Trường hợp nào di chúc phải có người làm chứng mới có hiệu lực?

Trường hợp nào di chúc phải có người làm chứng mới có hiệu lực? Người nào được phép làm chứng di chúc? Bố mẹ để lại di chúc không có con cái có mặt được không?

Hệ thống pháp luật Việt Nam (hethongphapluat.com) xin chân thành cảm ơn bạn đã tin tưởng gửi câu hỏi đến chúng tôi. Sau khi nghiên cứu, đối chiếu với quy định của pháp luật hiện hành, chúng tôi xin đưa ra câu trả lời có tính chất tham khảo như sau:

Di chúc là ý nguyện cuối cùng của người chết về việc cho ai Thừa kế tài sản mà mình sở hữu. Di chúc có thể có hoặc không có người làm chứng tùy thuộc hình thức di chúc. Trong một vài trường hợp di chúc bắt buộc phải có người làm chứng. Vậy, di chúc cần có người làm chứng khi nào? Bài viết dưới đây của Hệ Thống Pháp Luật Việt Nam sẽ giúp cho bạn đọc giải quyết được những thắc mắc về vấn đề này

1. Điều kiện có hiệu lực của di chúc

Theo quy định tại Điều 646 Bộ luật dân sự 2015 thì: “Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết”.

Chủ thể có quyền lập di chúc: Người thuộc các trường hợp sau có quyền lập di chúc: Người đã thành niên có quyền lập di chúc, trừ trường hợp người đó bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức và làm chủ được hành vi của mình, Người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi có thể lập di chúc, nếu được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý.

Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân người để lại tài sản cho người khác trước khi chết. Nếu đủ điều kiện để lập di chúc như trên thì người lập di chúc có thể chỉ định người thừa kế và phân định tài sản của mình mà không cần sự đồng ý của bất kỳ ai.

Điều kiện để di chúc được coi là hợp pháp:

Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe dọa hoặc cưỡng ép;

Nội dung di chúc không trái pháp luật, đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của pháp luật.

Về hình thức của di chúc: Di chúc phải được lập thành văn bản, nếu không thể lập được di chúc bằng văn bản thì có thể di chúc miệng (Điều 649 Bộ luật dân sự 2015).

Hình thức của di chúc: Di chúc có thể được lập thành văn bản hoặc di chúc miệng, Di chúc bằng văn bản, Di chúc bằng văn bản bao gồm:

– Di chúc bằng văn bản không có người làm chứng: Người lập di chúc phải tự viết tay và ký vào bản di chúc. (Điều 655 Bộ luật dân sự 2015)

– Di chúc bằng văn bản có người làm chứng: Người lập di chúc phải ký hoặc điểm chỉ vào di chúc trước mặt những người làm chứng, những người làm chứng xác nhận chữ ký, điểm chỉ của người lập di chúc và ký vào bản di chúc (Điều 656 Bộ luật dân sự 2015)

–  Di chúc bằng văn bản có công chứng;

– Di chúc bằng văn bản có chứng thực.

Di chúc bằng văn bản phải bảo đảm các nội dung sau:

– Ngày, tháng, năm lập di chúc;

– Họ, tên và nơi cư trú của người lập di chúc;

– Họ, tên người, cơ quan, tổ chức được hưởng di sản hoặc xác định rõ các điều kiện để cá nhân, cơ quan, tổ chức được hưởng di sản;

– Di sản để lại và nơi có di sản;

– Việc chỉ định người thực hiện nghĩa vụ và nội dung của nghĩa vụ.

– Di chúc không được viết tắt hoặc viết bằng ký hiệu; nếu di chúc gồm nhiều trang thì mỗi trang phải được đánh số thứ tự và có chữ ký hoặc điểm chỉ của người lập di chúc.

Đối với hình thức di chúc miệng

Di chúc miệng được lập trong trường hợp tính mạng của một người bị cái chết đe dọa do bệnh tật hoặc các nguyên nhân khác mà không thể lập di chúc bằng văn bản. Nếu sau ba tháng kể từ thời điểm di chúc miệng mà người di chúc vẫn còn sống, minh mẫn, sáng suốt thì di chúc miệng sẽ mặc nhiên bị hủy bỏ (Điều 651 Bộ luật dân sự 2015).

2. Những trường hợp cần có người làm chứng khi lập di chúc

Theo quy định chung tại Điều 627 Bộ luật Dân sự 2015 thì di chúc phải được lập thành văn bản, nếu không thể lập bằng văn bản có thể di chúc miệng. Theo đó, những trường hợp lập di chúc cần có người làm chứng theo quy định như sau:

1.Người lập di chúc không thể tự mình viết được di chúc

– Do hạn chế về mặt thể chất như: không đọc, không nghe được, không thể ký nhận hay điểm chỉ được

– Do không biết chữ (mù chữ)

2.Tính mạng người lập di chúc đang bi đe dọa

– Do người lập di chúc đang gặp nguy hiểm, cận kề cái chết nên không thể lập được di chúc bằng văn bản, chỉ có thể để lại di nguyện cuối cùng bằng di chúc miệng.

– Việc lập di chúc miệng cần phải có người làm chứng theo quy định của pháp luật dân sự.

3. Nội dung của di chúc phải đáp ứng những điều kiện gì?

Theo quy định của Bộ luật dân sự 2015 về nội dung của di chúc theo quy định pháp luật thì di chúc cần có các nội dung chủ yếu như sau:

• Ngày, tháng, năm lập di chúc;
• Họ, tên và nơi cư trú của người lập di chúc;
• Họ, tên người, cơ quan, tổ chức được hưởng di sản;
• Di sản để lại và nơi có di sản.
• Ngoài các nội dung này, di chúc có thể có các nội dung khác. Nhưng nội dung của di chúc phải không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội;

Trên đây là câu trả lời của Hệ Thống Pháp Luật Việt Nam liên quan đến yêu cầu câu hỏi của bạn. Hy vọng câu trả lời của chúng tôi sẽ hữu ích cho bạn.

Nếu có bất cứ vướng mắc gì về pháp lý mời bạn tiếp tục đặt câu hỏi. Chúng tôi luôn sẵn sàng giải đáp.

Trân trọng cảm ơn.

BBT.Hệ Thống Pháp Luật Việt nam