Thuật ngữ pháp lý

Là giá trị được xác định phù hợp với giá thị trường, có thể nhận được khi bán một tài sản hoặc chuyển nhượng một khoản nợ phải trả tại thời điểm xác định giá trị.
(Theo khoản 6 Điều 3 Luật kế toán 2015)

Giá trị bằng tiền của quyền sử dụng đất đối với một diện tích đất được xác định trong thời hạn sử dụng đất xác định.

Giá trị quyền sử dụng đất là tiền sử dụng đất mà người sử dụng đã trả cho Nhà nước hoặc tiền thuê đất phải trả cho toàn bộ thời gian thuê làm căn cứ để được vay vốn của các tổ chức tín dụng được phép hoạt động tại Việt Nam hoặc để được góp vốn liên doanh bằng quyền sử dụng đất.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, giá trị quyền sử dụng đất được quy định tại khoản 20 Điều 3 Luật đất đai năm 2013 do Quốc hội khóa 13 ban hành ngày 29 tháng 11 năm 2013: ” Giá trị quyền sử dụng đất là giá trị bằng tiền của quyền sử dụng đất đối với một diện tích đất xác định trong thời hạn sử dụng đất xác định.”

Là tổng giá trị tính bằng tiền của quyền sử dụng rừng tại một thời điểm, trên một diện tích rừng xác định.

(Theo Khoản 13, Điều 2, Luật Lâm nghiệp 2017)

Là tổng giá trị các yếu tố cấu thành hệ sinh thái rừng và các giá trị môi trường rừng tại một thời điểm, trên một diện tích rừng xác định.

(Theo Khoản 12, Điều 2, Luật Lâm nghiệp 2017)

Là giá được ghi trong quyết định phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu.
(Theo khoản 20 Điều 4 Luật đấu thầu 2013)

Mức độ thực hiện tội phạm (cố ý) được quy định trong luật: chuẩn bị phạm tội, phạm tội chưa đạt và phạm tội hoàn thành.

Chế định giai đoạn thực hiện tội phạm quy định dấu hiệu của từng giai đoạn và xác định trách nhiệm hình sự đối với các trường hợp việc thực hiện tội phạm đang diễn ra ở giai đoạn đó

Các dấu hiệu chung của chuẩn bị phạm tội và phạm tội chưa đạt được quy định trong phần chung của Bộ luật hình sự năm 1999. Đó là những dấu hiệu cho phép phân biệt chuẩn bị phạm tội và phạm tội chưa đạt với trường hợp tội phạm đã được thực hiện (tội phạm hoàn thành). Theo đó, chuẩn bị phạm tội, phạm tội chưa đạt và phạm tội hoàn thành được hiểu như sau: 1) Chuẩn bị phạm tội là tạo ra điều kiện cần thiết cho việc thực hiện tội phạm cụ thể nhưng chưa bắt đầu thực hiện tội phạm đó thì phải dừng lại vì nguyên nhân ngoài ý muốn; 2) Phạm tội chưa đạt là cố ý thực hiện tội phạm nhưng vì nguyên nhân khách quan hành vi đã thực hiện chưa thỏa mãn hết các dấu hiệu khách quan của cấu thành tội phạm; 3) Phạm tội hoàn thành là trường hợp hành vi phạm tội đã thỏa mãn hết các dấu hiệu của cấu thành tội phạm.

Theo Luật hình sự Việt Nam, vấn đề trách nhiệm hình sự được đặt ra không phải chỉ cho trường hợp phạm tội hoàn thành mà cho cả trường hợp chuẩn bị phạm tội và phạm tội chưa đạt vi ý thức chủ quan của người phạm tội vẫn mong muốn thực hiện tội phạm đến cùng, việc dừng lại là vì trở ngại khách quan. Tuy nhiên, Luật hình sự Việt Nam không đặt mức độ trách nhiệm hình sự của chuẩn bị phạm tội và phạm tội chưa đạt ngang bằng với mức độ trách nhiệm hình sự của trường hợp phạm tội hoàn thành (có các tình tiết khác tương đương) vì đây là những trường hợp có mức độ thực hiện ý định phạm tội khác nhau và do vậy có mức độ nguy hiểm cho xã hội cũng khác nhau. Chuẩn bị phạm tội chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự khi tội định phạm là tội rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng và mức độ trách nhiệm hình sự được giảm so với phạm tội hoàn thành. Phạm tội chưa đạt tuy phải chịu trách nhiệm hình sự trong mọi trường hợp nhưng mức độ trách nhiệm được giảm so với phạm tội hoàn thành.

Luật hình sự Việt Nam chỉ đặt vấn đề các giai đoạn thực hiện tội phạm đối với các tội cố ý trực tiếp. Trong khi đó, về mặt lý thuyết, tội cố ý gián tiếp vẫn có thể có các giai đoạn thực hiện tội phạm.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, các dấu hiệu chung của chuẩn bị phạm tội và phạm tội chưa đạt được quy định tại Điều 14 (được sửa đổi bởi Khoản 4 Điều 1 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự năm 2017) và Điều 15 Bộ luật hình sự năm 2015 do Quốc hội khóa 13 ban hành ngày 27 tháng 11 năm 2015.

Các khâu, các phần việc khác nhau của quá trình tố tụng.

Tùy vào tính chất, nhiệm vụ của mỗi loại hoạt động tố tụng, quá trình tố tụng có thể được chia

thành nhiều giai đoạn khác nhau. Ví dụ: quá trình tố tụng dân sự được chia thành các giai đoạn: khởi kiện vụ án dân sự; lập hồ sơ vụ án dân sự; hòa giải vụ án dân sự; phiên tòa sơ thẩm dân sự; thi hành án dân sự...

Các giai đoạn tố tụng có mối quan hệ mật thiết với nhau. Ở mỗi giai đoạn tố tụng, các cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng và người tham gia tố tụng có những quyền hạn, nghĩa vụ riêng. Tuy vậy, việc thực hiện quyền hạn, nghĩa vụ của các chủ thể này trong mỗi giai đoạn tố tụng đều có ảnh hưởng tới việc thực hiện nhiệm vụ chung của tố tụng.

Là quá trình tìm nguyên lý công nghệ thông qua nghiên cứu, phân tích cấu trúc, thiết kế, chức năng và hoạt động của một thiết bị, đối tượng, hệ thống cần giải mã nhằm bảo trì, khai thác, cải tiến hoặc tạo ra thiết bị, đối tượng, hệ thống mới có tính năng tương đương hoặc đáp ứng yêu cầu về tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia.

(Theo Khoản 16, Điều 2, Luật Chuyển giao công nghệ 2017)

Là chuyển hạ sĩ quan, binh sĩ dự bị ra khỏi lực lượng dự bị của Quân đội nhân dân.
(Theo khoản 7 Điều 3 Luật nghĩa vụ quân sự 2015)

Là chuyển ra khỏi ngạch sĩ quan dự bị.

(Theo Khoản 17, Điều 7, Luật Sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam 1999)

Giải pháp kỹ thuật mới so với trình độ kỹ thuật trên thế giới, có khả năng áp dụng trong các lĩnh vực kinh tế, xã hội.

Giải pháp được coi là mới nếu nó chưa được bộc lộ công khai trên thế giới dưới bất cứ hình thức nào đến mức căn cứ vào đó có thể thực hiện ngay được.

Xem xét, xác minh, kết luận và ra quyết định theo trình tự và thủ tục do luật định các khiếu nại đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính của cơ quan hành chính hoặc người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước, đề nghị xem xét lại quyết định hành chính hoặc hành vi hành chính đó khi có căn cứ cho rằng quyết định, hành vi hành chính đó là trái pháp luật, xâm phạm đến quyền, lợi ích hợp pháp của người (hoặc cơ quan, tổ chức) đưa đơn khiếu nại.

Hai loại cơ quan (và cá nhân) có thẩm quyền giải quyết khiếu nại là: 1) Các cơ quan, người đứng đầu cơ quan hành chính nhà nước ở các cấp (Thủ tướng Chính phủ, Tổng thanh tra Chính phủ, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp; Thủ trưởng cơ quan thuộc bộ, thuộc cơ quan ngang bộ; Giám đốc sở, Thủ trưởng cơ quan thuộc sở và cấp tương đương); 2) Tòa hành chính các cấp. Việc giải quyết khiếu nại của hai loại cơ quan này được tiến hành theo trình tự, thủ tục khác nhau. Thẩm quyền, thủ tục, trình tự giải quyết khiếu nại của các cơ quan hành chính nhà nước theo quy định của pháp luật khiếu nại, tố cáo (Luật khiếu nại, tố cáo năm 1998 và các văn bản hướng dẫn thi hành) còn thẩm quyền, thủ tục, trình tự giải quyết khiếu nại theo con đường tư pháp, theo thủ tục tố tụng hành chính được quy định tại Pháp lệnh thủ tục giải quyết các vụ án hành chính và các văn bản hướng dẫn thi hành).

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, giải quyết khiếu nại được quy định tại Chương 3 Luật khiếu nại năm 2011 do Quốc hội 13 ban hành ngày 11 tháng 11 năm 2011.

Xem xét, xác minh, kết luận về nội dung tố cáo và ra quyết định xử lý theo trình tự và thủ tục do luật định đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân bị tố cáo là có hành vi gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, cơ quan, tổ chức nào đó.

Ở Việt Nam, việc giải quyết các vụ việc tố cáo đối với những người có hành vi vi phạm pháp luật chưa phải là hành vi phạm tội do cơ quan quản lý nhà nước tiến hành theo quy định về thẩm quyền, thủ tục, trình tự của Luật khiếu nại, tố cáo năm 1998 và các văn bản hướng dẫn thi hành. Giải quyết các vụ việc tố cáo hành vi phạm tội do các cơ quan tố tụng tiến hành theo quy định của pháp luật tố tụng hình sự. Việc tố cáo hành vi vi phạm pháp luật mà người bị tố cáo thuộc thẩm quyền quản lý của cơ quan, tổ chức nào thì cơ quan, tổ chức đó có trách nhiệm giải quyết. Tố cáo hành vi vi phạm quy định về công vụ của người thuộc cơ quan, tổ chức nào thì người đứng đầu cơ quan, tổ chức đó có trách nhiệm giải quyết. Tố cáo hành vi vi phạm quy định về công vụ của người đứng đầu cơ quan, tổ chức nào thì người đứng đầu cơ quan, tổ chức cấp trên trực tiếp của cơ quan, tổ chức đó có trách nhiệm giải quyết. Tố cáo hành vi vi phạm pháp luật mà nội dung liên quan đến chức năng quản lý nhà nước của cơ quan nào thì cơ quan đó có trách nhiệm giải quyết.

Việc giải quyết tố cáo phải được lập thành hồ sơ. Thời hạn giải quyết tố cáo không quá 60 ngày, kể từ ngày thụ lý để giải quyết; đối với những vụ việc phức tạp thì thời hạn giải quyết có thể kéo dài hơn nhưng không quá 90 ngày, kể từ ngày thụ lý để giải quyết. Trong việc giải quyết tố cáo, cơ quan, tổ chức, cá nhân tiếp nhận tố cáo, giải quyết tố cáo phải giữ bí mật cho người tố cáo; không được tiết lộ họ tên, địa chỉ, bút tích của người tố cáo và các thông tin khác có hại cho người tố cáo.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, giải quyết tố cáo được quy định tại Luật tố cáo năm 2018 do Quốc hội khóa 14 ban hành ngày 12 tháng 06 năm 2018.

Việc cơ quan, tổ chức có thẩm quyền xem xét và ra quyết định xử lý các tranh chấp dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động, trên cơ sở xem xét các tài liệu, chứng cứ có trong vụ việc tranh chấp nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, cơ quan, tổ chức.

Tòa án là cơ quan có thẩm quyền giải quyết các tranh chấp dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động.

Trong quyết định của Tòa án về việc giải quyết tranh chấp dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động phải trình bày đầy đủ nội dung vụ việc tranh chấp, những chứng cứ và những tình tiết đã được chứng minh, những căn cứ pháp luật mà Tòa án dựa vào đó để giải quyết các tranh chấp, quyết định về việc giải quyết tranh chấp, mức án phí mà đương sự phải chịu, quyền kháng cáo của đương sự...

Ngoài Tòa án, các cơ quan, tổ chức khác cũng có thẩm quyền giải quyết đối với một số tranh chấp dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động.

Chính quyền địa phương, Thủ trưởng cơ quan, tổ chức giải quyết các tranh chấp dân sự nhỏ xảy ra ở địa phương hoặc cơ quan, tổ chức mình.

Hội đồng trọng tài lao động cấp tỉnh; Hòa giải viên lao động của cơ quan lao động cấp huyện; Hội đồng hòa giải cơ sở giải quyết một số tranh chấp lao động theo quy định của pháp luật.

Tổ chức trọng tài thương mại giải quyết các tranh chấp kinh doanh, thương mại khi được các bên lựa chọn.

Trong quyết định giải quyết các tranh chấp, các cơ quan, tổ chức có thẩm quyền phải trình bày đầy đủ nội dung vụ việc tranh chấp, những chứng cứ, những tình tiết đã được làm sáng tỏ, những căn cứ pháp luật mà dựa vào đó để giải quyết các tranh chấp, quyết định về việc giải quyết tranh chấp.

Việc cơ quan nhà nước có thẩm quyền xem xét và ra quyết định xử lý về vụ án.

Trong tố tụng hình sự, cơ quan có thẩm quyền giải quyết vụ án hình sự là Cơ quan điều tra (trong trường hợp vụ án được đình chỉ ở giai đoạn điều tra), Viện kiểm sát (trong trường hợp vụ án được đình chỉ ở giai đoạn truy tố) và Tòa án (trong trường hợp vụ án được đình chỉ ở giai đoạn chuẩn bị xét xử hoặc vụ án được kết thúc bằng một phiên tòa tuyên kết tội bị cáo hoặc tuyên bố bị cáo vô tội). Trong quyết định đình chỉ điều tra hoặc đình chỉ vụ án phải ghi rõ lý do đình chỉ, những căn cứ pháp luật mà dựa vào đó để ra quyết định đình chỉ, việc hủy bỏ các biện pháp ngăn chặn (nếu có), việc xử lý vật chứng và những vấn đề có liên quan. Trong bản án của Tòa án phải trình bày việc phạm tội của bị cáo, phân tích những chứng cứ xác định có tội và chứng cứ xác định vô tội, xác định bị cáo có phạm tội hay không và nếu bị cáo phạm tội thì phạm tội gì, theo điều khoản nào của Bộ luật hình sự, tình tiết tăng nặng, tình tiết giảm nhẹ và cần phải xử lý như thế nào. Nếu bị cáo không phạm tội thì bản án phải ghi rõ những căn cứ xác định bị cáo vô tội và phải giải quyết việc khôi phục danh dự, quyền lợi, nghĩa vụ của họ. Phần cuối cùng của bản án ghi những quyết định của Tòa án và quyền kháng cáo đối với bản án.

Trong tố tụng dân sự, Tòa án là cơ quan duy nhất có thẩm quyền giải quyết vụ án. Trong quyết định giải quyết vụ án dân sự, Tòa án phải trình bày đầy đủ nội dung vụ án, những tình tiết đã được chứng minh, những chứng cứ, những căn cứ pháp luật mà Tòa án dựa vào đó để giải quyết các vấn đề trong vụ án, quyết định về việc giải quyết vụ án, mức án phí mà đương sự phải chịu, quyền kháng cáo của đương sự.

Thủ tục chấm dứt sự tồn tại của doanh nghiệp, với tư cách là một chủ thể kinh doanh bằng cách thanh lý tài sản của doanh nghiệp để trả cho các chủ nợ.

Doanh nghiệp có thể bị giải thể theo quyết định của các chủ sở hữu (giải thể tự nguyện) hoặc theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền (giải thể bắt buộc) hoặc khi kết thúc thời hạn hoạt động mà không được gia hạn. Doanh nghiệp buộc phải giải thể khi không đủ số lượng thành viên tối thiểu trong thời hạn theo quy định của pháp luật hoặc bị thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh do hoạt động vi phạm các quy định của pháp luật. Ví dụ: không tiến hành hoạt động kinh doanh sau

khi được cấp Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh hoặc ngừng kinh doanh trong khoảng thời gian quy định mà không thông báo với cơ quan đăng ký kinh doanh; không thực hiện nghĩa vụ báo cáo định kỳ về hoạt động kinh doanh hoặc báo cáo bất thường theo yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền; kinh doanh ngành, nghề bị cấm kinh doanh ...

Doanh nghiệp bị giải thể phải thanh lý tài sản, thanh toán các khoản nợ và thanh lý hợp đồng đã ký. Kết thúc việc giải thể doanh nghiệp, cơ quan đăng ký kinh doanh phải thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh và xóa tên doanh nghiệp trong sổ đăng ký kinh doanh.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, giải thể doanh nghiệp được quy định tại Chương IX Luật doanh nghiệp năm 2014 do Quốc hội khóa 13 ban hành ngày 26 tháng 11 năm 2014.

Chấm dứt sự tồn tại pháp nhân với tư cách là chủ thể của quan hệ pháp luật.

Pháp nhân có thể bị giải thể trong các trường hợp sau: 1) Theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền; 2) Theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền của pháp nhân đã được điều lệ của pháp nhân quy định; 3) Hết thời hạn hoạt động được ghi trong điều lệ hoặc trong quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về thành lập pháp nhân.

Trước khi giải thể, pháp nhân phải thực hiện các nghĩa vụ tài sản và phải được cơ quan nhà nước có thẩm quyền chuẩn y.

Làm rõ nội dung, điều khoản không rõ ràng trong giao dịch dân sự.

Khi giải thích giao dịch dân sự không chỉ căn cứ vào ngôn từ dùng trong giao dịch mà còn phải căn cứ vào ý muốn đích thực của các bên khi xác lập giao dịch và mục đích của giao dịch đó.

Khi giao dịch dân sự có thể được hiểu theo nhiều nghĩa khác nhau thì phải giải thích theo nghĩa phù hợp với mục đích của giao dịch, theo tập quán tại nơi giao dịch được xác lập.

Nếu bên mạnh thế về kinh tế đưa vào giao dịch dân sự nội dung bất lợi cho bên yếu thế về kinh tế thì khi giải thích giao dịch dân sự phải theo hướng có lợi cho bên yếu thế.

Nếu các nội dung, điều khoản có thể được hiểu theo nhiều nghĩa thì phải chọn nghĩa nào làm cho nội dung hoặc điều khoản đó khi thực hiện có lợi nhất cho các bên.

Trong trường hợp giao dịch được xác lập theo mẫu của một bên đưa ra có nội dung, điều khoản không rõ ràng thì bên đã đưa ra mẫu phải chịu sự bất lợi khi giải thích nội dung hay điều khoản đó.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, giải thích giao dịch dân sự được quy định tại Điều 121 Bộ luật dân sự năm 2015 do Quốc hội khóa 13 ban hành ngày 24 tháng 11 năm 2015.

Là việc Ủy ban thường vụ Quốc hội Làm rõ tinh thần, nội dung của điều, khoản, điểm trong Hiến pháp, luật, pháp lệnh để có nhận thức, thực hiện, áp dụng đúng, thống nhất pháp luật.
(Theo khoản 3 Điều 3 Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2015)

Hoạt động do các cơ quan, nhân viên nhà nước, tổ chức xã hội, cá nhân các công dân tiến hành nhằm làm sáng tỏ tư tưởng, nội dung, ý nghĩa của quy phạm pháp luật, đảm bảo cho sự nhận thức pháp luật được đúng đắn.

Có hai hình thức giải thích pháp luật là giải thích chính thức và giải thích không chính thức. Giải thích pháp luật có thể được tiến hành với nhiều phương pháp khác nhau sau: 1) Phương pháp lịch sử - giải thích một văn bản, một chế định, một quy phạm theo nguồn gốc xuất xứ, hoàn cảnh ra đời, quá trình hình thành và phát triển; 2) Phương pháp hệ thống - giải thích một văn bản, một chế định, một quy phạm trong mối liên hệ chặt chẽ với các văn bản, chế định, quy phạm pháp luật khác; 3) Phương pháp logic - giải thích theo tư duy, suy luận logic; 4) Phương pháp ngữ văn - giải thích theo cấu trúc ngữ pháp của lời văn được thể hiện trong văn bản; 5) Phương pháp giải thích theo nghĩa rộng và giải thích theo nghĩa hẹp. Trong nhiều trường hợp nghĩa rộng và nghĩa hẹp của thuật ngữ có thể khác nhau, vì vậy người giải thích phải hiểu đúng nội dung và tinh thần của pháp luật để giải thích pháp luật một cách chính xác, đúng với ý tưởng của nhà làm luật.

Là việc cơ quan, cá nhân hữu quan giải thích, Làm rõ trách nhiệm của mình trong việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được giao theo yêu cầu của chủ thể giám sát quy định tại Luật này.
(Theo khoản 8 Điều 3 Luật hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân 2015)

Quá trình hạn chế để dẫn đến loại trừ việc sản xuất, tàng trữ, sử dụng một số loại vũ khí và giảm quân số thường trực trong lực lượng vũ trang của các quốc gia.

Trong thực tiễn, việc hạn chế để tiến đến loại trừ việc sản xuất, tàng trữ, sử dụng một số loại vũ khí có tính năng giết người hàng loạt như vũ khí hạt nhân, vũ khí hóa học, vũ khí sinh học và một số loại vũ khí thông thường khác. Sự hợp tác quốc tế ở lĩnh vực giải trừ quân bị đóng vai trò quan trọng trong việc gìn giữ và củng cố hòa bình, an ninh quốc tế. Sự hợp tác này được tiến hành dưới nhiều hình thức

khác nhau nhưng chủ yếu thông qua việc đàm phán, thương lượng để ký kết các điều ước quốc tế song phương hoặc đa phương giữa các quốc gia, đặc biệt là các cường quốc quân sự như Mỹ, Nga... như Hiệp ước về cấm phổ biến vũ khí hạt nhân ngày 01.7.1968; Hiệp ước cấm đặt vũ khí hạt nhân và các vũ khí hủy diệt hàng loạt khác dưới đáy biển và đại dương cũng như lòng đất dưới đáy biển và đại dương ngày 11.02.1971; Công ước về cấm sử dụng kỹ thuật để thay đổi môi trường cho mục đích quân sự hoặc mục đích thù địch khác ngày 18.5.1977; Công ước cấm hạn chế sử dụng một số vũ khí thông thường có thể gây ra đau đớn quá mức hoặc tấn công không phân biệt mục tiêu ngày 10.10.1980; Công ước cấm sản xuất, tàng trữ, sử dụng vũ khí hóa học ngày 13.01.1993.

Giảm thời hạn chấp hành hoặc hình thức chấp hành hình phạt.

Giảm án được thực hiện bởi Tòa án, trên cơ sở quyết định cho đối tượng là người đang chấp hành hình phạt. Như vậy, người được giảm án là người đang chấp hành hình phạt tù, cải tạo không giam giữ, cải tạo ở các đơn vị kỷ luật của quân đội, cấm cư trú hoặc quản chế, phạt tiền. Điều 268 và Điều 269 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003 quy định điều kiện để được giảm thời hạn và thủ tục giảm thời hạn chấp hành hình phạt, trong đó quy định: người đang chấp hành hình phạt tù, cải tạo không giam giữ, cấm cư trú hoặc quản chế có thể được giảm thời hạn chấp hành hình phạt theo quy định tại các điều 57, 58, 59 và 76 Bộ luật hình sự năm 1999; nếu họ chưa chấp hành hình phạt tù thì có thể được miễn chấp hành toàn bộ hình phạt theo quy định tại các khoản 1, 2, 3 và 5 Điều 57 Bộ luật hình sự; Tòa án có thẩm quyền quyết định giảm thời hạn chấp hành hình phạt tù là Tòa án nhân dân cấp tỉnh, Tòa án quân sự cấp quân khu nơi người bị kết án chấp hành hình phạt.

Việc giảm thời hạn các hình phạt khác hoặc thời gian thử thách thuộc thẩm quyền quyết định của Tòa án nhân dân cấp huyện, Tòa án quân sự khu vực, nơi người bị kết án chấp hành hình phạt hoặc thử thách. Theo Điều 58 Bộ luật hình sự năm 1999, người bị kết án cải tạo không giam giữ, nếu đã chấp

hành hình phạt được một thời gian nhất định có nhiều tiến bộ, thì theo đề nghị của cơ quan, tổ chức hoặc chính quyền địa phương được giao trách nhiệm trực tiếp giám sát, giáo dục, Tòa án có thể quyết định giảm thời hạn chấp hành hình phạt.

Người bị kết án phạt tù, nếu đã chấp hành hình phạt được một thời gian nhất định và đã có nhiều tiến bộ, thì theo đề nghị của cơ quan thi hành án phạt tù, Tòa án có thể quyết định giảm thời hạn chấp hành hình phạt. Thời gian đã chấp hành hình phạt để được xét giảm lần đầu là 1/3 thời hạn đối với hình phạt cải tạo không giam giữ, hình phạt tù từ 30 năm trở xuống, 12 năm đối với tù chung thân. Người bị kết án phạt tiền đã tích cực chấp hành được một phần hình phạt nhưng bị lâm vào hoàn cảnh kinh tế đặc biệt khó khăn kéo dài do thiên tai, hỏa hoạn, tai nạn hoặc ốm đau gây ra mà không thể tiếp tục chấp hành được phần hình phạt còn lại hoặc lập công lớn, thì theo đề nghị của Viện kiểm sát, Tòa án có thể quyết định miễn việc chấp hành hình phạt còn lại. Một người có thể được giảm án nhiều lần, nhưng phải đảm bảo chấp hành được một nửa mức hình phạt đã tuyên.

Người bị kết án tù chung thân, lần đầu được giảm xuống 30 năm tù và dù được giảm nhiều lần phải bảo đảm thời hạn thực tế chấp hành hình phạt là 20 năm. Đối với người đã được giảm một phần hình phạt mà phạm tội mới nghiêm trọng, rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng thì Tòa án chỉ xét giảm lần đầu sau khi người đó đã chấp hành được 2/3 mức hình phạt chung hoặc 20 năm nếu là tù chung thân.

Bộ luật hình sự năm 1999 quy định giảm án không áp dụng đối với hình phạt tử hình, riêng đối với phụ nữ đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi, phụ nữ có thai hình phạt tử hình được chuyển thành chung thân. Trong một số trường hợp có tình tiết đặc biệt (như Xiêng Phênh trong vụ án Vũ Xuân Trường) thì cũng được các cơ quan có thẩm quyền xem xét để giảm án tử hình.

Theo Điều 59 Bộ luật hình sự, việc giảm án cũng được xem xét trong trường hợp đặc biệt như người bị kết án mà có lý do đáng được khoan hồng thêm như đã lập công, mắc bệnh hiểm nghèo thì Tòa án có thể xét giảm án sớm hơn hoặc ít hơn so với thời gian mà hình phạt đã tuyên.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, các hình thức giảm án được quy định từ Điều 62 đến Điều 66 Bộ luật hình sự năm 2015 do Quốc hội khóa 13 ban hành ngày 27 tháng 11 năm 2015.

Là việc xem xét sự phù hợp của sản phẩm, hàng hóa so với hợp đồng hoặc tiêu chuẩn công bố áp dụng, quy chuẩn kỹ thuật tương ứng bằng cách quan trắc và đánh giá kết quả đo, thử nghiệm.

(Theo Khoản 11, Điều 3, Luật chất lượng sản phẩm, hàng hóa 2007)

Xem xét, kết luận về tình trạng của đối tượng bảo hiểm.

Giám định bảo hiểm được tiến hành trước khi ký kết hợp đồng bảo hiểm, do bên bảo hiểm tiến hành. Căn cứ kết quả giám định (kết luận giám định) bên bảo hiểm sẽ quyết định việc chấp hành hay từ chối bảo hiểm, mức phí bảo hiểm mà bên mua bảo hiểm phải đóng... Thông thường, do bảo hiểm cho nhiều loại đối tượng ở nhiều lĩnh vực kinh tế, kỹ thuật nên bên bảo hiểm phải thuê chuyên gia có trình độ chuyên môn phù hợp để giám định.

Là hoạt động xác định các chỉ tiêu của công nghệ đạt được trong quá trình ứng dụng so với các chỉ tiêu đã được các bên thỏa thuận.

(Theo Khoản 19, Điều 2, Luật Chuyển giao công nghệ 2017)

Hoạt động giám định được tiến hành theo quyết định trưng cầu của cơ quan tiến hành tố tụng hình sự về vấn đề đã được giám định khi có kết quả giám định trước hoặc có mâu thuẫn trong các kết luận giám định.

Giám định lại có thể được tiến hành ở ngay tại cơ quan đã tiến hành giám định lần trước hoặc ở các cơ quan giám định khác nhưng bắt buộc phải do người giám định khác tiến hành. Theo Điều 159 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003, giám định lại được tiến hành theo thủ tục chung quy định tại các điều 155, 156, 157 và 158 của Bộ luật tố tụng hình sự. Trước khi quyết định giám định lại, để làm sáng tỏ hoặc bổ sung nội dung kết luận giám định, cơ quan tiến hành tố tụng, cơ quan trưng cầu giám định có thể hỏi thêm người đã tiến hành giám định về những tình tiết cần thiết.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, giám định lại được quy định tại Điều 211 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 do Quốc hội ban hành ngày 27 tháng 11 năm 2015.

Hình thức giám định chất lượng môi trường sau khi môi trường bị ô nhiễm, suy thoái để từ đó xác định giá trị thiệt hại về môi trường do hành vi làm ô nhiễm môi trường gây nên.

Giám định môi trường khác với quan trắc môi trường ở chỗ quan trắc môi trường là hoạt động nhằm xác định tình trạng thực tế của môi trường, xác định mức độ ô nhiễm, các nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường. Các số liệu này chủ yếu để phục vụ cho công tác quản lý nhà nước về môi trường... Giám định môi trường là để khẳng định độ chính xác, trung thực của các số liệu quan trắc môi trường, đồng thời xác định mức độ thiệt hại về môi trường do ô nhiễm gây nên. Kết quả giám định là cơ sở chủ yếu để xác định trách nhiệm khôi phục lại tình hình môi trường và bồi thường thiệt hại về môi trường. Nói khác đi, kết quả giám định môi trường chủ yếu để phục vụ cho các công tác xử lý vi phạm, giải quyết tranh chấp.

Xem xét, kết luận về nguyên nhân và mức độ tổn thất của đối tượng bảo hiểm khi xảy ra sự kiện bảo hiểm.

Giám định tổn thất nhằm xác định nguyên nhân và mức độ tổn thất của đối tượng bảo hiểm để bên bảo hiểm trả tiền bảo hiểm cho người thụ hưởng quyền lợi bảo hiểm. Kết quả giám định tổn thất được ghi trong biên bản giám định, trong đó, xác định rõ: tình trạng tổn thất, mức độ thiệt hại, nguyên nhân gây ra tổn thất. Để bảo đảm tính chính xác của giám định tổn thất, pháp luật của các nước thường quy định rõ, khi xảy ra sự kiện bảo hiểm, người tham gia bảo hiểm hoặc người đại diện phải để nguyên trạng tài sản, không được làm mất dấu vết, xáo trộn hoặc tự động di chuyển trừ khi có sự chứng kiến tại hiện trường của đại diện cơ quan liên quan tạm lập biên bản để chờ giám định. Luật kinh doanh bảo hiểm năm 2000 của Việt Nam quy định, giám định tổn thất do doanh nghiệp bảo hiểm hoặc người được doanh nghiệp bảo hiểm ủy quyền thực hiện. Chi phí giám định tổn thất do doanh nghiệp bảo hiểm chịu. Trong trường hợp các bên không thống nhất về nguyên nhân và mức độ tổn thất thì có thể trưng cầu giám định viên độc lập, trừ trường hợp có thỏa thuận khác trong hợp đồng bảo hiểm. Trong trường hợp các bên không thỏa thuận được việc trưng cầu giám định viên độc lập thì có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, giám định tổn thất được quy định tại Điều 48 Luật kinh doanh bảo hiểm năm 2000 do Quốc hội khóa 10 ban hành ngày 09 tháng 12 năm 2000.

là hoạt động xác định hiện trạng, nguyên nhân, mức độ tổn thất, tính toán phân bổ trách nhiệm bồi thường tổn thất làm cơ sở giải quyết bồi thường bảo hiểm..

(Theo Khoản 1, Điều 1,Luật Kinh doanh bảo hiểm, Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi 2019)