Thuật ngữ pháp lý

là thuốc sinh học) là thuốc được sản xuất bằng công nghệ hoặc quá trình sinh học từ chất hoặc hỗn hợp các chất cao phân tử có nguồn gốc sinh học bao gồm cả dẫn xuất của máu và huyết tương người.    Sinh phẩm không bao gồm kháng sinh, chất có nguồn gốc sinh học có phân tử lượng thấp có thể phân lập thành những chất tinh khiết và sinh phẩm chẩn đoán in vitro.

(Theo Khoản 10, Điều 2, Luật dược 2016)

là thuốc sinh học tham chiếu) là sinh phẩm được cấp phép lưu hành tại Việt Nam trên cơ sở có đầy đủ dữ liệu về chất lượng, an toàn, hiệu quả.

(Theo Khoản 11, Điều 2, Luật dược 2016)

là thuốc sinh học tương tự) là sinh phẩm có sự tương tự về chất lượng, an toàn, hiệu quả so với một thuốc sinh học tham chiếu.

(Theo Khoản 12, Điều 2, Luật dược 2016)

Là sản phẩm có nguồn gốc sinh học được dùng để phòng bệnh, chữa bệnh và chẩn đoán bệnh cho người.

(Theo Khoản 11, Điều 2, Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm 2007)

Môn khoa học nghiên cứu ảnh hưởng qua lại giữa một cá thể sinh vật hoặc các loài riêng lẻ với các thành phần sống và không sống của môi trường xung quanh. Hay nói cách khác, sinh thái học là sự nghiên cứu về các hệ sinh thái.

Sinh thái học là thuật ngữ được nhà sinh học người Đức Haken (Ernst Haekel) đặt ra năm 1866, dựa trên hai từ Hy Lạp là oikos có nghĩa là "nhà" hay "nơi để sống" và logos có nghĩa là "nghiên cứu [về]”. Do đó với nghĩa đen, sinh thái học có nghĩa là sự nghiên cứu về các sinh vật ở “nhà" của chúng. Sinh thái học thường quan tâm đến các nguyên lý tổng quát áp dụng cho hệ động vật và thực vật.

Là sinh vật có cấu trúc di truyền bị thay đổi bằng công nghệ chuyển gen.

(Theo Khoản 27, Điều 3, Luật đa dạng sinh học 2008)

Là sinh vật có lợi trực tiếp hoặc gián tiếp đối với thực vật bao gồm vi sinh vật có ích, côn trùng có ích, động vật và các sinh vật có ích khác.
(Theo khoản 5 Điều 3 Luật bảo vệ và kiểm dịch thực vật 2013)

Là sinh vật gây ra thiệt hại trực tiếp hoặc gián tiếp đối với thực vật bao gồm vi sinh vật gây bệnh, côn trùng gây hại, cỏ dại và các sinh vật có hại khác.
(Theo khoản 7 Điều 3 Luật bảo vệ và kiểm dịch thực vật 2013)

Là sinh vật gây hại chưa xác định được tên khoa học và chưa từng được phát hiện ở Việt Nam.
(Theo khoản 8 Điều 3 Luật bảo vệ và kiểm dịch thực vật 2013)

Cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương có nhiệm vụ tham mưu, giúp Ủy ban nhân dân thực hiện chức năng quản lý nhà nước ở địa phương theo ngành hoặc lĩnh vực công tác và đảm bảo sự quản lý thống nhất của nhà nước theo ngành hoặc lĩnh vực công tác từ trung ương đến cơ sở.

Sở chịu sự chỉ đạo và quản lý về tổ chức, biên chế và công tác của Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương đồng thời chịu sự chỉ đạo về nghiệp vụ của bộ chủ quản.

Đứng đầu sở là giám đốc sở. Giám đốc sở chịu trách nhiệm và báo cáo công tác trước Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố thuộc trung ương và bộ tương ứng; khi được yêu cầu, báo cáo công tác trước Hội đồng nhân dân.

Sổ dùng để ghi chép quá trình làm việc, đóng và hưởng bảo hiểm xã hội, làm căn cứ để giải quyết các chế độ bảo hiểm xã hội cho người tham gia bảo hiểm theo quy định của pháp luật.

Sổ bảo hiểm xã hội được pháp luật đề cập lần đầu tiên trong Bộ luật lao động năm 1994. Sổ bảo hiểm xã hội do Bảo hiểm xã hội Việt Nam thống nhất phát hành theo mẫu quy định. Người lao động làm việc theo hợp đồng có thời hạn từ ba tháng trở lên hoặc theo hợp đồng không xác định thời hạn mà chưa có sổ thì người sử dụng lao động phải làm thủ tục để cấp sổ bảo hiểm xã hội cho họ. Trong quá trình làm việc, sổ bảo hiểm xã hội do đơn vị sử dụng lao động quản lý, ghi đầy đủ quá trình đóng và hưởng bảo hiểm, sổ bảo hiểm xã hội phải được trả lại cho người lao động khi chấm dứt hợp đồng lao động, khi người lao động nghỉ hưu, thôi việc.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, sổ bảo hiểm xã hội được quy định tại Điều 96 Luật bảo hiểm xã hội năm 2014 do Quốc hội khóa 13 ban hành ngày 20 tháng 11 năm 2014.

Là khoản ngân sách cấp trên bổ sung cho ngân sách cấp dưới nhằm bảo đảm cho chính quyền cấp dưới cân đối ngân sách cấp mình để thực hiện nhiệm vụ được giao.
(Theo khoản 20 Điều 4 Luật ngân sách nhà nước 2015)

Là việc Làm sạch, pha lóc, phân loại, đông lạnh, ướp muối, hun khói, Làm khô, bao gói hoặc áp dụng phương pháp chế biến khác để sử dụng ngay hoặc Làm nguyên liệu chế biến thực phẩm, thức ăn chăn nuôi hoặc dùng cho mục đích khác.
(Theo khoản 3 Điều 3 Luật thú y 2015)

Sổ sách được lưu giữ tại cơ quan đăng ký kinh doanh, trong đó ghi tên và những thông tin cần thiết về doanh nghiệp đã được cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh.

Cơ quan đăng ký kinh doanh phải ghi đầy đủ nội dung đăng ký kinh doanh và số đăng ký kinh doanh vào sổ đăng ký kinh doanh trước khi cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh cho doanh nghiệp. Việc lập sổ đăng ký kinh doanh có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp thông tin đầy đủ về doanh nghiệp, phục vụ cho công tác quản lý nhà nước về kinh tế và nhu cầu thông tin của công chúng.

Sổ được lập cho từng đơn vị xã, phường, thị trấn để ghi người sử dụng đất và các thông tin về sử dụng đất của người đó. Sổ địa chính là một chế độ thống kê đất đai của Nhà nước, sổ địa chính gồm có 5 phần: 1) Đăng ký sử dụng đất - xác lập về mặt pháp lý quyền sử dụng đất của các tổ chức, hộ gia đình và cá nhân; 2) Thống kê diện tích đất đai - diện tích chung của người sử dụng đất và các loại đất đai; 3) Thống kê chất lượng đất – địa hình, thổ nhưỡng và thực vật; 4) Nhận định chất lượng đất; 5) Đánh giá về mặt kinh tế.

Sổ địa chính; bản đồ địa chính; sổ mục kê đất đai; sổ theo dõi biến động đất đai là các tài liệu cơ bản về đất đai phản ánh hiện trạng sử dụng đất đai ở từng địa phương và phục vụ cho công tác quản lý nhà nước về đất đai.

Là bản vẽ thể hiện nội dung quy hoạch.

(Theo Khoản 14, Điều 3, Luật Quy hoạch 2017)

Hình thức tổ chức thị trường chứng khoán, tạo ra địa điểm và phương tiện để phục vụ việc mua, bán chứng khoán.

Pháp nhân tự chủ về tài chính, thực hiện việc tổ chức, quản lý, điều hành, kiểm tra, giám sát giao dịch

Là sổ giấy được lập và lưu giữ tại cơ quan đăng ký hộ tịch để xác nhận hoặc ghi các sự kiện hộ tịch quy định tại Điều 3 của Luật này.
(Theo khoản 3 Điều 4 Luật Hộ tịch 2014)

Là việc biến đổi các loại hình thông tin sang thông tin số.

(Theo Khoản 18, Điều 4, Luật Công nghệ thông tin 2006)

Quan hệ xã hội thông qua đó xác định tài sản thuộc về ai? Do ai chiếm hữu, sử dụng và định đoạt tài sản trong xã hội (Xt. Quan hệ sở hữu).

Sở hữu của nhiều chủ sở hữu đối với khối tài sản. Sở hữu chung bao gồm sở hữu chung theo phần và sở hữu chung hợp nhất. Tài sản thuộc sở hữu chung là tài sản chung. Những người có quyền sở hữu chung được gọi là các đồng sở hữu chủ. Họ có quyền ngang nhau (sở hữu chung hợp nhất) hoặc có phần quyền sở hữu xác định (sở hữu chung theo phần) trên toàn bộ tài sản hoặc khối tài sản.

Quyền sở hữu chung được xác lập theo thoả thuận của các chủ sở hữu, theo quy định của pháp luật hoặc theo tập quán.

Một hình thức sở hữu mang tính xã hội hóa triệt để đối với các tư liệu sản xuất chủ yếu, trong đó toàn dân là chủ sở hữu đối với tài sản.

Tài sản thuộc sở hữu toàn dân bao gồm: đất đai, rừng núi, sông hồ, nguồn nước, tài nguyên trong lòng đất; nguồn lợi ở vùng biển, thềm lục địa và vùng trời; phần vốn và tài sản do Nhà nước đầu tư vào các xí nghiệp, công trình thuộc các ngành và lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội, khoa học kĩ thuật, ngoại giao, quốc phòng an ninh cùng các tài sản khác mà pháp luật quy định là của Nhà nước.

Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thực hiện quyền của chủ sở hữu đối với tài sản thuộc sở hữu toàn dân.

Việc quản lý, sử dụng, định đoạt tài sản thuộc sở hữu toàn dân được thực hiện trong phạm vi và theo trình tự do pháp luật quy định.

Nhà nước giao tài sản cho doanh nghiệp nhà nước, các cơ quan nhà nước, đơn vị vũ trang, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội... sử dụng tài sản thuộc sở hữu toàn dân.

Khi tài sản thuộc sở hữu toàn dân được đầu tư vào doanh nghiệp nhà nước, thì Nhà nước thực hiện quyền của chủ sở hữu đối với tài sản đó theo quy định của pháp luật về doanh nghiệp nhà nước và các văn bản pháp luật khác có liên quan.

Khi tài sản thuộc sở hữu toàn dân được giao cho các cơ quan nhà nước, đơn vị vũ trang, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, thì Nhà nước thực hiện quyền kiểm tra, giám sát việc quản lý, sử dụng tài sản đó.

Tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội có quyền quản lý, sử dụng tài sản được Nhà nước giao đúng mục đích, phạm vi, theo cách thức, trình tự do pháp luật quy định phù hợp với chức năng, nhiệm vụ được quy định trong Điều lệ.

Sở hữu mà trong đó toàn dân là chủ sở hữu đối với đất đai.

Toàn dân thực hiện quyền năng chủ sở hữu đất đai thông qua tổ chức đại diện do họ lập ra là Nhà nước. Điều 17 Hiến pháp năm 1992 quy định: Đất đai thuộc sở hữu toàn dân.

Sở hữu toàn dân về đất đai được đề cập cụ thể trong Luật đất đai năm 2003 như sau: 1) Đất đai thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước đại diện chủ sở hữu; 2) Nhà nước thực hiện quyền định đoạt đối với đất đai như sau: quyết định mục đích sử dụng đất thông qua việc quyết định, xét duyệt quy hoạch sử dụng đất, kế hoạch sử dụng đất; quy định về hạn mức giao đất và thời hạn sử dụng đất; quyết định giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất; định giá đất; 3) Nhà nước thực hiện quyền điều tiết các nguồn lợi từ đất đai thông qua các chính sách tài chính về đất đai như sau: thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất; thu thuế sử dụng đất, thuế thu nhập từ chuyển quyền sử dụng đất; điều tiết phần giá trị tăng thêm từ đất mà không do đầu tư của người sử dụng đất mang lại; 4) Nhà nước trao quyền sử dụng đất cho người sử dụng đất thông qua hình thức giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất đối với người đang sử dụng đất ổn định; quy định quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất.

Tuy nhiên, theo quy định của Bộ luật dân sự năm 2005, thì đất đai thuộc sở hữu nhà nước và Nhà nước là chủ sở hữu.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, Sở hữu toàn dân về đất đai được quy định tại Điều 197 Bộ luật Dân sự 2015 do Quốc hội khóa 13 ban hành ngày 24 tháng 11 năm 2015.

Sở hữu đối với kết quả sáng tạo tinh thần (loại tài sản đặc biệt) bao gồm quyền đối với tác phẩm văn học, nghệ thuật, khoa học; quyền đối với đối tượng sở hữu công nghiệp (Xt. sản phẩm trí tuệ).

Một hình thức sở hữu trong đó cá nhân sở hữu đối với tài sản hợp pháp của mình.

Sở hữu tư nhân bao gồm sở hữu cá thể, sở hữu tiểu chủ và sở hữu tư bản tư nhân.

Sở hữu cá thể: sở hữu đối với các tư liệu sản xuất, trong đó chủ sở hữu cùng thân nhân của họ trực tiếp tác động lên tư liệu sản xuất trong quá trình sản xuất.

Sở hữu tiểu chủ: sở hữu đối với các tư liệu sản xuất trong đó có sử dụng lao động làm thuê với số lượng nhỏ hoặc theo thời vụ.

Sở hữu tư bản tư nhân: sở hữu đối với tư liệu sản xuất trong đó phần lớn sử dụng nhân công lao động làm thuê.

Sổ dùng để ghi chép, hệ thống và lưu giữ các nghiệp vụ kinh tế, tài chính đã phát sinh có liên quan của tổ chức, cá nhân thuộc diện áp dụng Luật kế toán.

Tổ chức, cá nhân lập sổ kế toán gọi là đơn vị kế toán. Sổ kế toán phải ghi rõ họ tên đơn vị kế toán; tên sổ; ngày tháng năm lập sổ, ngày tháng năm khóa sổ; chữ ký của người lập sổ; kế toán trưởng và người đại diện theo pháp luật của đơn vị kế toán; số trang; đóng dấu giáp lai.

Sổ kế toán phải có các nội dung theo quy định của pháp luật. Hình thức sổ kế toán được lập theo quy định của Bộ Tài chính. Sổ kế toán phải ghi kịp thời, rõ ràng, đầy đủ theo các nội dung của sổ, bảo đảm tính liên tục từ khi mở sổ đến khi khóa sổ.

Là số thu, chi ngân sách nhà nước được cơ quan có thẩm quyền thông báo cho các cấp ngân sách, các cơ quan, tổ chức, đơn vị Làm căn cứ để xây dựng dự toán ngân sách nhà nước hằng năm và kế hoạch tài chính - ngân sách nhà nước 03 năm.
(Theo khoản 22 Điều 4 Luật ngân sách nhà nước 2015)

Sổ dùng để ghi chép tóm tắt lý lịch và các thông tin liên quan đến quá trình tham gia quan hệ lao động của người lao động theo quy định của pháp luật.

Sổ lao động được pháp luật đề cập từ năm 1960, chủ yếu để quản lý công nhân, viên chức trong biên chế nhà nước. Từ năm 1987 đến nay, sổ lao động được quy định để cấp phát và quản lý lao động hợp đồng. Hiện nay, sổ lao động do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội thống nhất phát hành; là tài liệu quan trọng trong hồ sơ xin việc của người lao động (nếu có); là phương tiện để Nhà nước quản lý lao động và giải quyết các chế độ thôi việc, thất nghiệp... cho người lao động, sổ do người sử dụng lao động làm thủ tục cấp cho người làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ 3 tháng trở lên mà chưa được cấp sổ. Đơn vị sử dụng lao động trực tiếp quản lý sổ lao động, ghi chép những thông tin cần thiết (sơ yếu lý lịch, quá trình đào tạo và làm việc, tai nạn lao động, các chế độ được hưởng, lý do chấm dứt hợp đồng lao động) trong thời gian người lao động làm việc và chấm dứt hợp đồng tại đơn vị. Sổ lao động được giao lại cho người lao động khi chấm dứt hợp đồng lao động, người sử dụng lao động không được nhận xét thêm điều gì bất lợi cho người lao động khi đi tìm việc mới.

Là số liệu thống kê phản ánh đầy đủ, chính xác kết quả của hiện tượng kinh tế - xã hội đã diễn ra trong khoảng thời gian và không gian cụ thể đã được xử lý, tổng hợp, thẩm định và khẳng định.
(Theo khoản 15 Điều 3 Luật thống kê 2015)

Là số liệu thống kê phản ánh đầy đủ kết quả của hiện tượng kinh tế - xã hội đã diễn ra trong khoảng thời gian và không gian cụ thể nhưng chưa được khẳng định, còn phải được thẩm định, rà soát thêm.
(Theo khoản 16 Điều 3 Luật thống kê 2015)