Thuật ngữ pháp lý

Là việc kiểm tra, xác định các tiêu chuẩn kỹ thuật của thuốc thú y.
(Theo khoản 28 Điều 3 Luật thú y 2015)

Kiểm tra, giám sát, xem xét, theo dõi việc tuân theo pháp luật đối với hoạt động điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án, giam giữ, cải tạo của các cơ quan tiến hành tố tụng và giải quyết các hành vi phạm pháp, kiện tụng trong nhân dân nhằm đảm bảo cho pháp luật được chấp hành nghiêm chỉnh và thống nhất.

Kiểm sát hoạt động tư pháp là một công việc quan trọng trong thực tiễn tổ chức và hoạt động của nhà nước. Ở nước ta, Luật tổ chức Viện kiểm sát nhân dân quy định cụ thể thẩm quyền, phạm vi và thủ tục kiểm sát hoạt động tư pháp. Theo đó, Viện kiểm sát là cơ quan có thẩm quyền kiểm sát các hoạt động tư pháp. Viện kiểm sát nhân dân tối cao kiểm sát các hoạt động tư pháp, góp phần đảm bảo cho pháp luật được chấp hành nghiêm chỉnh và thống nhất. Viện kiểm sát nhân dân địa phương thực hiện quyền kiểm sát hoạt động tư pháp ở địa phương mình. Viện kiểm sát quân sự thực hiện quyền kiểm sát các hoạt động tư pháp theo quy định của pháp luật.

Luật tổ chức Viện kiểm sát nhân dân quy định chức năng, nhiệm vụ của Viện kiểm sát nhân dân đối với kiểm sát việc tuân thủ pháp luật trong các hoạt động tư pháp; tiếp nhận, giải quyết khiếu nại, tố cáo và kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo về các hoạt động tư pháp. Theo đó, Viện kiểm sát nhân dân thực hiện chức năng kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong việc điều tra các vụ án hình sự của các Cơ quan điều tra và các cơ quan khác được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra; điều tra một số loại tội phạm xâm phạm hoạt động tư pháp mà người phạm tội là cán bộ thuộc các cơ quan tư pháp; kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong việc xét xử các vụ án hình sự; kiểm sát việc giải quyết các vụ án dân sự, hôn nhân và gia đình, hành chính, kinh tế, lao động; kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong việc thi hành bản án, quyết định của Tòa án nhân dân; kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong việc tạm giữ, tạm giam, quản lý và giáo dục người chấp hành án phạt tù; tiếp nhận, giải quyết các khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền và kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo về các hoạt động tư pháp của các cơ quan tư pháp theo quy định của pháp luật. Khi thực hiện chức năng kiểm sát hoạt động tư pháp, Viện kiểm sát nhân dân có quyền ra quyết định, kháng nghị, kiến nghị, yêu cầu. Các quyết định, kháng nghị, kiến nghị, yêu cầu của Viện kiểm sát nhân dân phải được các cơ quan, tổ chức, đơn vị và cá nhân thực hiện nghiêm chỉnh theo quy định của pháp luật.

Đối với công tác kiểm sát hoạt động điều tra, Viện kiểm sát nhân dân kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong hoạt động điều tra của các Cơ quan điều tra, các cơ quan khác được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra nhằm đảm bảo mọi hành vi phạm tội đều phải được điều tra, khởi tố, xử lý kịp thời, không để lọt tội phạm và người phạm tội, không làm oan người vô tội, không để người nào bị khởi tố, bị bắt, bị tạm giữ, tạm giam, bị hạn chế các quyền công dân, bị xâm phạm tính mạng, tài sản và nhân phẩm một cách trái pháp luật; đảm bảo việc điều tra phải khách quan, toàn diện, đầy đủ, chính xác, đúng pháp luật; những vi phạm pháp luật trong quá trình điều tra phải được phát hiện, khắc phục kịp thời và xử lý nghiêm minh; truy cứu trách nhiệm hình sự đối với bị can phải có căn cứ và đúng pháp luật. Trong thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động điều tra, Viện kiểm sát nhân dân có quyền khởi tố vụ án, yêu cầu Cơ quan điều tra khởi tố hoặc thay đổi quyết định khởi tố vụ án; đề ra yêu cầu điều tra và yêu cầu Cơ quan điều tra trực tiếp tiến hành một số hoạt động điều tra theo quy định của pháp luật; yêu cầu thay đổi Điều tra viên; quyết định áp dụng, thay đổi, hủy bỏ biện pháp bắt, tạm giữ, tạm giam và các biện pháp ngăn chặn khác; phê chuẩn, không phê chuẩn các quyết định hoặc hủy bỏ các quyết định trái pháp luật của cơ quan điều tra; kiểm sát việc khởi tố; kiểm sát các hoạt động điều tra và việc lập hồ sơ vụ án của các Cơ quan điều tra; kiểm sát việc tuân theo pháp luật của những người tham gia tố  tụng; giải quyết các tranh chấp về thẩm quyền điều tra; đồng thời, yêu cầu Cơ quan điều tra khắc phục các vi phạm pháp luật trong hoạt động điều tra, kiến nghị với cơ quan, tổ chức, đơn vị có liên quan áp dụng các biện pháp phòng ngừa tội phạm và vi phạm pháp luật.

Đối với công tác kiểm sát xét xử các vụ án hình sự, Viện kiểm sát nhân dân kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong hoạt động xét xử của Toà án, đảm bảo việc xét xử đúng pháp luật, nghiêm minh, kịp thời. Khi thực hiện công tác kiểm sát xét xử vụ án hình sự, Viện kiểm sát có quyền kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong hoạt động xét xử của Tòa án; kiểm sát việc tuân theo pháp luật của những người tham gia tố tụng; kiểm sát các bản án; yêu cầu Tòa án nhân dân cùng cấp và cấp dưới chuyển hồ sơ những vụ án hình sự để xem xét quyết định việc kháng nghị. Viện kiểm sát có quyền kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm, giám đốc thẩm, tái thẩm các bản án, quyết định của Tòa án theo quy định của pháp luật.

Về thẩm quyền kiểm sát việc giải quyết các vụ án dân sự, hôn nhân gia đình, kinh tế, lao động. Theo đó, khi thực hiện công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ án dân sự, hôn nhân và gia đình, hành chính, kinh tế, lao động và những việc khác do pháp luật quy định, Viện kiểm sát nhân dân có quyền kiểm sát việc thụ lý, lập hồ sơ vụ án, yêu cầu Tòa án hoặc tự mình điều tra, xác minh những vấn đề cần làm sáng tỏ nhằm giải quyết đúng đắn vụ án; khởi tố vụ án dân sự theo quy định pháp luật; tham gia phiên tòa xét xử và phát biểu quan điểm của Viện kiểm sát về việc giải quyết vụ án; kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong hoạt động xét xử và của những người tham gia tố tụng; yêu cầu Tòa án áp dụng những biện pháp khẩn cấp tạm thời theo quy định của pháp luật; thực hiện quyền kháng nghị; đồng thời, có quyền kiến nghị Tòa án khắc phục những vi phạm pháp luật trong việc giải quyết vụ án.

Đối với công tác kiểm sát thi hành án, Viện kiểm sát kiểm sát việc tuân theo pháp luật của Toà án, Cơ quan thi hành án, Chấp hành viên và những tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc thi hành bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật, nhằm đảm bảo bản án, quyết định đó được thi hành đúng pháp luật, đầy đủ, kịp thời. Theo đó, Viện kiểm sát có quyền yêu cầu Toà án, Cơ quan thi hành án cùng cấp và cấp dưới, tổ chức và cá nhân có liên quan đến việc thi hành án ra quyết định thi hành án và tiến hành thi hành bản án, quyết định đúng quy định; tự kiểm tra việc thi hành bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật; cung cấp tài liệu, vật chứng có liên quan đến việc thi hành án; trực tiếp kiểm sát việc tuân theo pháp luật tại cơ quan thi hành án cùng cấp và cấp dưới, của Chấp hành viên trong việc thi hành bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật và việc giải quyết kháng cáo, khiếu nại, tố cáo đối với việc thi hành án; đồng thời, thực hiện quyền kháng nghị về những sai sót trong công tác thi hành án theo quy định của pháp luật.

Đối với công tác kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam, quản lý và giáo dục người chấp hành án phạt tù, Viện kiểm sát kiểm sát việc tuân theo pháp luật của cơ quan, đơn vị và người có trách nhiệm trong việc tạm giữ, tạm giam, quản lý và giáo dục người chấp hành án phạt tù nhằm đảm bảo đúng pháp luật; đảm bảo tính mạng, tài sản, danh dự, nhân phẩm của người bị giam, giữ và cải tạo cũng như các quyền khác của họ không bị pháp luật tước bỏ, được tôn trọng. Theo đó, Viện kiểm sát có quyền thường kỳ và bất thường trực tiếp kiểm sát tại nhà tạm giữ, tạm giam và trại giam; kiểm tra hồ sơ, tài liệu của cơ quan cùng cấp và cấp dưới có trách nhiệm tạm giữ, tạm giam, quản lý và giáo dục người chấp hành án phạt tù; gặp, hỏi người bị tạm giam, tạm giữ và người chấp hành án phạt tù về việc giam, giữ; yêu cầu cơ quan cùng cấp và cấp dưới quản lý nơi tạm giam, tạm giữ và quản lý, giáo dục người chấp hành án phạt tù cũng như người có trách nhiệm tiến hành kiểm tra, thông báo, trả lời về quyết định, biện pháp hoặc việc làm vi phạm pháp luật trong việc tạm giữ, tạm giam, quản lý và giáo dục người chấp hành án phạt tù; phát hiện và xử lý kịp thời các trường hợp oan, sai và quyết định trả tự do ngay cho người bị tạm giữ, tạm giam, người đang chấp hành án phạt tù không có căn cứ và trái pháp luật; đồng thời, khi phát hiện có dấu hiệu tội phạm trong việc tạm giữ, tạm giam, quản lý và giáo dục người chấp hành án phạt tù thì khởi tố hoặc yêu cầu Cơ quan điều tra khởi tố về hình sự.

Là một chức năng quan trọng của Viện kiểm sát nhân dân, bắt nguồn từ yêu cầu của thực tiễn hoạt động tư pháp, việc đảm bảo thực hiện tốt quyền giám sát của Viện kiểm sát nhân dân đối với hoạt động tư pháp góp phần bảo vệ pháp chế xã hội chủ nghĩa, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa và quyền làm chủ của nhân dân; bảo vệ tài sản của nhà nước, của tập thể; bảo vệ tính mạng, sức khỏe, tài sản, tự do, danh dự và nhân phẩm của công dân; bảo đảm để mọi hành vi xâm phạm lợi ích của nhà nước, của tập thể, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân đều phải được xét xử theo pháp luật; phù hợp với thực tiễn trong công cuộc đổi mới xây dựng nhà nước pháp quyền của dân, do dân, vì dân.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, kiểm sát hoạt động tư pháp được quy định tại Luật tổ chức viện kiểm sát nhân dân năm 2014 do Quốc hội khóa 13 ban hành ngày 24 tháng 11 năm 2014

Một trong hai chức năng của Viện kiểm sát nhân dân các cấp, kiểm sát hoạt động của các cơ quan tiến hành tố tụng nhằm đảm bảo cho pháp luật được tuân thủ nghiêm chỉnh và thống nhất.

Theo Điều 137 Hiến pháp năm 1992 (được sửa đổi, bổ sung một số điều năm 2001), Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân địa phương thực hành quyền công tố và kiểm sát các hoạt động tư pháp trong phạm vi trách nhiệm do luật định (xt. Kiểm sát hoạt động tư pháp).

Người được bổ nhiệm theo quy định của pháp luật để làm nhiệm vụ thực hành quyền công tố và kiểm sát các hoạt động tư pháp.

Kiểm sát viên Viện kiểm sát nhân dân ở nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam gồm có: Kiểm sát viên Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Kiểm sát viên Viện kiểm sát nhân dân cấp tỉnh bao gồm Kiểm sát viên Viện kiểm sát nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; Kiểm sát viên Viện kiểm sát nhân dân cấp huyện bao gồm: Kiểm sát viên Viện kiểm sát nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh; Kiểm sát viên Viện kiểm sát quân sự các cấp bao gồm Kiểm sát viên Viện kiểm sát quân sự trung ương đồng thời là Kiểm sát viên Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Kiểm sát viên Viện kiểm sát quân sự cấp quân khu bao gồm Kiểm sát viên viện kiểm sát quân sự quân khu và tương đương, Kiểm sát viên Viện kiểm sát quân sự khu vực.

Công dân Việt Nam trung thành với tổ quốc và Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, có phẩm chất đạo đức tốt, liêm khiết và trung thực, có trình độ cử nhân luật, đã được đào tạo về nghiệp vụ kiểm sát, có tinh thần kiên quyết bảo vệ pháp chế xã hội chủ nghĩa, có thời gian làm công tác thực tiễn theo quy định của pháp luật, có sức khỏe bảo đảm hoàn thành nhiệm vụ được giao, thì có thể được tuyển chọn và bổ nhiệm làm Kiểm sát viên. Kiểm sát viên thực hiện nhiệm vụ thực hành quyền công tố, kiểm sát các hoạt động tư pháp thuộc thẩm quyền Viện kiểm sát cấp mình theo phân công của Viện trưởng và chịu trách nhiệm trước Viện trưởng. Khi thực hiện nhiệm vụ, Kiểm sát viên phải tuân theo pháp luật và chịu sự chỉ đạo trực tiếp của Viện trưởng Viện kiểm sát cấp mình, sự lãnh đạo thống nhất của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, kiểm sát viên được quy định tại Điều 74 Luật tổ chức viện kiểm sát nhân dân năm 2014 do Quốc hội khóa 13 ban hành ngày 24 tháng 11 năm 2014.

Là việc cho phép, theo dõi, kiểm tra, giám sát các hoạt động quy định tại khoản 9 Điều 2, Luật Phòng chống ma túy 2000 và phòng ngừa, ngăn chặn việc lợi dụng các hoạt động đó vào mục đích khác.

(Theo Khoản 10, Điều 2, Luật Phòng chống ma túy 2000)

Là việc đặt một tổ chức tín dụng dưới sự kiểm soát trực tiếp của Ngân hàng Nhà nước theo quy định tại Mục 1 Chương VIII của Luật này.

(Theo Khoản 1, Điều 1, Luật các tổ chức tín dụng sửa đổi 2017)

Kiểm soát các đối tượng có liên quan trong việc thực hiện các quy định về trật tự an toàn giao thông đường bộ, đường sắt, đường thủy nội địa, trật tự, an toàn giao thông đô thị, phát hiện vi phạm và xử lý theo pháp luật để bảo đảm trật tự an toàn giao thông và bảo vệ công trình giao thông.

Hoạt động kiểm soát giao thông do thanh tra ngành giao thông và lực lượng cảnh sát giao thông thực hiện trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ do luật định.

Đối tượng chịu sự kiểm soát giao thông gồm người, phương tiện tham gia giao thông, công trình giao thông...

Cơ sở kiểm soát giao thông là các quy định của pháp luật về trật tự an toàn giao thông đường bộ, đường sắt, đường thủy nội địa và trật tự an toàn giao thông đô thị.

Là việc kiểm tra trước và sau khi giết mổ động vật để phát hiện, xử lý, ngăn chặn các yếu tố gây bệnh, gây hại cho động vật, sức khỏe con người và môi trường.
(Theo khoản 15 Điều 3 Luật thú y 2015)

Là biện pháp tuần tra, điều tra, xác minh hoặc biện pháp nghiệp vụ khác do cơ quan hải quan áp dụng để phòng, chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới và hành vi khác vi phạm pháp luật về hải quan.
(Theo khoản 11 Điều 4 Luật Hải quan 2014)

Sử dụng các biện pháp kinh tế, kỹ thuật, hành chính... nhằm kiểm soát và giảm thiểu từng bước ô nhiễm tại các khu vực có nguồn ô nhiễm xác định, khống chế từng bước các chỉ tiêu môi trường nhằm đạt được yêu cầu quy định trong tiêu chuẩn môi trường Việt Nam; đưa ra các biện pháp kiểm soát ô nhiễm ngay từ ban đầu cho các khu vực mà sự phát triển kinh tế, công nghiệp hay đô thị hóa có thể có thể dẫn đến ô nhiễm tại khu vực đó. Các hoạt động bao gồm: 1) Kiểm tra về phương diện môi trường của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền đối với cơ sở sản xuất, kinh doanh kể từ khi chúng đi vào hoạt động cho tới khi chấm dứt hoạt động; và quá trình tự kiểm tra, tự giám sát của chính cơ sở sản xuất, kinh doanh trong suốt quá trình hoạt động của mình 2) Quá trình theo dõi, kiểm tra về phương diện môi trường đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh kể từ thời điểm các cơ sở này được cấp quyết định phê chuẩn báo cáo đánh giá tác động môi trường đến thời điểm được cấp giấy chứng nhận đạt tiêu chuẩn môi trường.

Kiểm soát ô nhiễm một mặt nhằm bảo đảm việc thực hiện các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường trong hoạt động của các cơ sở sản xuất kinh doanh kể từ thời điểm các cơ sở này được cấp quyết định phê chuẩn Báo cáo đánh giá tác động môi trường, mặt khác, cung cấp kết quả xử lý chất thải của các cơ sở làm căn cứ để cơ quan quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường tiến hành cấp giấy chứng nhận đạt tiêu chuẩn môi trường.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, kiểm soát ô nhiễm được quy định tại khoản 18 Điều 3 Luật bảo vệ môi trường năm 2014 do Quốc hội khóa 13 ban hành ngày 23 tháng 06 năm 2014.

là việc kiểm tra, giám sát, kiểm chứng người và giấy tờ xuất nhập cảnh theo quy định của Luật này.

(Theo Khoản 6, Điều 2, Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam 2019)

Việc kiểm tra, xem xét, thẩm tra, đánh giá, kết luận vồ xác nhận tính đầy đủ, trung thực, hợp lý của số liệu tài liệu kế toán, báo cáo tài chính theo các chuẩn mực được xác định trước của những tổ chức sản xuất, kinh doanh và quản lý nhà nước về kinh tế, do các nhân viên gọi là kiểm toán viên có đủ trình độ, có nghề nghiệp chuyên môn giỏi thực hiện.

Kiểm toán do nhiều chủ thể tiến hành, do đó, tùy thuộc vào loại kiểm toán mà quyền và nghĩa vụ của chủ thể thực hiện kiểm toán và đối tượng bị kiểm toán có sự khác nhau. Căn cứ vào tư cách pháp lý của chủ thể tiến hành kiểm toán và giá trị pháp lý của hoạt động kiểm toán, kiểm toán được phân thành các loại kiểm toán nhà nước, kiểm toán độc lập, kiểm toán nội bộ.

Kiểm toán nhà nước hay còn gọi là kiểm toán công, do cơ quan kiểm toán nhà nước tiến hành để kiểm tra, đánh giá, kết luận và xác nhận tính đầy đủ, hợp lý, hợp pháp của số liệu, tài liệu kế toán, báo cáo tài chính của các cơ quan, tổ chức có liên quan đến thu, chi ngân sách nhà nước.

Kiểm toán độc lập là hoạt động kiểm toán do Kiểm toán viên độc lập thực hiện theo hợp đồng với tổ chức, cá nhân có nhu cầu kiểm toán đối với hoạt động tài chính của mình. Hoạt động của Kiểm toán viên độc lập nhằm giúp cho tổ chức, cá nhân có nhu cầu kiểm toán thẩm định tính đầy đủ, trung thực, hợp lý của số liệu, tài liệu kế toán, báo cáo tài chính.

Kiểm toán nội bộ là kiểm toán thực hiện trong phạm vi một chủ thể kinh doanh. Kiểm toán nội bộ được thực hiện nhằm bảo đảm duy trì trật tự và hiệu quả của hoạt động tài chính của chính chủ thể tổ chức hoạt động kiểm toán. Riêng đối với doanh nghiệp nhà nước, thực hiện kiểm toán nội bộ là nghĩa vụ được pháp luật quy định.

Kết quả của hoạt động kiểm toán thể hiện ở báo cáo kiểm toán do đoàn kiểm toán hoặc Kiểm toán viên lập. Giá trị pháp lý của báo cáo kiểm toán tài chính phụ thuộc vào chủ thể tiến hành kiểm toán.

Hoạt động kiểm toán không thay thế các cơ quan nhà nước về kế toán và kiểm tra. Dịch vụ kiểm toán đã có hơn 100 năm nay. Công ty Prai Xơ Oat Phao (Price Waterhouse) được thành lập năm 1880 tại Luân Đôn, Công ty Athơ Anđecxen (Arthur Andersen) được thành lập năm 1889 tại Chicago, Hoa Kỳ. Trên thế giới hiện nay có những tập đoàn, công ty kiểm toán lớn như tập đoàn Eron Xtơ Young, ở Việt Nam, có công ty kiểm toán Việt Nam (VACO) là công ty kiểm toán đầu tiên, thành lập năm 1991, hoạt động một cách độc lập. Quy chế kiểm toán độc lập trong nền kinh tế quốc dân ban hành theo Nghị định số 07/CP ngày 21.01.1994 của Chính phủ. Quốc hội khóa XI, tại kỳ họp lần thứ 7 năm 2005 đã thông qua Luật kiểm toán tạo cơ sở pháp lý ở tầm lập pháp cho sự ra đời, thành lập hệ thống các cơ quan kiểm toán nhà nước Việt Nam.

Kiểm tra, xác nhận tính đúng đắn, hợp pháp của tài liệu, số liệu kế toán, báo cáo quyết toán của cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp, đơn vị kinh tế nhà nước và đoàn thể quần chúng, tổ chức xã hội sử dụng kinh phí do ngân sách nhà nước cấp.

Hoạt động kiểm toán nhà nước được thực hiện bởi hệ thống cơ quan kiểm toán nhà nước.

Kiểm toán nhà nước có nhiệm vụ xây dựng kế hoạch kiểm toán hàng năm trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt; cung cấp kết quả kiểm toán cho Chính phủ và cho các cơ quan nhà nước khác theo quy định của Chính phủ; xác nhận, đánh giá và nhận xét các tài liệu, số liệu kế toán, báo cáo quyết toán đã được kiểm toán; góp ý kiến với các đơn vị được kiểm toán sửa chữa những sai sót, vi phạm để chấn chỉnh công tác quản lý tài chính; kiến nghị với cấp có thẩm quyền xử lý những vi phạm chế độ kế toán, tài chính của Nhà nước.

Trong khi thực hiện nhiệm vụ trên, kiểm toán nhà nước chỉ tuân theo pháp luật. Kiểm toán nhà nước có quyền yêu cầu đơn vị được kiểm toán và các đơn vị có liên quan cung cấp thông tin, tài liệu cần thiết để thực hiện nhiệm vụ kiểm toán.

Cơ cấu tổ chức của cơ quan kiểm toán nhà nước gồm các bộ phận chủ yếu là: 1) Kiểm toán ngân sách nhà nước; 2) Kiểm toán đầu tư xây dựng cơ bản và các chương trình, dự án vay, nợ, viện trợ chính phủ; 3) Kiểm toán doanh nghiệp nhà nước; 4) Kiểm toán chương trình đặc biệt như an ninh, quốc phòng, dự trữ quốc gia.

Kiểm toán nhà nước là thuật ngữ mới xuất hiện trong hệ thống pháp luật Việt Nam trong thời kỳ đổi mới - từ khi Nhà nước ban hành Nghị định số 70/CP ngày 11.7.1994 về thành lập cơ quan kiểm toán nhà nước.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, kiểm toán nhà nước được quy định tại Luật kiểm toán nhà nước năm 2015 do Quốc hội khóa 13 ban hành ngày 24 tháng 06 năm 2015.

Là đơn vị trực thuộc Kiểm toán nhà nước, thực hiện kiểm toán đối với đơn vị được kiểm toán ở trung ương và các nhiệm vụ theo sự phân công của Tổng Kiểm toán nhà nước.
(Theo khoản 6 Điều 3 Luật Kiểm toán nhà nước 2015)

Là đơn vị trực thuộc Kiểm toán nhà nước, thực hiện kiểm toán đối với đơn vị được kiểm toán ở địa phương và các nhiệm vụ theo sự phân công của Tổng Kiểm toán nhà nước.
(Theo khoản 7 Điều 3 Luật Kiểm toán nhà nước 2015)

Là công chức nhà nước được Tổng Kiểm toán nhà nước bổ nhiệm vào các ngạch kiểm toán viên nhà nước để thực hiện nhiệm vụ kiểm toán.
(Theo khoản 8 Điều 3 Luật Kiểm toán nhà nước 2015)

Là việc cơ quan hải quan kiểm tra hồ sơ hải quan, các chứng từ, tài liệu liên quan và kiểm tra thực tế hàng hóa, phương tiện vận tải.
(Theo khoản 12 Điều 4 Luật Hải quan 2014)

Xem xét, đánh giá hoạt động của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong quản lý hành chính nhà nước xem có phù hợp với pháp luật hay không và áp dụng biện pháp đảm bảo là khôi phục sự phù hợp đó.

Kiểm tra hành chính là nội dung cơ bản, là khâu không thể thiếu trong quá trình hoạt động quản lý nhà nước, thể hiện rõ tính chất quyền lực nhà nước.

Người kiểm tra tiến hành kiểm tra một cách đơn phương trên cơ sở pháp luật, có thể kiểm tra định kì, cũng có thể kiểm tra đột xuất; người kiểm tra có quyền yêu cầu bên bị kiểm tra cung cấp hồ sơ, tài liệu, chứng cứ liên quan tới vấn đề cần kiểm tra, bên bị kiểm tra không được từ chối hay cản trở việc thực hiện những yêu cầu đó; người kiểm tra có quyền ra chỉ thị về phương hướng, thời hạn và cách sửa chữa những thiếu sót phát hiện thấy trong khi kiểm tra.

Trong quá trình kiểm tra, bên kiểm tra có quyền: 1) Ra quyết định có tính chất bắt buộc đối với bên bị kiểm tra, buộc bên bị kiểm tra áp dụng biện pháp khắc phục sai sót trong hoạt động; 2) Bãi bỏ những văn bản không hợp pháp của bên bị kiểm tra (chỉ áp dụng trong trường hợp cơ quan cấp trên kiểm tra hoạt động của cơ quan cấp dưới); 3) Đình chỉ thi hành văn bản của bên bị kiểm tra cho đến khi cơ quan có thẩm quyền kết luận về tính hợp pháp của văn bản đó; 4) Áp dụng những biện pháp cưỡng chế nhất định theo quy định của pháp luật; 5) Yêu cầu lãnh đạo cơ quan bị kiểm tra cung cấp thông tin, văn bản và giải trình; 6) Yêu cầu các nhà chuyên môn tham gia vào hoạt động kiểm tra.

Ngược lại, cơ quan, nhân viên nhà nước cũng phải triệt để tuân thủ pháp luật trong quá trình kiểm tra, không được cản trở hoạt động hợp pháp của các cơ quan, tổ chức, cá nhân.

Là việc xem xét, đánh giá tuân thủ pháp luật về kế toán, sự trung thực, chính xác của thông tin, số liệu kế toán.
(Theo khoản 12 Điều 3 Luật kế toán 2015)

Là kiểm tra chất lượng sản phẩm, hàng hóa) Là việc cơ quan nhà nước xem xét, đánh giá lại chất lượng sản phẩm, hàng hóa, quá trình sản xuất, cung ứng dịch vụ đã được đánh giá chất lượng bởi các tổ chức đánh giá sự phù hợp hoặc đã được áp dụng các biện pháp quản lý chất lượng khác của các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh.

(Theo Khoản 15, Điều 3, Luật chất lượng sản phẩm, hàng hóa 2007)

Là việc quan sát, lấy mẫu, giám định vật thể thuộc diện kiểm dịch thực vật để xác định tình trạng nhiễm sinh vật gây hại hoặc sự tuân thủ quy định về kiểm dịch thực vật.
(Theo khoản 15 Điều 3 Luật bảo vệ và kiểm dịch thực vật 2013)

Là việc kiểm tra, áp dụng các biện pháp kỹ thuật để phát hiện, kiểm soát, ngăn chặn đối tượng kiểm tra vệ sinh thú y.
(Theo khoản 17 Điều 3 Luật thú y 2015)

Là việc đo liều chiếu xạ hoặc đo mức nhiễm bẩn phóng xạ để đánh giá, kiểm soát mức độ chiếu xạ do bức xạ hoặc chất phóng xạ gây ra.

(Theo Khoản 14, Điều 3, Luật năng lượng nguyên tử 2008)

Là việc nhà thầu, nhà đầu tư tham dự thầu đề nghị xem xét lại kết quả lựa chọn nhà thầu, kết quả lựa chọn nhà đầu tư và những vấn đề liên quan đến quá trình lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư khi thấy quyền, lợi ích của mình bị ảnh hưởng.
(Theo khoản 33 Điều 4 Luật đấu thầu 2013)

Là việc công dân cung cấp thông tin, trình bày ý kiến, nguyện vọng, đề xuất giải pháp với cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân có thẩm quyền về những vấn đề liên quan đến việc thực hiện chủ trương, đường lối, chính sách, pháp luật, công tác quản lý trong các lĩnh vực đời sống xã hội thuộc trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân đó.
(Theo khoản 3 Điều 2 Luật tiếp công dân 2013)

Bao gồm hệ thống quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam, chính sách, pháp luật của Nhà nước về quốc phòng và an ninh; truyền thống dựng nước, giữ nước của dân tộc và kỹ năng quân sự.
(Theo khoản 1 Điều 3 Luật Giáo dục quốc phòng và an ninh)

Hình dáng bên ngoài của sản phẩm được thể hiện bằng đường nét, hình khối, màu sắc hoặc kết hợp những yếu tố đó, có tính mới đối với thế giới, được ghi trong văn bằng bảo hộ và dùng làm mẫu để chế tạo sản phẩm công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp.

Kiểu dáng công nghiệp là đối tượng quyền sở hữu công nghiệp được pháp luật bảo hộ (Điều 750 Bộ luật dân sự năm 2005). Quyền sở hữu công nghiệp đối với kiểu dáng công nghiệp được xác lập trên cơ sở quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, khi chủ thể sáng tạo ra kiểu dáng công nghiệp thực hiện việc đăng ký các đối tượng đó theo quy định của pháp luật về sở hữu trí tuệ. Chủ thể sở hữu kiểu dáng công nghiệp có quyền nhân thân và quyền tài sản cùng các quyền khác như quyền chuyển giao, quyền đối với tên thương mại... theo quy định của pháp luật dân sự (từ Điều 751 đến Điều 753 Bộ luật dân sự năm 2005) và pháp luật về sở hữu trí tuệ.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, kiểu dáng công nghiệp được quy định tại khoản 13 Điều 4 Luật sở hữu trí tuệ năm 2005 do Quốc hội khóa 11 ban hành ngày 29 tháng 11 năm 2005.

Ngoại hối do người có nguồn gốc dân tộc với một nước nhưng cư trú ở nước ngoài gửi về nước đó.

Người gửi về nước ngoại hối được xem là kiều hối có thể có quốc tịch hoặc không mang quốc tịch nhưng phải có nguồn gốc dân tộc với nước tiếp nhận ngoại hối. Các loại tài sản được xem là kiều hối gồm nhiều loại như: tiền nước ngoài, các loại giấy tờ có giá trị như tiền nước ngoài, vàng tiêu chuẩn quốc tế... (Xt. Ngoại hối). Pháp luật Việt Nam cho phép người Việt Nam sống ở nước ngoài được gửi về nước số lượng ngoại hối không hạn chế và được miễn thuế.

Thuật ngữ để chỉ những nhà nước cùng có chung những dấu hiệu đặc trưng cơ bản thể hiện bản chất giai cấp của nhà nước và những điều kiện kinh tế - xã hội của sự tồn tại của nhà nước.

Các nhà nước cùng một kiểu ra đời trong khuôn khổ một hình thái kinh tế - xã hội nhất định và phản ánh những dấu hiệu đặc trưng của hình thái kinh tế - xã hội đó. Theo quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, từ khi xã hội loài người có giai cấp cho tới nay có bốn hình thái kinh tế - xã hội có giai cấp là chiếm hữu nô lệ, phong kiến, tư bản chủ nghĩa và xã hội chủ nghĩa. Tương ứng với bốn hình thái kinh tế - xã hội đó có bốn kiểu nhà nước là nhà nước chiếm hữu nô lệ, nhà nước phong kiến, nhà nước tư sản và nhà nước xã hội chủ nghĩa. Sự thay thế kiểu nhà nước này bằng kiểu nhà nước khác tiến bộ hơn gắn liền với sự thay thế các hình thái kinh tế - xã hội. Phương thức thay thế kiểu nhà nước này thường diễn ra bằng các cuộc cách mạng hoặc cải cách xã hội. Nói đến kiểu nhà nước là nói đến nhà nước thuộc một giai cấp nhất định, là công cụ phục vụ quyền lợi giai cấp cơ bản của giai cấp đó. Đồng thời, một nhà nước khi định hình, để làm tốt chức năng giai cấp, phải trở thành người đại diện chính thức của cả xã hội và đảm đương những chức năng xã hội nhất định mà Mác, Ăngghen gọi là chức năng công ích như phòng ngừa, hạn chế hậu quả thiên tai, dịch bệnh, bảo vệ môi trường... và trong khi thực hiện chức năng công ích, nhà nước thường phải ưu tiên bảo vệ, phục vụ lợi ích của giai cấp cầm quyền (xt. Kiểu nhà nước chủ nô; Kiểu nhà nước phong kiến; Kiểu nhà nước tư sản; Kiểu nhà nước xã hội chủ nghĩa).

Kiểu nhà nước đầu tiên trong lịch sử xã hội loài người, ra đời trên sự tan rã của xã hội cộng sản nguyên thủy gắn liền với sự xuất hiện sở hữu tư nhân và sự hình thành những giai cấp đầu tiên - giai cấp chủ nô và giai cấp nô lệ.

Nhà nước chủ nô xuất hiện đầu tiên trên thế giới là Nhà nước Ai Cập cổ đại xuất hiện vào khoảng bốn nghìn năm trước Công nguyên, Nhà nước Xume (Sumer) cổ đại (vùng vịnh Pecxich) xuất hiện vào khoảng 2000 năm trước Công nguyên. Nhà nước Trung Quốc và Ấn Độ cổ đại cũng xuất hiện vào khoảng 2000 năm trước Công nguyên. Cơ sở kinh tế - xã hội của nhà nước chủ nô là quan hệ sản xuất chiếm hữu nô lệ dựa trên chế độ sở hữu tư nhân của chủ nô về tư liệu sản xuất và nô lệ. Xã hội chiếm hữu nô lệ có hai giai cấp cơ bản và có sự mâu thuẫn đối kháng là chủ nô và nô lệ. Nô lệ được coi là công cụ biết nói và là một thứ hàng hóa mà chủ nô có thể mua bán trên thị trường. Xét về bản chất thì nhà nước chủ nô là bộ máy chuyên chính của giai cấp chủ nô, là công cụ thiết lập và bảo vệ quyền lực của giai cấp chủ nô, đồng thời, là bộ máy trấn áp giai cấp nô lệ và những người lao động tự do trong xã hội. Bộ máy của nhà nước chủ nô chủ yếu là bộ máy quân sự và cảnh sát. Phần lớn, các nhà nước chủ nô chưa có sự phân chia quyền lực trong bộ máy nhà nước.

Ở các nước phương Đông, hình thức chính thể của nhà nước chủ nô phổ biến là hình thức quân chủ chuyên chế với quyền lực vô hạn của vua hay quốc vương, hoàng đế. Ở Hy Lạp cổ đại và La Mã cổ đại, hình thức nhà nước phong phú hơn. Ngoài hình thức quân chủ chuyên chế, ở La Mã còn tồn tại hình thức cộng hòa quý tộc, ở Aten (Hy Lạp) còn có hình thức cộng hòa dân chủ mà ở đây đại hội nhân dân được coi là cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất.