Nguyên tắc phân chia di sản thừa kế của bà ngoại không có di chúc

Bà ngoại chồng mất để lại một căn nhà. Bà ngoại chồng có 3 người con má chồng em lớn nhất đã chết trước bà ngoại chồng. Sau bà ngoại chồng mất chỉ còn lại cậu và dì chồng hai người đều không có gia đình và độc thân. Hiện tại cậu chồng mới mất còn lại người dì. Cho em hỏi cậu đứng tên giấy tờ nhà nhưng em không biết là bà ngoại có để di chúc cho cậu không vì hồi bà ngoại chồng mất chồng em còn rất nhỏ nên không dám hỏi gì về giấy tờ nếu sau này người dì có mất vậy các anh em của em có được chia tài sản không, nếu còn người dì em có được theo hàng thừa kế của mẹ em đã mất không vì người dì nói muốn cho ai thì cho, vì quyền quyết định là của dì, tài sản là của dì hết . Vì dì không có con không có gia đình dì có ý định cho người anh kế của chồng em đứng tên thế để sau này phòng khi dì chồng chết bất tử. Vậy sau này nếu người anh chồng đứng tên thế vậy mấy anh em còn lại có được chia phần không và dì có quyền làm như vậy không. Nếu sau này dì làm giấy tờ chuyển cho người khác mà em không biết thì chồng em phải làm sao. Mong luật sư tư vấn giúp em vì bây giờ dì đang lo giấy tờ em sợ sau này chồng mất quyền thừa kế. Cảm ơn luật sư rất nhiều

Hệ thống pháp luật Việt Nam (hethongphapluat.com) xin chân thành cảm ơn bạn đã tin tưởng gửi câu hỏi đến chúng tôi. Sau khi nghiên cứu, đối chiếu với quy định của pháp luật hiện hành, chúng tôi xin đưa ra câu trả lời có tính chất tham khảo như sau:

1.Cơ sở pháp lý

Bộ luật dân sự 2015

2.Nội dung tư vấn

Trường hợp thứ nhất: Bà mất không để lại di chúc

Theo quy định của pháp luât tại Điều 650 Bộ luật dân sự 2015 Những trường hợp thừa kế theo pháp luật

“1.Thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong trường hợp sau đây:

a) Không có di chúc;

b) Di chúc không hợp pháp;

c) Những người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; cơ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế;

d) Những người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc mà không có quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản”.

Như vậy, khi người chết không để lại di chúc thì di sản thừa kế của người này sẽ được chia theo pháp luật. Theo đó, những người ở hàng thừa kế đầu tiên của bà bạn sẽ được hưởng phần di sản này thành những phần bằng nhau.

 Nếu mẹ bạn chết trước hoặc chết cùng  bà bạn thì theo quy định Điều 677 Bộ luật dân sự 2015 về thừa kế kế vị như sau:

 “Trong trường hợp con của người để lại di sản chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống; nếu cháu cũng chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì chắt được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của chắt được hưởng nếu còn sống.”

Theo đó, khi mẹ bạn chết trước thì phần di sản này sẽ được chia cho các con bằng đúng phần khi còn sống người này được hưởng. Những người con của mẹ chồng bạn sẽ đứng ra để nhận phần di sản của mẹ được hưởng.

Trường hợp thứ hai: Bà mất để lại di chúc hợp pháp cho cậu.

Nếu trong trường hợp cậu bạn hưởng di sản thừa kế của bà theo di chúc hợp pháp thì di sản này sẽ là tài sản của cậu bạn. Khi cậu bạn là chủ sở hữu của tài sản này, khi mất cậu không để lại di chúc di sản sẽ được chia theo quy định của pháp luật. Theo như trình bày của bạn, cậu bạn không có vợ con nên những người ở hàng thừa kế đầu tiên của cậu bạn không có. Theo quy định, khi những người ở hàng thừa kế đầu tiên, không còn hoặc không có thì những người ở hàng thừa kế thứ hai sẽ được hưởng phần di sản thừa kế của cậu để lại. Căn cứ theo Điều 651 Bộ luật dân sự 2015:

“1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

2.Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3.Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.”

Như vậy, dì của bạn là người ở hàng thừa kế thứ hai của cậu sẽ là người được hưởng di sản thừa kế. Do mẹ bạn mất rồi nên không còn trong hàng thừa kế này, nên dì bạn sẽ được hưởng toàn bộ di sản thừa kế của cậu. Khi dì bạn hợp thức hóa toàn bộ tài sản này đứng tên của dì thì dì có quyền định đoạt, có quyền để lại khối tài sản cho người khác theo ý chí của dì.

Trên đây là câu trả lời của Hệ Thống Pháp Luật Việt Nam liên quan đến yêu cầu câu hỏi của bạn. Hy vọng câu trả lời của chúng tôi sẽ hữu ích cho bạn.

Nếu có bất cứ vướng mắc gì về pháp lý mời bạn tiếp tục đặt câu hỏi. Chúng tôi luôn sẵn sàng giải đáp.

Trân trọng cảm ơn.

BBT.Hệ Thống Pháp Luật Việt nam