được các thành viên từ đủ mười lăm tuổi trở lên đồng ý; đối với các loại tài sản chung khác phải được đa số thành viên từ đủ mười lăm tuổi trở lên đồng ý.

Chủ hộ là đại diện của hộ gia đình trong các giao dịch dân sự vì lợi ích chung của hộ. Cha, mẹ hoặc một thành viên khác đã thành niên có thể là chủ hộ. Chủ hộ có thể ủy quyền cho thành viên khác đã thành niên làm đại diện trong quan hệ dân sự. Giao dịch dân sự do người đại diện của hộ gia đình xác lập, thực hiện vi lợi ích chung của hộ làm phát sinh quyền, nghĩa vụ của cả hộ gia đình. Hộ gia đình phải chịu trách nhiệm dân sự về việc thực hiện quyền, nghĩa vụ dân sự do người đại diện của hộ gia đình xác lập, thực hiện nhân danh hộ gia đình và chịu trách nhiệm dân sự bằng tài sản chung của hộ; nếu tài sản chung không đủ để thực hiện nghĩa vụ chung của hộ thì các thành viên phải chịu trách nhiệm liên đới bằng tài sản riêng của mình.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, hộ gia đình được quy định tại Chương VI Bộ luật dân sự năm 2015 do Quốc hội khóa 13 ban hành ngày 24 tháng 11 năm 2015.

Là những người có quan hệ hôn nhân, huyết thống, nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình, đang sống chung và có quyền sử dụng đất chung tại thời điểm được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất; nhận chuyển quyền sử dụng đất.
(Theo khoản 29 Điều 3 Luật đất đai 2013)

Là hộ gia đình, cá nhân đã được Nhà nước giao, cho thuê, công nhận quyền sử dụng đất nông nghiệp; nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp và có nguồn thu nhập ổn định từ sản xuất nông nghiệp trên đất đó.
(Theo khoản 30 Điều 3 Luật đất đai 2013)

Cá nhân hoặc hộ gia đình được cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh để tiến hành các hoạt động kinh doanh.

Hộ kinh doanh cá thể có địa điểm kinh doanh cố định, không thường xuyên thuê lao động, không có con dấu và chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình với hoạt động kinh doanh.

Đại diện của hộ gia đình trong các giao dịch vì lợi ích chung của hộ là chủ hộ. Tài sản chung của hộ gia đình là tài sản do các thành viên của hộ cùng nhau tạo lập nên hoặc được cho chung và các tài sản khác do các thành viên thỏa thuận là tài sản chung của hộ. Trong trường hợp tài sản chung của hộ không đủ để thực hiện nghĩa vụ chung thì các thành viên phải liên đới chịu trách nhiệm.

Hộ gia đình được pháp luật Việt Nam thừa nhận với tư cách là chủ thể kinh doanh từ năm 1988 theo tinh thần của Nghị định số 27-HĐBT ngày 09.3.1988 của Hội đồng Bộ trưởng về chính sách đối với kinh tế cá thể, kinh tế tư doanh sản xuất công nghiệp, dịch vụ, công nghiệp, xây dựng, vận tải. Tư cách chủ thể các quan hệ pháp luật kinh doanh của hộ gia đình tiếp tục được khẳng định trong các văn bản luật quan trọng như Luật doanh nghiệp năm 1999, Bộ luật dân sự năm 1995 và tiếp tục được khẳng định trong Bộ luật dân sự năm 2005.

Theo quy định của pháp luật hiện hành, hộ kinh doanh cá thể do một cá nhân hoặc hộ gia đình làm chủ, chỉ được đăng ký kinh doanh tại một địa điểm, sử dụng không quá mười lao động, không có con dấu và chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình đối với hoạt động kinh doanh. Hộ gia đình sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp, làm muối và những người bán hàng rong, quà vặt, làm dịch vụ có thu nhập thấp không phải đăng ký kinh doanh, ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương quy định mức thu nhập áp dụng trên phạm vi địa phương theo đó, hộ gia đình kinh doanh hoặc làm dịch vụ có thu nhập thấp hơn mức quy định không phải đăng ký kinh doanh. Mức thu nhập thấp được quy định không được vượt quá mức khởi điểm chịu thuế thu nhập cá nhân đối với người có thu nhập cao. Hộ kinh doanh cá thể có sử dụng hơn mười lao động hoặc có hơn một địa điểm kinh doanh phải chuyển đổi thành doanh nghiệp. Tất cả công dân Việt Nam đủ 18 tuổi, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ; các hộ gia đình đều có quyền đăng ký kinh doanh với tư cách là hộ kinh doanh cá thể, trừ những người chưa thành niên, người bị hạn chế hoặc bị mất năng lực hành vi dân sự, người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc đang phải chấp hành hình phạt tù hoặc bị Tòa án tước quyền hành nghề. Một cá nhân, hộ gia đình chỉ được đăng ký kinh doanh một hộ kinh doanh cá thể.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, hộ kinh doanh được quy định tại Chương VIII  Nghị định 78/2015/NĐ-CP do Chính phủ ban hành ngày 14 tháng  09  năm 2015..

Toàn bộ giấy tờ, tài liệu có liên quan đến cán bộ công chức, được tập hợp lại một cách hệ thống và do cơ quan, đơn vị quản lý cán bộ, công chức đó lưu giữ.

Giấy tờ, tài liệu có liên quan đến cán bộ, công chức thường bao gồm: lý lịch cá nhân: các chứng chỉ chuyên môn, tin học, ngoại ngữ, bằng tốt nghiệp, học vị, học hàm (giấy chứng nhận trình độ văn hóa tốt nghiệp trung học cơ sở, trung học phổ thông: bằng cử nhân, thạc sĩ, tiến sĩ; phó giáo sư, giáo sư); quyết định tiếp nhận hoặc tuyển dụng vào làm việc; các quyết định về lương; bảo hiểm xã hội, y tế; quyết định khen thưởng, kỷ luật; các giấy tờ khác liên quan đến nhân thân người đó (như giấy xác nhận cán bộ, công chức thuộc diện thương binh, bệnh binh, gia đình chính sách...).

 Hồ sơ cán bộ, công chức do cơ quan, đơn vị quản lý cán bộ, công chức thực hiện quản lý và thường xuyên được cập nhật, mỗi khi cán bộ, công chức có sự thay đổi liên quan đến hoàn cảnh gia đình (kết hôn, ly hôn...), trình độ chuyên môn hoặc những thay đổi khác liên quan đến cán bộ, công chức. Ở Việt Nam, cơ quan trung ương quản lý cán bộ, công chức là Bộ Nội vụ (giao Chính phủ trong công tác quản lý nhà nước về cán bộ, công chức); ở các bộ, ngành, cơ quan quản lý cán bộ, công chức thường là đơn vị cấp vụ (Vụ Tổ chức - cán bộ); ở các địa phương, cơ quan quản lý cán bộ, công chức thường là sở Nội vụ (Ban Tổ chức chính quyền cấp tỉnh cũ).

Hồ sơ cán bộ, công chức được bảo quản, lưu giữ và được sử dụng lâu dài theo quy định của pháp luật. Chỉ có những cơ quan, cá nhân có thẩm quyền hoặc có lý do chính đáng mới có quyền tiếp xúc với  hồ sơ cán bộ, công chức. Theo pháp luật của nhiều nước,  hồ sơ cán bộ, công chức là một trong các tài liệu thuộc danh mục tài liệu mật và được lưu giữ trong trung tâm lưu trữ quốc gia.

Là toàn bộ tài liệu do nhà thầu, nhà đầu tư lập và nộp cho bên mời thầu theo yêu cầu của hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu.
(Theo khoản 31 Điều 4 Luật đấu thầu 2013)

gồm tờ khai hải quan, các chứng từ phải nộp hoặc xuất trình cho cơ quan hải quan theo quy định của Luật này.
(Theo khoản 8 Điều 4 Luật Hải quan 2014)