Thuật ngữ pháp lý

Những khía cạnh, phương diện khác nhau của đời sống pháp luật của một quốc gia.

Pháp lý chỉ những lý lẽ, lẽ phải theo pháp luật, giá trị pháp lý bắt nguồn từ một sự việc, hiện tượng xã hội như giá trị pháp lý của Hiệp định Giơnevơ năm 1954 về Việt Nam là các quyền dân tộc cơ bản, quyền tự quyết của nhân dân Việt Nam; những nguyên lý, phạm trù, khái niệm, lý luận về pháp luật.

Ví dụ: khái niệm “tội phạm", khái niệm “hình phạt” trong Bộ luật hình sự năm 2015 là các khái niệm (phạm trù) pháp lý do các nhà làm luật xây dựng nên.

Tổ chức hội đủ các điều kiện cần và đủ do pháp luật quy định.

Pháp nhân là một chủ thể quan hệ pháp luật dân sự, khác với thể nhân (cá nhân) là một con người, một cá nhân riêng biệt, pháp nhân là một tổ chức, nhưng không phải là một tổ chức bất kỳ mà  chỉ là những tổ chức có đủ các điều kiện do pháp luật quy định.

Theo Điều 94 Bộ luật dân sự năm 1995 và tiếp tục được quy định tại Điều 84 Bộ luật dân sự năm 2005, một tổ chức được coi là pháp nhân, khi có đủ các điều kiện; được thành lập hợp pháp (được thành lập theo sáng kiến của cá nhân, tổ chức hoặc theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền); có cơ cấu tổ chức chặt chẽ; có tài sản độc lập với cá nhân, tổ chức khác và tự chịu trách nhiệm bằng tài sản đó; nhân danh mình tham gia vào các quan hệ pháp luật một cách độc lập. Theo đó, pháp nhân bao gồm: cơ quan nhà nước, đơn vị vũ trang; tổ chức chính trị, chính trị - xã hội; tổ chức xã hội, xã hội - nghề nghiệp; quỹ xã hội, quỹ từ thiện; các tổ chức khác khi có đủ điều kiện.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, pháp nhân được quy định tại Điều 74 Bộ luật dân sự năm 2015 do Quốc hội khóa 13 ban hành ngày 24 tháng 11 năm 2015.

Tổ chức có tư cách pháp nhân được thành lập theo quy định của pháp luật nước ngoài.

Pháp nhân nước ngoài là chủ thể cơ bản của quan hệ tư pháp quốc tế. Pháp nhân nước ngoài có năng lực pháp luật theo Luật quốc tịch (Lex Sodetatis). Pháp nhân nước ngoài trong thời gian hoạt động, sản xuất kinh doanh ở nước sở tại chịu sự điều chỉnh của hai hệ thống pháp luật; pháp luật nước sở tại và pháp luật quốc tịch của mình. Quyền và nghĩa vụ của pháp nhân nước ngoài được xác lập theo hai nguyên tắc cơ bản: nguyên tắc tối huệ quốc và nguyên tắc đãi ngộ quốc gia.

Pháp nhân nước ngoài không phân biệt quốc tịch, vùng lãnh thổ; nếu hội đủ những điều kiện nhất định theo quy định của pháp luật, đều được phép hoạt động sản xuất kinh doanh tại Việt Nam và được hưởng các quyền lợi (về cơ bản) như pháp nhân Việt Nam.

Chế độ pháp lý đối với pháp nhân nước ngoài tại Việt Nam được xác định trên cơ sở các văn bản quy phạm pháp luật do cơ quan có thẩm quyền của Nhà nước Việt Nam ban hành (Hiến pháp, Luật đầu tư nước ngoài tại Việt Nam, Bộ luật lao động, Bộ luật dân sự, Luật thương mại, Nghị định số 92/1998/NĐ- CP ngày 10.11.1998 của Chính phủ về hành nghề tư vấn pháp luật của tổ chức luật sư nước ngoài tại Việt Nam; Nghị định số 13/1999/NĐ-CP ngày 17.3.1999 của Chính phủ về tổ chức, hoạt động của tổ chức tín dụng nước ngoài, văn phòng đại diện của tổ chức tín dụng nước ngoài tại Việt Nam; Nghị định số 45/2000/NĐ-CP ngày 06.9.2000 của Chính phủ quy định về văn phòng đại diện, chi nhánh của thương nhân nước ngoài và của doanh nghiệp du lịch nước ngoài tại Việt Nam; Nghị định số 18/2001/NĐ-CP ngày 04.5.2001 của Chính phủ quy định về lập và hoạt động của các cơ sở văn hóa, giáo dục nước ngoài tại Việt Nam.

là pháp nhân thương mại bị kết án, phải chịu hình phạt, biện pháp tư pháp theo bản án, quyết định của Tòa án có hiệu lực pháp luật.

(Theo Khoản 20, Điều 3, Luật Thi hành án hình sự 2019)

Quy định pháp luật do Hội đồng nhân dân các cấp và các cơ quan hành chính nhà nước từ trung ương đến địa phương ban hành nhằm thực hiện các chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn theo Hiến pháp và các luật tổ chức hoặc để cụ thể hóa hoặc hướng dẫn thi hành luật, pháp lệnh.

Ví dụ: Nghị định số 181/2004/NĐ-CP ngày 29.10.2004 của chính phủ hướng dẫn thi hành Luật đất đai năm 2003 hoặc Nghị định số 182/2004/NĐ-CP ngày 29.10.2004 của Chính phủ về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai.

Pháp quy khi được ban hành thành văn bản được gọi là văn bản pháp quy không được trái với Hiến pháp, luật, pháp lệnh, nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội và các văn bản quy phạm pháp luật của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp trên và để thi hành các văn bản quy phạm pháp luật đó.

Tư tưởng thể hiện quyền lực thống trị của pháp luật trong xã hội có nhà nước, nhằm điều chỉnh các quan hệ xã hội và duy trì trật tự xã hội.

Lí thuyết pháp quyền tự nhiên ra đời ở Hà Lan thế kỷ XVI - XVII do Spinoza (1632 - 1677) và Grotius (1583 - 1645) sáng lập: Tuyên bố tính độc lập của pháp quyền tự nhiên; Pháp luật nhà nước phải phù hợp với quyền tự nhiên của con người. Sau đó phát triển thành tư tưởng nhà nước pháp quyền trong các học thuyết pháp lý tư sản (Montesquieu, Rousseau, Voltaire, Diderot, Kant, Hegel,...).

R. F. Môn và K. T. Vancơ là những người đầu tiên sử dụng thuật ngữ nhà nước pháp quyền (Rechtsstaat), coi tính tối cao của pháp luật là nguyên tắc hàng đầu của nhà nước pháp quyền. Tính tối cao đó thể hiện chủ quyền của nhân dân dưới hình thức quyền lực của nghị viện. Tiêu chuẩn tiếp theo là sự bình đẳng của mọi công dân trước pháp luật.

Tư tưởng về nhà nước pháp quyền là một trong những giá trị chung có tính phổ biến mà nhân loại tích lũy được. Trong nhà nước xã hội chủ nghĩa, tư tưởng nhà nước pháp quyền thể hiện ở những khía cạnh cơ bản, đó là: nhân dân là chủ thể quyền lực nhà nước; tôn trọng và bảo vệ quyền công dân và quyền con người; đảm bảo những điều kiện thiết yếu cho một nền dân chủ; pháp luật giữ địa vị chi phối đối với nhà nước và xã hội; tổ chức Nhà nước theo nguyên tắc phân quyền dùng quyền lực kiểm tra và giám sát quyền lực; ưu tiên pháp luật quốc tế trong quan hệ đối ngoại.

Địa điểm thi hành bản án đối với người bị kết án tử hình.

Trên thế giới hiện tồn tại nhiều hình thức thi hành án tử hình như xử bắn; treo cổ; chặt đầu; ném đá; phòng hơi ngạt; ghế điện và tiêm thuốc độc. Trong đó xử bắn là hình thức phổ thông nhất và được áp dụng rộng rãi.

Theo điều tra của Tổ chức ân xá quốc tế thi hiện tại vẫn còn 86 quốc gia áp dụng hình phạt tử hình bằng cách xử bắn, 78 quốc gia áp dụng hình phạt tử hình bằng cách treo cổ và chỉ còn 6 quốc gia áp dụng hình phạt tử hình bằng cách chặt đầu...

Tùy thuộc vào hình phạt tử hình được áp dụng bằng hình thức nào mà người ta lựa chọn địa điểm để thi hành bản án cho thích hợp. Ví dụ: hình thức tử hình được áp dụng là xử bắn thì địa điểm thi hành án là trường bắn; hình thức tử hình áp dụng là phòng hơi ngạt, tiêm thuốc độc hay ghế điện thì địa điểm thi hành bản án là một phòng đặc biệt có trang bị những thiết bị kỹ thuật chuyên dùng.

Chế tài mà các cơ quan nhà nước có thẩm quyền áp dụng đối với những người có hành vi vi phạm pháp luật. Mục đích của chế tài này là nhằm giáo dục người vi phạm pháp luật, buộc khôi phục lại nguyên trạng, bồi thường thiệt hại do hành vi vi phạm pháp luật gây ra, không được tái diễn hành vi vi phạm pháp luật đồng thời mang tính chất phòng ngừa, giáo dục chung.

Có nhiều hình thức phạt tùy theo mức độ của hành vi vi phạm pháp luật: phạt vi phạm hành chính, phạt vi phạm trách nhiệm kỷ luật, Phạt vi phạm trách nhiệm dân sự, hình phạt. Khi áp dụng các hình thức phạt, các cơ quan nhà nước có thẩm quyền cần căn cứ vào quy định của pháp luật, xác định lỗi của người bị xử phạt.

Là việc người ký phát hoặc người phát hành lập, ký và chuyển giao công cụ chuyển nhượng lần đầu cho người thụ hưởng.

(Theo Khoản 12, Điều 4, Luật Các công cụ chuyển nhượng 2005)

Hình thức đưa ra lưu hành chứng khoán mới để huy động vốn (tư bản) cần thiết cho người phát hành chứng khoán và trao cho người mua (chủ sở hữu chứng khoán) quyền nhận thu nhập dưới dạng lợi tức nhất định (nhận ngay khi mua phiếu hoặc sau một thời gian nhất định).

Chứng khoán được phát hành dưới hình thức chứng chỉ hoặc bút toán ghi sổ, xác nhận các quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với vốn hoặc tài sản của tổ chức phát hành. Tổ chức phát hành chứng khoán là doanh nghiệp cần huy động vốn cho nhu cầu sản xuất, kinh doanh hay Chính phủ huy động vốn để trang trải nhu cầu chi tiêu của ngân sách nhà nước. Việc phát hành các loại chứng khoán có thể chuyển nhượng được và lượng chứng khoán phát hành bán cho những người mua (người đầu tư) ngoài tổ chức phát hành đạt mức pháp luật quy định gọi là phát hành chứng khoán ra công chúng. Khác với quan hệ mua, bán lại chứng khoán, quan hệ phát hành chứng khoán được thiết lập trực tiếp giữa người gọi vốn (tổ chức phát hành) và người đầu tư nên việc phát hành chứng khoán làm tăng vốn đầu tư cho nền kinh tế. Để bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư và bảo đảm thị trường phát triển lành mạnh, pháp luật quy định chặt chẽ các điều kiện bắt buộc đối với việc phát hành chứng khoán. Ví dụ: tổ chức phát hành chứng khoán phải có mức vốn điều lệ đạt mức tối thiểu, thành viên hội đồng quản trị và giám đốc (tổng giám đốc) có kinh nghiệm quản lý kinh doanh... (Xt. Chứng khoán).

Là quá trình lưu thông phim thông qua hình thức bán, cho thuê, xuất khẩu, nhập khẩu.

(Theo Khoản 8, Điều 4, Luật Điện ảnh 2006)

Hành vi của người ký phát hoặc người phát hành cung ứng thương phiếu cho người thụ hưởng.

Trong quan hệ thương phiếu, người ký phát là người lập và ký phát hối phiếu, người phát hành là người lập và ký phát hành lệnh phiếu. Phát hành thương phiếu là hành vi làm phát sinh quan hệ pháp luật về thương phiếu trong quan hệ thương mại (Xt. Thương phiếu).

Cung ứng tiền vào lưu thông làm phương tiện thanh toán.

Kho phát hành tiền của quốc gia để cung ứng cho lưu thông được hình thành từ hai nguồn: nguồn tiền mới in và nguồn tiền thu từ lưu thông về để thực hiện chính sách điều hòa lưu thông tiền tệ. Việc cung ứng tiền vào lưu thông vượt quá yêu cầu của lưu thông tiền tệ gọi là lạm phát. Cơ quan được nhà nước giao cho nhiệm vụ phát hành tiền có trách nhiệm tính toán lượng tiền cần cho lưu thông trong từng thời kỳ.

Ở Việt Nam, sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945, do chưa có điều kiện thành lập Ngân hàng trung ương để phát hành tiền nên Nhà nước giao cho Bộ Tài chính phát hành đồng tiền của Nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hòa. Đồng tiền này thường được gọi là "bạc tài chính". Từ khi thành lập Ngân hàng nhà nước Việt Nam (năm 1951), việc phát hành tiền do Ngân hàng nhà nước thực hiện. Điều 23 Luật ngân hàng nhà nước năm 1997 quy định, Ngân hàng nhà nước Việt Nam là cơ quan duy nhất phát hành tiền của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, bao gồm tiền giấy và tiền kim loại. Tiền giấy và tiền kim loại do Ngân hàng Nhà nước phát hành được dùng làm phương tiện thanh toán không hạn chế trên lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Ngân hàng Nhà nước quản lý tiền dự trữ phát hành theo quy định của Chính phủ, bảo đảm cung ứng đủ số lượng và cơ cấu tiền giấy, tiền kim loại cho nền kinh tế. Theo quy định của Luật Ngân hàng nhà nước, tiền phát hành vào lưu thông là tài sản “nợ” đối với nền kinh tế và được cân đối bằng tài sản "có" của Ngân hàng Nhà nước.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, phát hành tiền được quy định tại Mục 2 Chương III Luật Ngân hàng Nhà nước năm 2010 do Quốc hội khóa 12 ban hành ngày 16 tháng 06 năm 2010.

Cung ứng chứng chỉ hoặc bút toán ghi sổ xác nhận nghĩa vụ trả nợ của người cung ứng (tổ chức phát hành) và quyền sở hữu một khoản tiền kèm theo thu nhập được hưởng của người sở hữu.

Trong thời kỳ đầu, việc ghi nhận khoản nợ của người cung ứng trái phiếu được thể hiện trên giấy nên trái phiếu có ý nghĩa là phiếu nhận nợ. Ngày nay, mặc dù vẫn gọi là trái phiếu nhưng ngoài hình thức bằng giấy, trái phiếu còn được thể hiện dưới hình thức ghi chép bằng nghiệp vụ kế toán gọi là bút toán ghi sổ. Người cung ứng trái phiếu gọi là tổ chức phát hành trái phiếu, đến hạn thanh toán có nghĩa vụ hoàn trả cho người sở hữu trái phiếu khoản tiền là mệnh giá trái phiếu kèm theo một khoản tiền lãi. Lãi trái phiếu có thể được tính theo tỷ lệ phần trăm của mệnh giá trái phiếu hoặc bằng một số tiền cố định. Tổ chức phát hành trái phiếu có thể là doanh nghiệp hoặc Nhà nước.

Công bố và bán tài sản công khai theo thủ tục do pháp luật quy định để thanh toán nợ.

Hành vi phát mại tài sản có thể do người sở hữu tài sản, do người có quyền theo hợp đồng hoặc theo quy định của pháp luật thực hiện nhằm thanh toán khoản nợ phát sinh từ quan hệ hợp đồng hoặc từ một sự kiện được pháp luật quy định. Do liên quan đến nhiều bên nên pháp luật có các quy định cụ thể về điều kiện, trình tự, thủ tục phát mại tài sản. Tài sản phát mại có thể là động sản hoặc bất động sản. Trong quan hệ giữa các chủ thể thực hiện các hành vi thương mại, dân sự, phát mại là một trong các biện pháp xử lý tài sản dùng để đảm bảo thực hiện nghĩa vụ.

Là việc truyền âm thanh hoặc hình ảnh hoặc cả âm thanh và hình ảnh của tác phẩm, cuộc biểu diễn, bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng đến công chúng bằng phương tiện vô tuyến hoặc hữu tuyến, bao gồm cả việc truyền qua vệ tinh để công chúng có thể tiếp nhận được tại địa điểm và thời gian do chính họ lựa chọn.

(Theo Khoản 11, Điều 4, Luật Sở hữu trí tuệ 2005)

Hành động của người có nghĩa vụ phải thực hiện hoặc của người phạm tội cất giấu tài sản bằng cách để ở nhiều địa điểm hoặc chia, giao tài sản cho nhiều người khác nhau.

Phát tán tài sản nhằm trốn tránh việc thực hiện nghĩa vụ của người có nghĩa vụ phải thực hiện đối với bên thụ hưởng hoặc tội trốn tránh việc xác định, niêm phong hoặc thu giữ tài sản của người phạm tội phục vụ cho công tác điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án của cơ quan Công an, Viện kiểm sát, Tòa án và thi hành án.

Buộc người bị kết án phải nộp sung quỹ nhà nước khoản tiền nhất định.

Phạt tiền được quy định trong luật hình sự Việt Nam vừa là hình phạt chính và cũng là hình phạt bổ sung. Văn bản pháp luật hình sự đầu tiên quy định hình phạt tiền là sắc lệnh số 223 năm 1946. Trong các Bộ luật hình sự, phạt tiền vẫn tiếp tục được quy định là hình phạt chính cũng như là hình phạt bổ sung.

Trong hệ thống hình phạt chính, hình phạt tiền là hình phạt thuộc loại hình phạt không tước tự do, nhẹ hơn hình phạt cải tạo không giam giữ, có thể được áp dụng cho trường hợp phạm tội ít nghiêm trọng xâm phạm trật tự quản lý kinh tế, trật tự công cộng, trật tự quản lý hành chính và một số tội phạm khác do Bộ luật hình sự quy định.

Đối với trường hợp phạm tội có tính chất vụ lợi (như các tội phạm về tham nhũng, các tội xâm phạm sở hữu, các tội phạm về ma tuý...) hoặc dùng tiền làm phương tiện hoạt động (như tội kinh doanh trái phép), hình phạt tiền có thể được áp dụng là hình phạt bổ sung cho các hình phạt chính nhằm hỗ trợ cho các hình phạt chính đó.

Trong quy định chung về hình phạt tiền, luật chỉ xác định mức tối thiểu của hình phạt tiền là một triệu đồng mà không xác định mức tối đa. Việc xác định mức tối đa cũng như mức tối thiểu (từ một triệu đồng trở lên) của hình phạt tiền được thực hiện khi quy định tội phạm cụ thể.

Phạt tiền cũng là biện pháp xử phạt hành chính.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, phạt tiền được quy định tại Điều 35 Bộ luật hình sự năm 2015 do Quốc hội khóa 13 ban hành ngày 27 tháng 11 năm 2015.

Phát triển đáp ứng được nhu cầu của thế hệ hiện tại mà không làm tổn hại đến khả năng đáp ứng các

nhu cầu đó của các thế hệ tương lai trên cơ sở kết hợp chặt chẽ, hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế, giải quyết các vấn đề xã hội và bảo vệ môi trường.

Phát triển bền vững bao gồm 4 nội dung chính: tăng trưởng kinh tế; bảo đảm công bằng xã hội; bảo vệ môi trường và tôn trọng các quyền con người. Khái niệm phát triển bền vững được xây dựng trên một nguyên tắc chung của sự tiến bộ loài người - nguyên tắc bảo đảm sự bình đẳng giữa các thế hệ.

Phát triển bền vững thể hiện quan điểm nhân văn, hiện đại hơn hẳn so với quan điểm "phát triển bằng bất kỳ giá nào", bởi phát triển bằng mọi giá, là khai thác tối đa các nguồn tài nguyên thiên nhiên để phục vụ cho hoạt động phát triển, không tính đến sự ảnh hưởng của nó đến chính quá trình phát triển.

Khái niệm phát triển bền vững xuất hiện rõ rệt lần đầu tiên trong “Chiến lược bảo tồn thế giới” của Hiệp hội bảo tồn thiên nhiên quốc tế (IUCN) năm 1980, song mới chỉ chủ yếu đề cập đến vấn đề bền vững sinh thái.

Ngày nay, định nghĩa được chấp nhận một cách rộng rãi và cũng là là định nghĩa trong “Báo cáo Brundtland” của Ủy ban Môi trường và Phát triển Thế giới (WCED) của Liên hợp quốc năm 1987: "Phát triển bền vững là sự phát triển đáp ứng các nhu cầu của hiện tại mà không làm tổn thương đến khả năng của các thế hệ tương lai đáp ứng các nhu cầu của họ"

Là việc khai thác, sử dụng hợp lý các hệ sinh thái tự nhiên, phát triển nguồn gen, loài sinh vật và bảo đảm cân bằng sinh thái phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.

(Theo Khoản 23, Điều 3, Luật đa dạng sinh học 2008)

Là hoạt động sử dụng kết quả nghiên cứu cơ bản, nghiên cứu ứng dụng, thông qua việc triển khai thực nghiệm và sản xuất thử nghiệm để hoàn thiện công nghệ hiện có, tạo ra công nghệ mới.
(Theo khoản 7 Điều 3 Luật khoa học và công nghệ 2013)

Là hoạt động nghiên cứu - phát triển liên quan đến quá trình sản xuất, truyền đưa, thu thập, xử lý, lưu trữ và trao đổi thông tin số; phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin; phát triển công nghiệp công nghệ thông tin và phát triển dịch vụ công nghệ thông tin.

(Theo Khoản 6, Điều 4, Luật Công nghệ thông tin 2006)

Là sự phát triển du lịch đáp ứng đồng thời các yêu cầu về kinh tế - xã hội và môi trường, bảo đảm hài hòa lợi ích của các chủ thể tham gia hoạt động du lịch, không Làm tổn hại đến khả năng đáp ứng nhu cầu về du lịch trong tương lai.

(Theo Khoản 14, Điều 3, Luật Du lịch 2017)

Là việc đầu tư xây dựng mới, xây dựng lại hoặc cải tạo Làm tăng diện tích nhà ở.
(Theo khoản 9 Điều 3 Luật Nhà ở 2014)

là sự phát triển đồng thời cả về thể chất, trí tuệ, tinh thần, đạo đức và mối quan hệ xã hội của trẻ em.

(Theo Khoản 2, Điều 4, Luật trẻ em 2016)

là hành vi pháp lý do Quốc hội hoặc Chủ tịch nước thực hiện để chấp nhận sự ràng buộc của điều ước quốc tế đã ký đối với nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

(Theo Khoản 8, Điều 2, Luật điều ước quốc tế 2016)

Chính thức xác nhận của cơ quan có thẩm quyền của quốc gia sự ràng buộc của điều ước quốc tế đối với quốc gia.

Thực tiễn quốc tế cho thấy những điều ước thuộc các lĩnh vực hòa bình, an ninh, biên giới, lãnh thổ... là những điều ước quan trọng và thường được các bên ký kết thỏa  thuận áp dụng thủ tục phê chuẩn. Thẩm quyền phê chuẩn điều ước quốc tế do pháp luật quốc gia quy định có thể là do nguyên thủ quốc gia (tổng thống, vua, chủ tịch nước...), quốc hội hoặc nghị viện...

Thông thường, đối với điều ước quốc tế song phương, sau khi phê chuẩn các bên sẽ tiến hành trao đổi thư phê chuẩn. Đối với điều ước quốc tế đa phương, sau khi phê chuẩn phù hợp với quy định của chính điều ước đó, các thư phê chuẩn sẽ được chuyển tới cho quốc gia hoặc tổ chức quốc tế có trách nhiệm lưu chiểu điều ước quốc tế.

Theo quy định của Luật ký kết, gia nhập và thực hiện điều ước quốc tế năm 2005, những điều ước

quốc tế sau đây phải được phê chuẩn: 1) Điều ước quốc tế có quy định về việc phê chuẩn; 2) Điều ước quốc tế được ký nhân danh nhà nước; 3) Điều ước quốc tế được ký nhân danh chính phủ có quy định trái với quy định trong các văn bản quy phạm pháp luật của Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội hoặc có quy định liên quan đến ngân sách nhà nước (Điều 31).

Theo quy định của Hiến pháp năm 1992 (khoản 9 Điều 103), Chủ tịch nước phê chuẩn điều ước quốc tế, trừ trường hợp cần trình Quốc hội phê chuẩn. Trong trường hợp Chủ tịch nước không tự mình mà trình Quốc hội quyết định, thì Quốc hội quyết định việc phê chuẩn (khoản 13 Điều 84). Thẩm quyền phê chuẩn điều ước quốc tế được quy định cụ thể tại Điều 32 Luật ký kết, gia nhập và thực hiện điều ước quốc tế năm 2005, theo đó: 1) Quốc hội quyết định phê chuẩn điều ước quốc tế do Chủ tịch nước trực tiếp kí với người đứng đầu nhà nước khác hoặc các điều ước quốc tế khác theo đề nghị của Chủ tịch nước; 2) Chủ tịch nước quyết định phê chuẩn các điều ước quốc tế cần phải được phê chuẩn, trừ các điều ước quốc tế thuộc thẩm quyền phê chuẩn của Quốc hội. Quyết định phê chuẩn điều ước quốc tế phải thể hiện những nội dung sau: 1) Ghi rõ tên điều ước quốc tế, thời gian, địa điểm ký;

Nội dung bảo lưu, chấp nhận hoặc phản đối bảo lưu của bên ký kết nước ngoài, tuyên bố đối với điều ước quốc tế nhiều bên và những vấn đề khác;

Quyết định việc áp dụng trực tiếp toàn bộ hoặc một phần điều ước quốc tế, quyết định hoặc kiến nghị sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ văn bản quy phạm pháp luật của Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội để thực hiện điều ước quốc tế; 4) Trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức hữu quan trong việc hoàn thành thủ tục phê chuẩn và thực hiện điều ước quốc tế.

Đồng thời, theo quy định của Luật ký kết, gia nhập và thực hiện điều ước quốc tế năm 2005, còn có hình thức phê duyệt điều ước quốc tế thuộc thẩm quyền của Chính phủ.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, phê duyệt điều ước quốc tế được quy định tại Mục 6 Luật Điều ước quốc tế năm 2016 do Quốc hội ban hành ngày 9 tháng 4 năm 2016.

là hành vi pháp lý do Chính phủ thực hiện để chấp nhận sự ràng buộc của điều ước quốc tế đã ký đối với nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

(Theo Khoản 9, Điều 2, Luật điều ước quốc tế 2016)

Xác nhận về sự nhất trí ràng buộc với điều ước quốc tế đã được ký kết.

Về bản chất, phê duyệt và phê chuẩn điều ước quốc tế giống nhau ở chỗ chúng đều là sự đồng ý của quốc gia với điều ước. Phê chuẩn điều ước và phê duyệt điều ước chỉ khác nhau ở thẩm quyền. Cụ thể, nếu phê chuẩn điều ước thường do cơ quan lập pháp thực hiện thì phê duyệt điều ước lại thường thuộc thẩm quyền của cơ quan hành pháp cao nhất.

Theo quy định của pháp luật Việt Nam, điều ước quốc tế phải được phê duyệt là những điều ước được ký kết với danh nghĩa Chính phủ hoặc với danh nghĩa cơ quan bộ trong đó có điều khoản quy định việc phê duyệt hoặc có điều khoản trái hoặc chưa được quy định trong các văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ. Cơ quan có thẩm quyền phê duyệt điều ước quốc tế ở Việt Nam là Chính phủ.

Là vật liệu được thu hồi, phân loại, lựa chọn từ những vật liệu, sản phẩm đã bị loại bỏ từ quá trình sản xuất hoặc tiêu dùng để sử dụng Làm nguyên liệu cho một quá trình sản xuất khác.
(Theo khoản 16 Điều 3 Luật bảo vệ môi trường 2014)